Słowa kluczowe
Witold Wandurski
Workers'Stage
Avant-garde theatre
editing
documentary theatrre
film features of theatre drama Witold Wandurski
scena robotnicza
teatr awangardowy
montaż
faktomontaż
filmowość dramaturgii teatralnej
Workers'Stage
Avant-garde theatre
editing
documentary theatrre
film features of theatre drama Witold Wandurski
scena robotnicza
teatr awangardowy
montaż
faktomontaż
filmowość dramaturgii teatralnej
Jak cytować
Dorak-Wojakowska, L. (2020). Dramaturg jako archiwista. O stylu montażu dokumentalnego Witolda Wandurskiego i sceny robotniczej. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 11(2), 20–35. https://doi.org/10.24917/20837275.11.2.2
Abstrakt
Artykuł opisuje specyfikę sceny robotniczej międzywojennej twórczości teatralnej Witolda Wandurskiego, którego propozycja reformy teatru polskiego wiązała się z projektem połą- czenia rozwiązań formalnych z reinterpretacją materiału historycznego. Celem rozważań jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób specyfika sceny robotniczej wpłynęła na kształt polskiego teatru awangardowego, zmianę warunków percepcji przedstawienia teatralnego pod wpływem nowych wynalazków technologicznych, których efektem było także zastąpie- nie dramatopisarza postacią dramaturga jako teatralnego symbolu przemian na polu sztuki nowoczesnej.
Bibliografia
Benjamin Walter. 1977. Co to jest teatr epicki? K. Krzemień-Ojak (przeł.). W Brecht
w oczach krytyki światowej. R. Szydłowski (wyb.). Warszawa. 14-28.
Benjamin Walter. 2003. Qu`est-ce que le théâtre épique? (1939). W tegoż. Essais sur
Brecht. Paris. 45-48.
Benjamin Walter. 1996. Twórca jako wytwórca, J. Sikorski (przeł.). W tegoż. Anioł historii.
Eseje, szkice, fragmenty. H. Orłowski (wyb. i oprac.). Poznań. 163-178.
Brecht Bertolt. 1955. „Małe organon dla teatru”. A. Sowiński (przeł.). Pamiętnik Teatralny
z. 1. 39-62.
Bocheńska Jadwiga. 1977. Wstęp. W Irzykowski Karol. X Muza. Zagadnienia estetyczne
kina. Warszawa. 5-25.
Didi-Huberman Georges. 2011. Strategie obrazów. Oko historii 1. J. Margański (przeł.).
Warszawa-Kraków.
Dudzińska Katarzyna. 2017. Jak „wypaczyć” teatr? Budowa teatru proletariackiego
w „Dźwigni”. W Robotnik. Performanse pamięci. A. Adamiecka-Sitek, D. Sajewska,
D. Sosnowska (red.). Warszawa. 163-201.
Duniec Krystyna. 2017. Śmierć na gruszy, czyli robotnicy. W tejże. Dwudziestolecie. Przed-
stawienia. Warszawa. 95-163.
Giżycki Marcin. 1990. Leon Schiller a kino. W Leon Schiller w stulecie urodzin 1887-1987.
L. Kuchtówna, B. Lasocka (red.). Warszawa. 152-163.
Karwacka Helena. 1968. Witold Wandurski. Łódź.
Karwacka Helena. 1981. „Witold Wandurski o kinie i filmie”. Acta Universitatis Lodzien-
sis, Folia Litteraria nr 2. 149-159.
Karwacka Helena. 1993. Łódzka publiczność teatralna lat międzywojennych. W Sto lat
stałej sceny polskiej w Łodzi 1888-1988. A. Kuligowska (red.). Łódź. 217-251.
Kosiński Dariusz. 2017. (Re)forma. Zasadnicze idee i cechy charakterystyczne polskiej
awangardy teatralnej. W Awangarda teatralna w Europie Środkowo-Wschodniej.
Wybór tekstów źródłowych. E. Guderian-Czaplińska, M. Leyko (red.). Warszawa.
201-208.
Kuligowska-Korzeniewska Anna (red.). 2015. Faktomontaże Leona Schillera. Warszawa.
Lipko-Konieczna Justyna. 2017. Aktorka, propagandystka, heroina. O teatralnej drodze
Antoniny Sokolicz. W Aktorka/emancypacje. A. Chałupnik (red.). Warszawa. 91-105.
Łunaczarski Anatol. 1964. Pisma wybrane. t. II. M. Orlański (wyb.). Warszawa.
Marczak-Oborski Stanisław. 1973. „Teatr romantyczny, rewolucyjny i polityczny”. Teksty
nr 3(9). 52-67.
Osińska Katarzyna. 2008. „Ewolucja widowisk masowych w Związku Radzieckim (od
roku 1917 do lat trzydziestych)”. Konteksty nr 2(281). 154-175.
Piscator Erwin. 2009. O podstawach i zadaniach teatru proletariackiego (1920).
M. Leyko (przeł.), w: Ekspresjonizm w teatrze niemieckim. W. Dudzik, M. Leyko (wyb.
i oprac.). Gdańsk. 153-158.
Sajewska Dorota. 2017. Fabryka jako scena zbrodni. Rekonstrukcje. W Robotnik. Perfor-
manse pamięci. A. Adamiecka-Sitek, D. Sajewska, D. Sosnowska (red.). Warszawa.
25-72.
Schiller Leon. 1983. Teatr jutra, W Droga przez teatr 1924-1939. Warszawa. 81-105
[pierwodruk: 1928. Wiek XX nr 1].
Schiller Leon. 1983. Upadek teatru burżuazyjnego).W Droga przez teatr 1924-1939.
J. Timoszewicz (oprac.). Warszawa. 51-53 [pierwodruk: 1959. Teatr nr 5. 6-11].
Timoszewicz Jerzy (oprac.). 1996. Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowy-
wiady 1923-1953. Warszawa.
Wandurski Witold. 1925a. „Ewolucja Meyerholda”. Życie Teatru nr 38-39. 295-299.
Wandurski Witold. 1973 [1925b]. Forma istotą twórczości teatralnej. W Myśl teatralna
polskiej awangardy 1919-1939. Antologia. S. Marczak-Oborski, L. Kuchtówna (wyb.
i oprac.). Warszawa. 382-383 [pierwodruk: 1925. Życie Teatru nr 50/52.
Wandurski Witold. 1921. „Kino, teatr a literatura”. Robotnik 29 XII. 4-5.
Wandurski Witold. 1925c. „Kniaź Patiomkin”. Życie Teatru nr 10. 77-79.
Wandurski Witold. 1924. „Nowoczesny dramat niemiecki (Szkic informacyjny)”. Listy
z Teatru nr 3. 74-78.
Wandurski Witold. 1970. Plakaty sceniczne. H. Karwacka (oprac.) Łódź.
Wandurski Witold. 1973 [1927]. Scena Robotnicza w Łodzi. W Myśl teatralna polskiej
awangardy 1919-1939. Antologia. S. Marczak-Oborski, L. Kuchtówna (wyb. i oprac.).
Warszawa. 319-335 [pierwodruk: 1927. Dźwignia nr 4. 19-32].
Wandurski Witold. 1974 [1923]. Upodobania estetyczne proletariatu. W Polskie Sceny
Robotnicze 1918-1939. Wybór dokumentów i relacji. E. i M. Wodnarowie (oprac.).
Warszawa. 105-109.
w oczach krytyki światowej. R. Szydłowski (wyb.). Warszawa. 14-28.
Benjamin Walter. 2003. Qu`est-ce que le théâtre épique? (1939). W tegoż. Essais sur
Brecht. Paris. 45-48.
Benjamin Walter. 1996. Twórca jako wytwórca, J. Sikorski (przeł.). W tegoż. Anioł historii.
Eseje, szkice, fragmenty. H. Orłowski (wyb. i oprac.). Poznań. 163-178.
Brecht Bertolt. 1955. „Małe organon dla teatru”. A. Sowiński (przeł.). Pamiętnik Teatralny
z. 1. 39-62.
Bocheńska Jadwiga. 1977. Wstęp. W Irzykowski Karol. X Muza. Zagadnienia estetyczne
kina. Warszawa. 5-25.
Didi-Huberman Georges. 2011. Strategie obrazów. Oko historii 1. J. Margański (przeł.).
Warszawa-Kraków.
Dudzińska Katarzyna. 2017. Jak „wypaczyć” teatr? Budowa teatru proletariackiego
w „Dźwigni”. W Robotnik. Performanse pamięci. A. Adamiecka-Sitek, D. Sajewska,
D. Sosnowska (red.). Warszawa. 163-201.
Duniec Krystyna. 2017. Śmierć na gruszy, czyli robotnicy. W tejże. Dwudziestolecie. Przed-
stawienia. Warszawa. 95-163.
Giżycki Marcin. 1990. Leon Schiller a kino. W Leon Schiller w stulecie urodzin 1887-1987.
L. Kuchtówna, B. Lasocka (red.). Warszawa. 152-163.
Karwacka Helena. 1968. Witold Wandurski. Łódź.
Karwacka Helena. 1981. „Witold Wandurski o kinie i filmie”. Acta Universitatis Lodzien-
sis, Folia Litteraria nr 2. 149-159.
Karwacka Helena. 1993. Łódzka publiczność teatralna lat międzywojennych. W Sto lat
stałej sceny polskiej w Łodzi 1888-1988. A. Kuligowska (red.). Łódź. 217-251.
Kosiński Dariusz. 2017. (Re)forma. Zasadnicze idee i cechy charakterystyczne polskiej
awangardy teatralnej. W Awangarda teatralna w Europie Środkowo-Wschodniej.
Wybór tekstów źródłowych. E. Guderian-Czaplińska, M. Leyko (red.). Warszawa.
201-208.
Kuligowska-Korzeniewska Anna (red.). 2015. Faktomontaże Leona Schillera. Warszawa.
Lipko-Konieczna Justyna. 2017. Aktorka, propagandystka, heroina. O teatralnej drodze
Antoniny Sokolicz. W Aktorka/emancypacje. A. Chałupnik (red.). Warszawa. 91-105.
Łunaczarski Anatol. 1964. Pisma wybrane. t. II. M. Orlański (wyb.). Warszawa.
Marczak-Oborski Stanisław. 1973. „Teatr romantyczny, rewolucyjny i polityczny”. Teksty
nr 3(9). 52-67.
Osińska Katarzyna. 2008. „Ewolucja widowisk masowych w Związku Radzieckim (od
roku 1917 do lat trzydziestych)”. Konteksty nr 2(281). 154-175.
Piscator Erwin. 2009. O podstawach i zadaniach teatru proletariackiego (1920).
M. Leyko (przeł.), w: Ekspresjonizm w teatrze niemieckim. W. Dudzik, M. Leyko (wyb.
i oprac.). Gdańsk. 153-158.
Sajewska Dorota. 2017. Fabryka jako scena zbrodni. Rekonstrukcje. W Robotnik. Perfor-
manse pamięci. A. Adamiecka-Sitek, D. Sajewska, D. Sosnowska (red.). Warszawa.
25-72.
Schiller Leon. 1983. Teatr jutra, W Droga przez teatr 1924-1939. Warszawa. 81-105
[pierwodruk: 1928. Wiek XX nr 1].
Schiller Leon. 1983. Upadek teatru burżuazyjnego).W Droga przez teatr 1924-1939.
J. Timoszewicz (oprac.). Warszawa. 51-53 [pierwodruk: 1959. Teatr nr 5. 6-11].
Timoszewicz Jerzy (oprac.). 1996. Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowy-
wiady 1923-1953. Warszawa.
Wandurski Witold. 1925a. „Ewolucja Meyerholda”. Życie Teatru nr 38-39. 295-299.
Wandurski Witold. 1973 [1925b]. Forma istotą twórczości teatralnej. W Myśl teatralna
polskiej awangardy 1919-1939. Antologia. S. Marczak-Oborski, L. Kuchtówna (wyb.
i oprac.). Warszawa. 382-383 [pierwodruk: 1925. Życie Teatru nr 50/52.
Wandurski Witold. 1921. „Kino, teatr a literatura”. Robotnik 29 XII. 4-5.
Wandurski Witold. 1925c. „Kniaź Patiomkin”. Życie Teatru nr 10. 77-79.
Wandurski Witold. 1924. „Nowoczesny dramat niemiecki (Szkic informacyjny)”. Listy
z Teatru nr 3. 74-78.
Wandurski Witold. 1970. Plakaty sceniczne. H. Karwacka (oprac.) Łódź.
Wandurski Witold. 1973 [1927]. Scena Robotnicza w Łodzi. W Myśl teatralna polskiej
awangardy 1919-1939. Antologia. S. Marczak-Oborski, L. Kuchtówna (wyb. i oprac.).
Warszawa. 319-335 [pierwodruk: 1927. Dźwignia nr 4. 19-32].
Wandurski Witold. 1974 [1923]. Upodobania estetyczne proletariatu. W Polskie Sceny
Robotnicze 1918-1939. Wybór dokumentów i relacji. E. i M. Wodnarowie (oprac.).
Warszawa. 105-109.
Downloads
Download data is not yet available.