Słowa kluczowe
health
resilience
bibliotherapy
well‑being młodzież
zdrowie
rezyliencja
biblioterapia
dobrostan
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł prezentuje wyniki badań dotyczących wybranych tekstów literackich jako narzędzia wspomagającego zdrowie i odporność psychiczną czytelników w okresie adolescencji. Badania zostały przeprowadzone wśród młodzieży w wieku 13–14 lat podczas realizacji warsztatów czytelniczych w Małopolskim Ogrodzie Sztuki w Krakowie w 2021 roku w ramach autorskiego projektu Wędrując ku dorosłości. Literatura wsparciem zdrowia psychicznego młodzieży. Celem spotkań było budowanie rezyliencji nastolatków, adaptacji do zmiany oraz zdolności do odzyskiwania utraconych lub osłabionych sił z wykorzystaniem odpowiednio dobranych lektur. Odniesienia do fabuły prowadziły młodzież do autopoznania, stanowiącego nieodzowny czynnik rozwoju osobowego i społecznego. Terapeutycznie wartościowe okazały się szczególnie takie teksty, które ukazywały charakter relacji międzyludzkich oraz przedstawiały konflikty wewnętrzne młodego człowieka, stając się w ten sposób bazą/lustrem dla własnych przeżyć.
Bibliografia
Borecka Irena. 2008. Biblioterapia formą terapii pedagogicznej. Wałbrzych.
Zobacz w Google Scholar
David Susan. 2022. Sprawność emocjonalna. Dariusz Rossowski (przeł.). Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowski Kazimierz. 1965. „Miejsce psychoterapii w ruchu higieny psychicznej”. W: Materiały Ogólnopolskiej Konferencji „Problemy psychoterapii dzieci i młodzieży”, Warszawa 13 V i 20 X 1964. Warszawa. 37–41.
Zobacz w Google Scholar
Eichelberger Wojciech, Stanisławska Irena A. 2013. Być lekarzem, być pacjentem. Rozmowy o psychologii relacji. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Estés Clarisssa Pincola. 2010. Biegnąca z wilkami. Archetyp Dzikiej Kobiety w mitach i legendach. Agnieszka Cioch (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Hanson Rick, Hanson Forrest. 2018. Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia. Anna Sawicka‑Chrapkowicz (przeł.). Sopot.
Zobacz w Google Scholar
Johnstone Ainsley, Johnstone Matthew. 2015. Życie pod psem, który wabi się Depresja. Joanna Nowakowska (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Kozierowska Olga. 2017. Mój przyjaciel kryzys. Jak radzić sobie z kryzysami i wyciągać z nich naukę. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Krupska Beata. 2015. Szklany Człowiek. W: Tejże. Bajki. Warszawa. 61–63.
Zobacz w Google Scholar
Leszczyński Grzegorz. 2012. Style lektury książki dziecięcej. W: Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci. Alicja Ungeheuer‑Gołąb, Małgorzata Chrobak (red.). Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Makaruk Katarzyna, Włodarczyk Joanna, Szredzińska Renata. 2020. Negatywne doświadczenia młodzieży w trakcie pandemii. Raport z badań ilościowych. Warszawa. Negatywne doświadczenia młodzieży w trakcie pandemii Raport z badań ilościowych (fdds.pl) [dostęp: 3.04.2023].
Zobacz w Google Scholar
Marek Aureliusz. 2016. Rozmyślania. Marian Reiter (przeł.). Gliwice.
Zobacz w Google Scholar
Matras‑Mastalerz Wanda. 2016a. „Biblioterapia w procesie umacniania zdrowia psychicznego i fizycznego czytelników”. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne 27. 91–118.
Zobacz w Google Scholar
Matras‑Mastalerz Wanda. 2016b. Potencjał edukacyjny i terapeutyczny bajek filozoficznych. W: Człowiek i medium. Terapia – rozwój – (auto)narracja. Agnieszka Ogonowska (red.). Kraków. 49–70.
Zobacz w Google Scholar
Mazur Justyna. 2021. Małe końce świata, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Millburn Joshua Fields, Nicodemus Ryan. 2021. Kochaj ludzi, używaj rzeczy. Odwrotnie to nie działa. Iwona Chlewińska (przeł.). Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Miłosz Czesław. 1981. Traktat moralny. Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Moore Catherine. 2020. Resilience theory: what research articles in psychology teach us. https://positivepsychology.com/resilience-theory/ [dostęp: 2.04.2023].
Zobacz w Google Scholar
Pierścień. 2018. W: Złoty ptak. Baśnie perskie. Albert Kwiatkowski (wyb. i przeł.). Poznań. 21–22.
Zobacz w Google Scholar
Schiraldi Glenn R. 2021. Siła rezyliencji: jak poradzić sobie ze stresem, traumą i przeciwnościami losu?. Sylwia Pikiel (przeł.). Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Sęp Karina. 2014. Mapa marzeń, mapa celów. Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Sęp Karina. 2021. Mapa marzeń. W zeszycie. Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Shanker Stuart. 2005. Self Reg. Metoda samoregulacji. Natalia Fedan (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Shanker Stuart, Barker Teresa. 2016. Self‑reg. Jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości. Natalia Fedan (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Shean Mandie. 2020. Current Theories related to resilience and young people. A literature review. Resilience Theory (A Complete Guide) | OptimistMinds [dostęp: 2.04.2023].
Zobacz w Google Scholar
Silf Margaret. 2005. Tylko nasiona. W: W poszukiwaniu mądrości życia. 100 opowiastek z całego świata. Justyna Grzegorczyk (przeł.). Warszawa. 162–163.
Zobacz w Google Scholar
Strycharczyk Doug, Clough Peter. 2017. Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju. Sylwia Pikiel (przeł.). Sopot.
Zobacz w Google Scholar
Werner Emma. 1993. „Risk, resilience, and recovery: Perspectives from the Kauai Longitudinal Study”. Development and Psychopathology 5. 503–515.
Zobacz w Google Scholar
World health statistics 2021: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. 2021. World health statistics 2021: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals (who.int) [dostęp: 2.04.2023].
Zobacz w Google Scholar
Woy‑Wojciechowski Jerzy. 2013. Przedmowa. W: Być lekarzem, być pacjentem. Rozmowy o psychologii relacji. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Yalom Irvin D. 2022. Dar terapii. List otwarty do nowego pokolenia terapeutów i ich pacjentów. Anna Tanalska‑Dulęba (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Yamada Kobi, Barouch Gabriella. 2021. Może. O magicznym potencjale, który drzemie w każdym człowieku. Anna Kmiecik (przeł.). Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Yamada Kobi, Hurst Elise. 2021. Próbowanie. Przypowieść o wytrwałości. Anna Kmiecik (przeł.). Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura