Słowa kluczowe
indywidualizm
tożsamość
kultura terapii
homeostaza kulturowa Antonio Damasio
individualism,
identity
therapy culture
cultural homeostasis
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi próbę analizy tzw. kultury terapii w kontekście dwóch zgoła odrębnych nauk - socjologii kultury i neurobiologii. Prowadzone przez autorkę rozważania na ten temat poprzedza wprowadzenie dotyczące problemów wynikających z łączenia odrębnych paradygmatów naukowych, w szczególności problemu redukcjonizmu i emergencji zjawisk społecznych. W dalszej części autorka stawia tezę, że kultura terapii jest wynikiem anomii, której bezpośrednią przyczyną stał się brak homeostazy kulturowej. Najbardziej widocznym wskaźnikiem tego stanu rzeczy są kłopoty jednostek z konstruowaniem tożsamości. Kultura terapii zdaje się próbą poszukiwania antidotum na taki stan rzeczy. Artykuł kończą rozważania dotyczące kompetencji niezbędnych do konstruowania relatywnie spójnej tożsamości we współczesnej rzeczywistości.
Bibliografia
Causadias Jose, Telzer Eva H., Gonzales Nancy A. 2018. Introduction to Culture and Biology Interplay. W: The Handbook of Culture and Biology. Jose M. Causadias, Eva H. Telzer, Nancy A. Gonzales (red.). Hoboken. 1–29.
Zobacz w Google Scholar
Czabała Jan. 2016. „Poradnictwo psychologiczne a psychoterapia”. Roczniki psychologiczne nr 3. 519–533.
Zobacz w Google Scholar
Casey Marie. 2002. „Authority. Crisis and the Individual”. Society nr 39(2). 78–82.
Zobacz w Google Scholar
Cloud Diana. 1998. Control and Consolation in American Culture and Politics. Rhetoric of Therapy. Thousand Oaks.
Zobacz w Google Scholar
Darwin Karol. 1998. O wyrazie uczuć u człowieka i zwierząt. Zofia Majlert, Krystyna Zaćwilichowska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Durkheim Émile. 2011. Samobójstwo. Studium z socjologii. Krzysztof Wakar (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Damasio Antonio. 2000. Tajemnica świadomości. Ciało i emocje współtworzą świadomość. Maciej Karpiński (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Damasio Antonio. 2002. Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg. Maciej Karpiński (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Damasio Antonio. 2005. W poszukiwaniu Spinozy. Radość, smutek i czujący mózg. Janusz Szczepański (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Damasio Antonio. 2011. Jak umysł zyskał jaźń. Konstruowanie świadomego mózgu. Norbert Radomski (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Damasio Antonio. 2018. Dziwny porządek rzeczy. Życie, uczucie i tworzenie kultury. Andrzej Jankowski (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Donzelot Jacques. 1979. The Policing of Families. New York.
Zobacz w Google Scholar
Elliott Anthony, Lemert Charles. 2006. The New Individualism: The Emotional Costs of Globalization. New York.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michael. 1977. Archeologia wiedzy. Andrzej Siemek (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michael. 1987. Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu. Helena Kęszycka (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michael. 2002. Porządek dyskursu. Michał Kozłowski (przeł.). Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michael. 2009. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Tadeusz Komendant (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Furedi Frank. 2003. Therapy Culture. Cultivating Vulnerability in an Uncertain Age. New York.
Zobacz w Google Scholar
Giddens Anthony. 2006. Nowoczesność i tożsamość. Alina Szulżycka (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Grzesiuk Lidia, Suszek Hubert. 2012. Psychoterapia pogranicza. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Hochschild Arlie. 2009. Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć. Jacek Konieczny (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jacyno Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Józefik Barbara. 2011. „Psychoterapia jako dyskurs kulturowy”. Psychiatria Polska nr 5. 737–748.
Zobacz w Google Scholar
Lasch Christopher. 1979. The Culture of Narcissm: American Life in an Age of Diminishing Exectations. New York.
Zobacz w Google Scholar
Lin Lynda, Telzer Eva H. 2018. An Introduction to Cultural Neuroscience. W: Jose M. Causadias, Eva H. Telzer, Nancy A. Gonzales (red.). The Handbook of Culture and Biology. Hoboken. 399–420.
Zobacz w Google Scholar
Madsen Ole. 2014. Terapeutic Culture. W: Encyclopedia of Critical Psychology. Thomas Teo (red.). New York. 1965–1969.
Zobacz w Google Scholar
Mead George. 1975. Umysł, osobowość, społeczeństwo. Zofia Wolińska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Merton Robert. 2002. Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Murphy Nancey. (2011). Avoiding Neurobiological Reductionism. The Role of Downward Causation in Complex Systems. W: Moral Behavior and Free Will: A Neurobiological ond Philosophical Approach. Juan Jose Sanguineti, Ariberto Acerbi, Jose Angel (red.). Vatican City. 201–222.
Zobacz w Google Scholar
Moskalewicz Bożena, Biechowska Daria, Wojtyniak Bogdan. 2016. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. W: Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. Bogdan Wojtyniak, Paweł Goryński (red.). Warszawa. 184–198.
Zobacz w Google Scholar
North Maurice. 1972. The Secular Priests. London.
Zobacz w Google Scholar
Ossowski Stanisław. 2001. O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Pawlik Wojciech. 2007. Grzech. Studium z socjologii moralności. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Porankiewicz-Żukowska Aleksandra. 2016. „Emocje i uczucia jako narzędzia konstruowania tożsamości. Od symbolicznego interakcjonizmu do neuronauk”. Miscellanea Anthropologica et Sociologica nr 17(4). 121–131.
Zobacz w Google Scholar
Porankiewicz-Żukowska Aleksandra. 2017. „The Biological Fundations of Identity in the Works of Antonio Damasio. The Sociological Implications. Studies in Logic”. Gramma and Rhetoric nr 50(63). 227–238.
Zobacz w Google Scholar
Przybyła Jakub. 2016. „Neurobiologiczne podstawy psychoterapii”. Psychoterapia nr 2(177). 29–42.
Zobacz w Google Scholar
Rieff Philip. 1966. The Triumph of the Therapeutic: Uses og Fight after Freud. New York.
Zobacz w Google Scholar
Rok-Bujko Paulina. 2009. Neurobiologiczne podstawy psychoterapii. W: Od neurobiologii do psychoterapii. Sławomir Murawiec, Cezary Żechowski (red.). Warszawa. 235–266.
Zobacz w Google Scholar
Sobecki Mirosław. 2017. „Rola refleksyjności w kreowaniu tożsamości kulturowej – kontekst pedagogiczny”. Studia Pedagogiczne nr 1. 81–89.
Zobacz w Google Scholar
Tomasello Michael. 2002. Kulturowe źródła ludzkiego poznawania. Joanna Rączaszek (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wilkinson Ian. 2005. Suffering: A Sociological Introduction. Cambridge.
Zobacz w Google Scholar
Weber Max. 1994. Etyka protestancka i duch kapitalizmu. Jan Miziński (przeł.). Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Wright Katie. 2008. „Theorizing therapeutic culture. Past influences, future directions”. Journal of Sociology nr 44(4). 321–336.
Zobacz w Google Scholar
Żechowski Cezary. 2014. „Integrowanie neurobiologii i psychoterapii – czyli o mózgu w umyśle terapeuty”. Psychiatria nr 11(3). 137–140.
Zobacz w Google Scholar