Słowa kluczowe
badania jakościowe
badania włączające
women with intellectual disabilities
qualitative research
inclusive research
Jak cytować
Abstrakt
10.24917/20837275.10.1.13
Społeczny model niepełnosprawności, warunek podmiotowego traktowania uczestników badań społecznych i założenie dostępności badanych osób do procesu badawczego, wynikające z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, stawiają badaczy przed koniecznością poszukiwania nowych strategii prowadzenia badań, które docierają do świata znaczeń osób badanych. Naprzeciw tym wyzwaniom wychodzi model badań partycypacyjnych, który wydaje się również właściwy dla uchwycenia intersekcjonalności kategorii płci i niepełnosprawności.
Participation research as the answer to the assumptions of the social model of disability?
The social model of disability, the requirement for the subjective treatment of participants in social research and the availability of research subjects to the research process, resulting from the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, put researchers before the need to seek new research strategies that grasp the world of meanings of the respondents. The model of participatory research, which seems also appropriate for capturing the intersectionality of the gender and disability, seems to meet these challenges.
Bibliografia
Arnade S., Haefner S. 2011. ”Standard Interpretation of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) from a Female Perspective”. http://www.independen-tliving.org/standardrules/StandardRules.pdf (dostęp: 10.06.2012).
Zobacz w Google Scholar
Barton L. 2005. “Emancipatory research and disabled people: Some observations and questions”. Educational Review nr 57. 317–327. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00131910500149325 (dostęp: 10.06. 2012).
Zobacz w Google Scholar
Borowska-Beszta B. 2013. Etnografia stylu życia kultury dorosłych torunian z zaburzeniami rozwoju. Toruń.
Zobacz w Google Scholar
CERMI. Guide to gender mainstreaming in public disability policies. (2012). http://www.oear.or.at/inter-national/europaeische-union/europaeisches-und-internationales- recht/GuidetoGenderMainstreaminginPublicDisabilityPolicies.pdf (dostęp: 10.02.2016).
Zobacz w Google Scholar
Chodorow N. 1995. “Gender as Personal and Cultural Construction”. Signs: Journal of Women in Culture and Society nr 20. 516–544.
Zobacz w Google Scholar
Cole E.R. 2009. “Intersectionality and research in psychology”. American Psychologist nr 64. 170–180.
Zobacz w Google Scholar
Crenshaw K. 1991. “Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color”. Stanford Law Review nr 43 (6). 1241–1299.
Zobacz w Google Scholar
Crenshaw K., Thomas S. 2004. “Intersectionality: The Double Bind of Race and Gender”. Perspectives Magazine nr 2.
Zobacz w Google Scholar
Cytowska B. 2012. Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Davis L. (red.). 2013. The Disability Studies Reader. Nowy Jork.
Zobacz w Google Scholar
Dick-Mosher J. 2015. “Bodies in Contempt: Gender, Class and Disability Intersections in Workplace Discrimination Claims”. Disability Studies Quarterly nr 35. http://dx.doi.org/10.18061/dsq.v35i3.4928 (dostęp: 10.02.2016).
Zobacz w Google Scholar
Dutta S. 2015. “Discrimination Generated By the Intersection of Gender and Disability”. Journal of Dental and Medical Sciences nr 14. 33–36. DOI: 10.9790/0853-14663336 (dostęp: 10.02.2016).
Zobacz w Google Scholar
Garland-Thomson R. (2005). “Feminist disability studies”. Signs: Journal of Women in Culture and Society nr 30(2). 1557–1587.
Zobacz w Google Scholar
Gąciarz B. 2015. Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gustavsson A., Zakrzewska-Manterys E. (red.). 1997. Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Heron J., Reason P. 2001. The practice of co-operative inquiry: Research with rather than on people. W Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice, P. Reason, H. Bradbury (red.). London. 179–188.
Zobacz w Google Scholar
Kazanowski Z. 2015. „Społeczny wymiar współczesnej koncepcji niepełnosprawności intelektualnej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska nr 1. 34–43.
Zobacz w Google Scholar
Kowalska B. 2012. „O metodologii feministycznej ogólnie i osobiście”. Studia Humanistyczne nr 11/2. 69–80.
Zobacz w Google Scholar
Kumaniecka-Wiśniewska A. 2006. Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lindyberg I. 2012. Dorosłość z niepełnosprawnością intelektualną w podejściu biograficznym. W Wokół dorosłości z niepełnosprawnością intelektualną. Teksty rozproszone, D. Krzemińska, I. Lindyberg (red.). Kraków. 69–132.
Zobacz w Google Scholar
Laws S., Harper C., Jones N., Marcus R. 2013. Research for Development: A Practical Guide. London.
Zobacz w Google Scholar
Lloyd M. 2001. “The politics of disability and feminism: Discord or synthesis?” Sociology nr 35. 715–728.
Zobacz w Google Scholar
Lorde A. 2008. Nie zdemontujesz domu pana przy użyciu jego własnych narzędzi. Wystąpienie na konferencji „Druga płeć”, Nowy Jork, 1979. K. Szumlewicz (przeł.). http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0020lorde.pdf (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Łąkas S. 2017. „Przestarzałość ciała. Niepełnosprawność i design siebie w czasach biotechnologii”. Fragile nr 1. 41–46.
Zobacz w Google Scholar
McVilly K.R., Dalton A.J. 2006. “Commentary on Iacono: Ethical challenges and complexities of including people with intellectual disability as participants in research”. Journal of Intellectual and Developmental Disability nr 31. 186–188. 10.1080/13668250600876426 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Migalska A., Król A. 2012. „Diagnoza i dobre praktyki dotyczące polityk włączania do głównego nurtu życia społecznego kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami. Doświadczenia międzynarodowe”. https://www.academia.edu/2952691/Diagnoza_i_dobre_praktyki_dotyczące_polityk_włączania_do_głównego_nurtu_życia_społecznego_kobiet_i_dziewcząt_z_niepełnosprawnościami.Doświadczenia_międzynarodowe (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Oakley A. 1981. Interviewing Women: A Contradiction in Terms. W Doing Feminist Research, H. Roberts (red.). London. 30–61.
Zobacz w Google Scholar
O’Brien P., McConkey R., García-Iriarte E. 2014. “Co-researching with People who Have Intellectual Disabilities: Insights From a National Survey”. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities nr 27. 65–75. 10.1111/jar.12074 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Organizacja Narodów Zjednoczonych 2006. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, Dz.U. 2012 poz. 1169.
Zobacz w Google Scholar
Pachomiuk M. 2014. „«Nic o nas bez nas». Udział osób z niepełnosprawnością intelektualną w badaniach”. Człowiek. Niepełnosprawność. Społeczeństwo nr 25. 35–54.
Zobacz w Google Scholar
Pushor D. 2008. Collaborative Research. W The Sage encyclopedia of qualitative research method, L.M. Given (red.). London. http://dx.doi.org/10.4135/9781412963909 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Ramazanoglu C., Holland J. 2004. Feminist Methdology. Chalenges and Choices. London–New Delhi.
Zobacz w Google Scholar
Salvador Carulla L., Reed G.M., VaezAzizi L.M., i in. 2011. “Intellectual developmental disorders: towards a new name, definitione and framework for „mental retardation/ intellectual disability” in ICD–11”. World Psychiatry nr 10. 175–180.
Zobacz w Google Scholar
Schalock R.L. i in. 2010. Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Supports. 11th Edition, AAIDD. Washington.
Zobacz w Google Scholar
Shakespeare T. 2006. Disability rights and wrongs revisited. London.
Zobacz w Google Scholar
Shandra C.L., Chowdhury A.R. 2012. “The First Sexual Experience among Adolescent Girls with and without Disabilities”. Journal of Youth and Adolescence nr 41: 515–532. 10.1007/s10964-011-9668-0 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Stevenson M. 2010. “Flexible and responsive research: Developing rights-based emancipatory disability research methodology in collaboration with young adults who have Down syndrome”. Australian Social Work nr 63. 35–50. 10.1080/03124070903471041 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Titkow A. 2007. Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Traustadóttir R., Sigurjónsdóttir H. 2008. “The Mother behind the Mother: Three Generations of Mothers with Intellectual Disabilities and Their Family Support Networks”. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities nr 21(4). 331–340. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2008.00450.x. (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Walmsley J. 2001. “Normalisation, Emancipatory Research and Inclusive Research in Learning Disability”. Disability and Society nr 16. 187–205. 10.1080/09687590120035807 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Wołowicz-Ruszkowska A. 2013. Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wołowicz-Ruszkowska A. 2016. “How Polish Women with Disabilities Challenge the Meaning of Motherhood”. Psychology of Women Quarterly nr 1. 80–95. 10.1177/0361684315600390 (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Woynarowska A. 2010. Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
VSO. A Handbook on Mainstreaming Disability. 2006. http://www.asksource.info/ pdf/33903_vsomainstreamingdisability_2006.pdf (dostęp: 1.02.2017).
Zobacz w Google Scholar
Żyta A. 2011. Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa dorosłych osób z zespołem Downa. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Żyta A. 2014. „Niepełnosprawnośćintelektualna – najnowsze zmiany terminologiczne i diagnostyczne w świetle DSM-5, ICD-11 oraz AAIDD”. Niepełnosprawnośći Rehabilitacja nr 1. 17–26.
Zobacz w Google Scholar