Planowane numery czasopisma w 2024 roku:
Kultura bluesa. Wymiary, sceny, reprezentacje
W ostatnich latach ważne albumy muzyczne wydają legendarni bluesowi twórcy, by wspomnieć tylko reprezentanta chicagowskiego bluesa Buddy’ego Guya (The Blues Don’t Lie) czy Johna Mayalla (The Sun is Shining Down). Inspirujące, nowe nagrania publikują także artystki i artyści różnych pokoleń, z ugruntowaną już w świecie bluesa (blues rocka) pozycją – tacy, jak Dana Fuchs, Joe Bonamassa, Beth Hart, Gary Clark Jr., Jack White czy The Black Keys. Minęło ponad sto lat, odkąd Trixie Smith śpiewała ważny song My Man Rocks Me (With One Steady Roll), ponad sześćdziesiąt lat od pierwszego występu grupy The Rolling Stones (z 12 lipca 1962 roku w londyńskim Marquee Club). Ważne rocznice można oczywiście mnożyć. Proponujemy, aby w obrębie krajowych studiów nad kulturą muzyczną powrócić do korzeni muzyki popularnej. W zaplanowanym numerze periodyku „Studia de Cultura” sugerujemy więc ogląd struktur długiego trwania bluesa, przyjrzenie się początkom gatunku, ale także ewolucji, współczesnym emanacjom i rezonansom tego muzyczno-kulturowego zjawiska.
W związku z przewodnim tematem tomu proponujemy podjęcie rozważań nad następującymi ramowymi zagadnieniami:
- Blues w perspektywie genologii muzyki (popularnej),
- Specyfika krajowego i światowego bluesa,
- Blues w optyce historii nośników muzyki,
- Blues a problematyka różnicy płciowej i rasowej,
- Sceny bluesa w Polsce i na świecie
- Poetyka bluesowych teledysków,
- Ikonografia okładkowa bluesa,
- Teksty bluesowych utworów w optyce song studies,
- Blues w mediach muzycznych; medialne i instytucjonalne aspekty bluesa,
- Antropologia bluesa,
- Filmowe konteksty bluesa; dokumentalne filmy (auto)biograficzne,
- Odbiorcy, fani, melomani, kolekcjonerzy płyt bluesowych,
- Kulturowa pamięć o bluesie; blues a kategoria nostalgii i retromanii,
- Twórczość prekursorek i prekursorów bluesa; młode pokolenie twórczyń/twórców; kontynuatorzy i naśladowcy.
Zapraszamy Państwa do przesyłania oryginalnych artykułów naukowych dotyczących zakreślonej powyżej problematyki, w tym tekstów prezentujących wyniki badań własnych. Gotowe artykuły przygotowane zgodnie z wymaganiami edytorskimi czasopisma (zob. https://studiadecultura.up.krakow.pl/about/submissions) prosimy przesyłać na adres: studiadecultura@gmail.com do 5 listopada 2023 roku.
Kompetencje cyfrowe i sztuczna inteligencja we współczesnej humanistyce i badaniach społecznych
W planowanym numerze poświęconym kompetencjom cyfrowym i sztucznej inteligencji we współczesnej humanistyce i badaniach społecznych proponujemy namysł nad następującymi zagadnieniami:
- Sposoby definiowania kompetencji cyfrowych i ich komponentów w zaleceniach UE, KE oraz UNESCO
- Sztuczna inteligencja w projektach z zakresu humanistyki i sztuki cyfrowej: kompetencje wykonawcze i odbiorcze
- Kompetencje cyfrowe 4.0 w odniesieniu do kompetencji kluczowych oraz wyzwań cyfrowego społeczeństwa wiedzy oraz rozwiązań opartych na AI i sztucznych sieciach neuronowych
- Kompetencje cyfrowe w kontekście cyfrowej transformacji rynku pracy i wyzwań przemysłu 4.0.
- Katalogi i modele kompetencji kluczowych w krajach europejskich
- Bazowe kompetencje językowe, komunikacyjne, poznawcze, społeczne i wykonawcze oraz ich rola w rozwijaniu kompetencji cyfrowych
- Wykonawcze kompetencje cyfrowe: produkty, narracje, usługi
- Kompetencje cyfrowe wobec wyzwań sztucznej inteligencji – aspekty socjokulturowe, estetyczne i poznawcze
- Rola agentów nie-ludzkich w komunikacji i usługach społecznych
- Kompetencje transwersalne i „kompetencje miękkie” oraz ich rola w rozwoju kompetencji cyfrowych
- Polityki edukacyjne i treści kształcenia w zakresie kompetencji cyfrowej i zastosowań sztucznej inteligencji w krajach UE
- Metody i narzędzia pomiaru kompetencji cyfrowych i profile kompetencji w odniesieniu do konkretnych grup wiekowych, poziomów kształcenia oraz grup zawodowych
- Komponenty kompetencji cyfrowych oraz metody ich rozwijania w odniesieniu do psychologii biegu ludzkiego życia oraz założeń edukacji ustawicznej
- Kompetencje cyfrowe w edukacji formalnej i nieformalnej: praktyki i strategie medialne
- Rola kompetencji cyfrowych dla rozwoju demokracji i społeczeństwa obywatelskiego
- Rola kompetencji cyfrowych dla programów zrównoważonego rozwoju
- Rozwój kompetencji cyfrowych w środowiskach VR i AR
- Edukacja cyfrowa w szkołach i uniwersytetach w Europie: praktyki i polityki edukacyjne oraz treści kształcenia
- Edukacja cyfrowa a projekty artystyczne i kulturowe w XXI wieku: analiza konkretnych działań i prezentacja dobrych praktyk
- Edukacja cyfrowa w kontekście rozwoju przemysłów kreatywnych, kultury partycypacji i demokratyzacji sztuki i kultury współczesnej
- Problematyka edukacji włączającej w odniesieniu do kształcenia kompetencji cyfrowych oraz projektów wykorzystujących sztuczną inteligencje
- Cyfrowe (samo)wykluczenie i cyberfobie: uwarunkowania kulturowe, ekonomiczne, psychologiczne i środowiskowe
- Myślenie proinnowacyjne i kreatywne w rozwoju kompetencji cyfrowych oraz projektów wykorzystujących sztuczną inteligencję
- Koncepcja T-kształtnych kompetencji (T-shaped skills) wobec wyzwań transformacji cyfrowych
- Rola kompetencji cyfrowych w promocji twórczości artystycznej, filmowej i muzycznej
- Kompetencje cyfrowe a profilaktyka zachowań ryzykownych w sieci oraz patologicznych form korzystania z nowych technologii i mediów cyfrowych
- Kompetencje cyfrowe a dezinformacja oraz zagrożenia hybrydowe
- Systemowe kształcenia nauczycieli i edukatorów media literacy w odniesieniu do wyzwań edukacji 4.0 oraz sztucznej inteligencji
- Krajowe instytucje odpowiedzialne za monitorowanie i wdrażanie działań edukacyjnych związanych z kompetencjami cyfrowymi oraz sztuczną inteligencją.
Teksty prosimy przesyłać na adres: studiadecultura@gmail.com w terminie do 20 marca 2024 r.
Audialność: kultura, media i narracje audialne
W planowanym numerze poświęconym audialności proponujemy namysł nad następującymi zagadnieniami:
- kultura audialna i narracje audialne jako inter-/transdycyplinarny przedmiot badań humanistycznych, społecznych, medycznych, technicznych; komponenty kultury audialnej, metody i narzędzia jej badania; analogowa i cyfrowa kultura audialna: między historią, archeologią mediów a współczesnością;
- medyczne, społeczne, psychologiczne, neurokognitywne, technologiczne, medialne uwarunkowania słyszenia i słuchania oraz ich wpływ na współczesną kulturę medialną;
- audiosfera w badaniach z zakresu psychologii słyszenia, (neuro)estetyki i badań kulturowych i współczesnej komunikologii;
- rola mediów i technologii cyfrowych w „matrycowaniu” wzorców, strategii, rytuałów kreowania i odbioru przekazów audialnych online i offline;
- gatunki i formaty przekazów audialnych: aspekty estetyczne, ideologiczne, ekonomiczne i technokulturowe;
- przekazy i media audialne w kulturze remiksu i kulturze partycypacji: uwarunkowania kulturowe i prawne;
- pamięć, wrażliwość i wyobraźnia słuchowa: strategie kształcenia we współczesnej kulturze medialnej – edukacja tradycyjna i posttradycyjna;
- obrazy w umyśle a narracje audialne: perspektywy badań nad użytkownikiem i odbiorcą mediów audialnych;
- kompetencje audialne jako forma kompetencji kulturowych, medialnych, poznawczych;
- fenomenologia percepcji przekazów audialnych – kierunki i wyniki badań w XXI wieku;
- współczesna estetyka wobec kultury audialnej i jej wytworów;
- pejzaże akustyczne miast, miejsc i środowisk społecznych w kontekście badań nad geografią humanistyczną i socjologią audialności;
- przestrzeń dźwiękowa człowieka: uwarunkowania kulturowe, geograficzne i społeczne;
- narracje audialne jako sposoby rozumienia i doświadczania świata: badania narratologiczne, fenomenologiczne, neuropoznawcze, neuroestetyczne;
- rola i typy dźwięku w środowisku naturalnym oraz w kreacji artystycznej;
- słuchowiska radiowe, audiobooki i audioseriale: odbiór i produkcja oraz aspekty instytucjonalne, psychologiczne i kulturowe;
- podcasting – konteksty kulturowe i ekonomiczne;
- audio-porno a sfera zmysłowa odbiorców: aspekty estetyczne, psychologiczne i ekonomiczne;
- szumy, cisza, pauza jako środki estetyczne w narracjach medialnych;
- semantyka ciszy i międzyprzestrzenie dźwięku w gatunkach radiowych i spektaklach audialnych;
- typy przestrzeni audialnych a kreowanie narracji medialnych;
- media audialne w kontekście badań nad pamięcią kulturową, indywidualną, autobiograficzną, etc;
- media audialne w kontekście potrzeb i motywacji użytkowników oraz w świetle teorii afordancji oraz badań z zakresu user experience.
Teksty prosimy przesyłać na adres: studiadecultura@gmail.com.
Queerowanie cyber- i popkultury. Nowe kultury sprzeciwu, oporu i kontestacji
Termin ‘queer’ rozumieć można jako różnorodne praktyki oporu, sprzeciwiające się normatywizującej asymilacji i służące dekonstrukcji opresyjnych norm płci i seksualności. Na początku lat 90. XX wieku pisano o tożsamości queer jako o otwartej mieszance możliwości, szczelin, kolizji, dysonansów, pomyłek i nadmiarowych znaczeń, rozpatrywanych w kontekście indywidualnych tożsamości. Współczesne polityki queerowe definiowane są jako narzędzie świadomego działania, projekt społeczny, ukierunkowany na poszukiwanie alternatywnych narracji na temat rzeczywistości, mających prowadzić do tworzenia bardziej inkluzywnych społeczności. ‘Queerowanie’ można zatem rozumieć jako podejście polityczne, etyczne, estetyczne, sposób interpretacji lub widzenia świata, perspektywę lub orientację, a także strategię identyfikowania lub deidentyfikacji tożsamości, która jest realizowana w przestrzeni cyber- i popkultury.
W związku z powyższym zapraszamy Państwa do interdyscyplinarnej refleksji nad sposobami queerowania cyber- i popkultury. Przykładowe obszary tematyczne:
- sposoby konstruowania i wyrażania tożsamości queer w cyberprzestrzeniach (m.in. na platformach społecznościowych, blogach, w podcastach i innych form komunikacji online) i kulturze popularnej (w filmie, literaturze, muzyce, sztuce)
- nowe perspektywy badawcze z obszaru queerowej humanistyki cyfrowej
- doświadczenia osób trans w wirtualnych światach i grach online
- konstruowanie, przeżywanie i negocjowanie tożsamości płciowej w środowiskach cyfrowych oraz w tekstach kultury popularnej (serialach nowej generacji, komiksach, kulturach fanowskich itd.)
- queerowy aktywizm w mediach społecznościowych (m.in. poprzez wykorzystanie platform online do tworzenia społeczności, upowszechnienie zmian społecznych i budowanie oporu przeciwko opresyjnym strukturom)Początek formularza
- możliwości i ograniczenia w kreowaniu wyglądu i ciała postaci w grach wideo; dostępne opcje romansowe i tzw. gay button w grach
- postacie nie-ludzkie (sztuczne inteligencje, istoty pozaziemskie i ponadnaturalne itp.) w fantastyce jako funkcjonujące poza binarnością (reprezentacja czy dehumanizacja osób niebinarnych?)
- nieheteronormatywne i niecisnormatywne retellingi klasycznych historii w obiegu oficjalnym i alternatywnym
- wpływ upowszechnienia się dostępu do internetu na rozwój queerowych praktyk odbiorczych; zwiększenie dostępności odczytań nieheteronomatywnych
- queerowe odczytania i headcanony oraz ich przełożenie na twórczość fanowską
- funkcja edukacyjna grup, serwerów i profili poświęconych tematyce queerowej; fandom jako przestrzeń edukacji seksualnej i związane z tym problemy i kontrowersje (np. dyskusje wokół reprezentacji związków i relacji toksycznych, ruchy pro- i antyshipperskie)
Redaktorzy tomu: dr hab. Magdalena Stoch, prof. UKEN, dr Agnieszka Urbańczyk
Nabór tekstów do 29 września 2024 r. na adres: magdalena.stoch@up.krakow.pl (zgodnie z wytycznymi)