Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka współczesnej literatury młodzieżowej i wpływu mediów społecznościowych na jej rozwój. Artykuł przybliża sylwetkę pokolenia Z, które kształtuje współczesny rynek wydawniczy oraz jest docelowym odbiorcą tejże literatury. Przytaczane są również trendy w czytelnictwie młodzieży, które ukształtowały obecny rynek książki. Artykuł w szczególności analizuje w nurcie kulturoznawczym, jak nastoletnia społeczność czytelnicza oraz wydawnictwa wykorzystują nowe media w celu dyskusji o literaturze lub jej promocji. Za pomocą przytoczonych źródeł omawiana jest również rola literatury LGBTQ+, która w ostatnich latach zyskuje na popularności i pozwala przedstawiać bardziej realistyczne i różnorodne modele relacji w literaturze dla młodzieży. Końcowa część pracy skupia się na książce Fanfik Natalii Osińskiej, będącej przykładem młodzieżowej powieści queerowej.
Bibliografia
Adamus Magdalena. 2022. „BookTok kazał mi to przeczytać”. https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/magdalena-adamus-booktok-co-czytaja-nastolatki/ (dostęp: 4.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Albrecht Katharina. 2017. Positioning BookTube in the publishing world: An examination of online book reviewing through the field theory. Leiden University.
Zobacz w Google Scholar
Bodzioch Karolina. 2012. „Pokolenie C. Nowa odsłona pokolenia Y?”. https://hrstandard.pl/2012/01/04/pokolenie-c-nowa-odslona-pokolenia-y/ (dostęp: 28. 02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Całek Agnieszka. 2021. „Pokolenie Z – próba diagnozy”. Zeszyty Prasoznawcze nr 64(245).
Zobacz w Google Scholar
Chesson Dave. 2024. „A Complete List of Book Tropes: Everything You Need to Know”. https://kindlepreneur.com/book-tropes/ (dostęp: 06.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Chomicka Angelika. Cież Magdalena. 2022. „Psychologiczna charakterystyka pokolenia Z. Przegląd badań”. Humanistic Corpus nr 44.
Zobacz w Google Scholar
Chrobak Małgorzata. 2019. Bohater literatury dziecięcej i młodzieżowej z okresu PRL‑u. Między kreacją a recepcją. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dawidowicz‑Chymkowska Olga. 2023. „Ruch Wydawniczy w Liczbach” (t. 75: 2022 Książki). Biblioteka Narodowa. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dec Tomasz. 2020. „Najnowsze słownictwo polskie”. https://www.nowewyrazy.pl/haslo/ksiazkara.html (dostęp: 4.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Diaz Anahy. 2023. “What is BookTok? These readers say TikTok has changed their reading habits”. https://www.today.com/popculture/books/what-is-booktok-meaning-rcna70362 (dostęp: 4.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Fidowicz Alicja. 2016. „Bohater nieheteronormatywny w powieści Nad czarną wodą Haliny Górskiej”. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne nr 15(4).
Zobacz w Google Scholar
Herman Anouk. 2024. „Polska literatura young adult z reprezentacja LGBTQ+ w kontekście neoliberalnej asymilacji podmiotów queerowych”. Przegląd Kulturoznawczy nr 1(59).
Zobacz w Google Scholar
Kędzior Jolanta. 2008. Młodzież jako specyficzna kategoria społeczna. W: Kurzępa Jacek. Lisowska Alicja. Pierzchalska Agnieszka. Współczesna młodzież pomiędzy Eros a Thanatos. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
KPH. 2021. Mirosława Makuchowska (red.). Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2019–2020. Przegląd najważniejszych danych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kucharczyk Katarzyna. 2023. „Parę słów o «książkarach». Czyli o tym jak młodzi ludzie zmieniają rynek wydawniczy”. https://plus.nowosci.com.pl/pare-slow-o-ksiazkarach-czyli-o-tym-jak-mlodzi-ludzie-zmieniaja-rynek-wydawniczy/ar/c13-17845351 (dostęp: 4.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Laskowska Jolanta. 2017. „Rynek książki dla dzieci i młodzieży w Polsce”. Jednak Książki: Gdańskie Czasopismo Humanistyczne nr 7.
Zobacz w Google Scholar
Lepalczyk Irena. 1965. Problemy czytelnicze uczniów szkół średnich. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Majcherek Janusz Andrzej. 2022. „Dysforia płciowa u adolescentów i preadolescentów jako wyzwanie pedagogiczne”. Lubelski Rocznik Pedagogiczny nr 41(2).
Zobacz w Google Scholar
Majewska Magda. 2015. „Czytanie jako praktyka społeczna [rozmowa o badaniach czytelnictwa]”. https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/badanie-czytelnictwa-roman-chymkowski-wywiad/ (dostęp: 4.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Marwick Alice. 2007. „Microcelebrity, Self‑Branding, and the Internet”. The Blackwell Encyclopedia of Sociology. 1–3. https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeos1000.
Zobacz w Google Scholar
Matras‑Mastalerz Wanda. 2013. Nowe tendencje, zadania i funkcje współczesnej literatury dziecięco‑młodzieżowej. W: Kultura czytelnicza dzieci i młodzieży. Szkice bibliologiczne. Antczak Mariola. Brzuska‑Kępa Alina. Walczak‑Niewiadomska Agata (red.). Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Niewielska Malwina. 2021. „Zarys historii amerykańskiej i polskiej młodzieżowej literatury LGBT”. Dzieciństwo. Literatura i Kultura nr 3(1).
Zobacz w Google Scholar
Osińska Natalia. 2016. Fanfik. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Peszko Kamila. 2016. „Popularność mediów społecznościowych wśród różnych generacji”. Marketing i Zarządzanie nr 4(45).
Zobacz w Google Scholar
Rams Damian. 2021. „Marketing szeptany”. https://www.damianrams.pl/marketing-szeptany/#0-marketing-szeptany-%E2%80%93-co-to-jest- (dostęp: 7.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Reddan Bronwyn. 2022. „Social reading cultures on BookTube, Bookstagram, and BookTok”. Synegry nr 20(1).
Zobacz w Google Scholar
Reszczyńska‑Urban Katarzyna. 2019. „Inicjacje bohaterów nieheteronormatywnych w Fanfiku i Slashu Natalii Osińskiej”. Dzieciństwo. Literatura i Kultura nr 1(1).
Zobacz w Google Scholar
Rogoż Michał. 2013. Wydawcy literatury dla dzieci i młodzieży (1945–1989). W: Literatura dla dzieci i młodzieży (1945–1989) (t. 3). Heska‑Kwaśniewicz Krystyna. Tałuć Katarzyna (red.). Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Słownik języka polskiego PWN. 2017. https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku/haslo/influencer;6368873.html (dostęp: 5.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Stępniak Julia. 2022. TikTok – co to jest i jak wykorzystać w marketingu marki. https://cyrekdigital.com/pl/baza-wiedzy/tiktok/ (dostęp: 6.02.2024).
Zobacz w Google Scholar
Tyson Alec, Kennedy Brian, Funk Cary. 2021. „Gen Z, Millennials Stand Out for Climate Change Activism, Social Media Engagement With Issue”. https://www.pewresearch.org/science/2021/05/26/gen-z-millennials-stand-out-for-climate-change-activism-social-media-engagement-with-issue/ (dostęp: 5.10.2024).
Zobacz w Google Scholar
Wydawnictwo NieZwykłe, „Zapowiedzi” https://wydawnictwoniezwykle.pl/zapowiedzi (dostęp: 13.11.2024).
Zobacz w Google Scholar

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura