Abstrakt
Jednym z najciekawszych zjawisk w muzyce rockowej przełomu XX i XXI w. jest postmetal. Ze względu na swoją hybrydyczność i polistylizm wpisuje się w estetykę postmodernizmu. Ten nurt i gatunek muzyczny zarazem jest jednak niemal nieobecny w polskich tekstach akademickich. Cele niniejszego artykułu są więc następujące: po pierwsze, przybliżenie tego zjawiska od strony historycznej i repertuarowej oraz charakterystyka muzycznej poetyki gatunku. Po drugie, szczegółowa analiza dwóch wybranych przypadków kompozycji pochodzących z polskiego repertuaru postmetalowego – Obscure Sphinx, Nothing Left (2016) oraz Entropia, Vacuum (2018). Analiza ma celu pokazać, jakie konkretnie rozwiązania formalne i kompozycyjne w ich utworach występują, a także jak bardzo są one związane lub też nie z tradycyjną formą piosenki.
Bibliografia
von Appen Ralf, Frei-Hauenschild Markus. 2015. „AABA, Refrain, Chorus, Bridge, Prechorus: Song forms and their historical development”. Samples t. 13
Zobacz w Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2008. Bauman o popkulturze. Wypisy. Mateusz Halawa, Paulina Wróbel (wyb.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2011. „Ponowoczesne wzory osobowe”. Studia Socjologiczne nr 1 (200). 435–458.
Zobacz w Google Scholar
Covach John. 2005. Form in Rock Music: A Primer. W: Engaging Music: Essays in Music Analysis, Deborah Stein (red.). New York–Oxford. 65–76.
Zobacz w Google Scholar
Dino Pan. 2019. Polski Ro(c)k 2018 w odtwarzaczu Pana DinoProgRock.org.pl, https://progrock.org.pl/teksty/item/12429-polski-rock-2018-w-odtwarzaczu-pana-dino?fbclid=IwY2xjawGkBHNleHRuA2FlbQIxMAABHcxVsFizY0uceiYd2vfVPXgdFrOAvFBVeV2ft7r5jpsLx-ag6PxoPUrLDw_aem_Z73VWbO3N7I8Mcgu-TonpQ (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Freshmag 2024, nr 57,04. 11
Zobacz w Google Scholar
Gzyl Paweł. 2016. Gatunki muzyczne. Post-rock – dźwiękowy sztorm albo łzawy sentymentalizm. W:Onet, https://kultura.onet.pl/muzyka/gatunki/rock/gatunki-muzyczne-post-rock-dzwiekowy-sztorm-albo-lzawy-sentymentalizm/fyhk62g (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Howells Tom. 2015. “Blackgaze: Meet the Bands Taking Black Metal out of the Shadows”. The Guardian, https://www.theguardian.com/music/2015/oct/05/blackgaze-bands-fusing-metal-and-shoegaze (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
https://www.facebook.com/search/posts/?q=entropia%20vacuum&locale=pl_PL (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
https://obscuresphinx.bandcamp.com/album/thaumaturgy-ii (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Jahdi Robin. 2015. “The 40 Best Post-metal Records Ever Made”. Fact, https://www.factmag.com/2015/06/24/40-best-post-metal/41/ (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
James Robin. 2016. “Is the Post- in Post-identity the Post- in Post-genre?” Cambridge Popular Music 36(1). 21-32.
Zobacz w Google Scholar
Kasperski Jakub. 2016. Techniki wokalne w muzyce heavymetalowej – próba typologii i periodyzacji. W: Współczesne i historyczne metody kształcenia głosu. Bogumiła Tarasiewicz, (red.). Zielona Góra. 333–346.
Zobacz w Google Scholar
Kramer Jonathan. 1996. “Postmodern Concepts of Musical Time”. Indiana Theory Review vol. 17 nr 2 21–61.
Zobacz w Google Scholar
Kramer Jonathan. 1999. “The Nature and Origins of Musical Postmodernism”. Current Musicology nr 66. 7–20.
Zobacz w Google Scholar
Krzywiński Maciej. 2019. „Album miesiąca. Entropia Vacuum (Arachnophobia)”.
Zobacz w Google Scholar
Metal Hammer, https://www.metalmind.com.pl/metal-hammer-1_2019.html (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Martin Jim. 2009. “Retroaction”. Terrorizer nr 188. 80.
Zobacz w Google Scholar
Mikołaj. 2016. Obscure Sphinx – ‘Epitaphs’ (2016). W: KVLT, https://kvlt.pl/muzyka/recenzje/obscure-sphinx-epitaphs-2016/ (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Minawi. 2012. Obscure Sphinx / Thaw. W: DarkPlanet, https://www.darkplanet.pl/Obscure-Sphinx-Thaw-16134_event.html (dostęp: 29.03.2025).
Zobacz w Google Scholar
Osborn Bradley T. 2010. Beyond Verse and Chorus: Experimental Formal Structures in Post-Millennial Rock Music. Praca doktorska. Washington.
Zobacz w Google Scholar
Osborn Bradley T. 2011. “Understanding Through-Composition in Post-rock, Math-metal, and other Post-millennial Rock Genres”. Music Theory Online vol. 17 nr 3, https://www.mtosmt.org/issues/mto.11.17.3/mto.11.17.3.osborn.html (dostęp: 29.03.2025).
Zobacz w Google Scholar
Otkała Karol. 2016. Obscure Sphinx – Epitaphs. W:StereoLife, https://www.stereolife.pl/archiwum/plyty/metal/2798-obscure-sphinx-epitaphs (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Reynolds Simon. 2009. “Grunge’s Long Shadow. In Praise of «in-Between» Periods in Pop Histor”. Slate, https://slate.com/culture/2009/05/in-praise-of-in-between-periods-in-pop-history.html (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Sobolewska Izabela „Arvena”. 2017. Obscure Sphinx — Epitaphs. W: ArtRock.pl, https://artrock.pl/recenzje/53816/obscure_sphinx_epitaphs.html (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Szubrycht Jarek. 2023. „Metal i okolice to polska specjalność. Oto niezbite dowody”. Gazeta Wyborcza, https://wyborcza.pl/7,113768,30545725,nie-tylko-furia-metal-i-okolice-to-dzis-polska-specjalnosc.html (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Wiederhorn Jon. 2016. A Brief History of Post-metal. W: Bandcamp, https://daily.bandcamp.com/lists/a-brief-history-of-post-metal (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
ZSK. 2019. ZSK - Bilan 2018. W: Horns Up, https://www.hornsup.fr/a-25040/articles/zsk-bilan-2018?fbclid=IwY2xjawGkBFRleHRuA2FlbQIxMAABHZ8l1H2rD1Hv-E4RFowaHR8t_jUVvti6s1MUuqP44h3t0F6LumgXPyT5mw_aem_ddv4TscLjGFKPY46wzgqtA (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Świąder Jacek. 2019. Entropia. W: Culture.pl, https://culture.pl/pl/tworca/entropia (dostęp: 23.12.2024).
Zobacz w Google Scholar
“Experimental/Post Metal bands/artists list. W: Prog Archives, https://www.progarchives.com/subgenre.asp?style=44 (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
„Płyta roku wg czytelników Noise Magazine”. Noise Magazin. 8 stycznia 2018, https://www.facebook.com/NoiseMagazinePL/posts/-p%C5%82yta-roku-wg-czytelnik%C3%B3w-noise-magazine%EF%B8%8F%EF%B8%8F%EF%B8%8Fmi%C5%82o-nam-poinformowa%C4%87-%C5%BCe-na-podstawi/950541321822240/ (dostęp: 29.03.2025).
Zobacz w Google Scholar
Obsure Sphinx (hasło). W: Encyclopaedia Metallum, https://www.metal-archives.com/bands/Obscure_Sphinx/3540326459 (dostęp: 13.10.2024).
Zobacz w Google Scholar

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura