Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie historycznych, kulturowych, ideowych i psychospołecznych podstaw Ruchu SAPE (Société des Ambianceurs et des Personnes Élegantés), jednego z najbardziej charakterystycznych i trwałych fenomenów występujących w Kongu-Brazzaville i w Demokratycznej Republice Konga. Sapeurs manifestują swój światopogląd, pragnienia i potrzeby poprzez ubiór i praktyki z nim związane. Mają one charakter rytualny, wspólnotowy, kompensacyjny i eskapistyczny. Język ubioru w SAPE jest specyficznym, w dużej mierze ikonicznym, systemem komunikacyjnym. Staje się on względnie zrozumiały tylko w kontekście realiów historycznych, społecznych i politycznych obu państw, przy zastosowaniu klucza semiotycznego odnoszącego się do języka mody.
Bibliografia
Ayimpam Sylvie, Tsambu Léon. 2015. „De la fripe à la Sape. Migrations congolaises et modes vestimentaires”. Hommes & migration. Revue française de référence sur les dynamiques migratoires, 1.04.2015. http://journals.openedition.org/ hommesmigrations/3167. (dostęp: 8.04.2020).
Barthes Roland. 2005. System mody. Maciej Falski (przeł.). Kraków.
Baudrillard Jean. 2007. Wymiana symboliczna i śmierć. Sławomir Królak (przeł.). Warszawa.
Bauman Zygmunt. 2006. Płynna nowoczesność. Kraków.
De block Sédar. 2010. „De la Sape à la Sapelogie. L’histoire des dandys congolais”. Overblog Congoinfos, 18.04.2010. congo-sphere.over-blog.com/article-de-la-sape-a-la-sapelogie-l-histoire-des-dandys-congolais-48861502.html. (dostęp: 22.04.2020).
Dubruelh Camille. 2010. „La Sape, une histoire haute en couleur”. Jeune Afrique, 22.11.2010. https://www.jeuneafrique.com/183599/societe/la-sape-une-histoire-haute-en-couleur/. (dostęp: 20.04.2020).
Grelowska Izabela. 2014. „Moda jest ich religią”. Magazyn Styl.Pl, https://www.styl.pl/magazyn/news-moda-jest-ich-religia,nId,1577659. (dostęp: 8.04.2020).
Hendrykowski Marek. 2013. „Semiotyka mody”. Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Krytyka nr 4. 227-240.
Hołownia Szymon. 2013. „Krawatem w kałacha”. RMF 24 - Stacja 7.Pl https://www.rmf24.pl/news-szymon-holownia-krawatem-w-kalacha, nId,1016425. (dostęp: 8.04.2020).
Karapinar Onur. 2015. „Dossier. L’art de la SAPE, des ambianceurs congolais à la conquête du monde”. Bonne Gueule. Des Vetements et des Hommes, 28.09.2015. https://www.bonnegueule.fr/histoire-sape-sapologie-congo-paris/. (dostęp: 16.04.2020).
Kostrzewa Monika. 2017. „Kreacja w ubiorze jako element twórczej ekspresji i kreacji artefaktycznej w kontekście zachodzących zmian w estetyce wyglądu kobiety. Na podstawie autorskich doświadczeń i dokonań artystyczno-dydaktycznych”. Scripta Neophilologica Posnaniensia t. 17. 479-493.
Księżyk Rafał. 2018. „O dandysach, hipsterach i mutantach”. Dwutygdnik com. Strona kultury. https://www.dwutygodnik.com/artykul/7989-prezydent-niewidzialnego-panstwa.html. (dostęp: 2.05.2020).
Kula Marcin. 2002. Nośniki pamięci historycznej. Warszawa.
Lubińska Aleksandra. 2014. Historia ruchu SAPE w kontekście dandyzmu europejskiego. https://www.academia.edu/8352388/Historia_ruchu_SAPE_w_kontek%C5%9Bcie_dandyzmu_europejskiego. 1-50. (dostęp: 8.04.2020).
Łotman Jurij. 1992. Kultura i wzryw. Moskwa.
Makouezi Elvis Guérite. 2013. Dictionnaire de la SAPE. Paris.
Mediavilla Hector (reż.). The Sapeurs, http://vimeo.com/97851543. (dostęp: 21.04.2020).
Okokana Bruno. 2017. „Livre. La Sape au Congo-Brazzaville, élément du patrimoine culturel immatériel”. Agence d’Information d’Afrique centrale. http://adiac-congo.com/content/livre-la-sape-au-congo-brazzaville-element-du-patrimoine-culturel-immateriel-69951. (dostęp: 9.04.2020).
Qicherat Jules. 1875. Historie du costume en France. Paris.
Roach-Higgins Mary, Eicher Joanne. 1992. „Dress and Identity”. Clothing and Textiles Research Journal nr 10. 7-18.
Simmel Georg. 2006. Most i drzwi. Wybór esejów. Małgorzata Łukasiewicz (przeł.). Warszawa.
Tagmani Daniele. 2009. Gentelmen of Bacongo. London.
Veblen Theorstain. 2008. Teoria klasy próżniaczej. Janina i Krzysztof Zagórscy (przeł.). Warszawa.
Velikonja Mitja. 2017. „»Yugo-vintage?« - ubiór jako narzędzie pielęgnowania i kreowania pamięci”. Łódzkie Studia Etnograficzne t. 56. 83-103.
Barthes Roland. 2005. System mody. Maciej Falski (przeł.). Kraków.
Baudrillard Jean. 2007. Wymiana symboliczna i śmierć. Sławomir Królak (przeł.). Warszawa.
Bauman Zygmunt. 2006. Płynna nowoczesność. Kraków.
De block Sédar. 2010. „De la Sape à la Sapelogie. L’histoire des dandys congolais”. Overblog Congoinfos, 18.04.2010. congo-sphere.over-blog.com/article-de-la-sape-a-la-sapelogie-l-histoire-des-dandys-congolais-48861502.html. (dostęp: 22.04.2020).
Dubruelh Camille. 2010. „La Sape, une histoire haute en couleur”. Jeune Afrique, 22.11.2010. https://www.jeuneafrique.com/183599/societe/la-sape-une-histoire-haute-en-couleur/. (dostęp: 20.04.2020).
Grelowska Izabela. 2014. „Moda jest ich religią”. Magazyn Styl.Pl, https://www.styl.pl/magazyn/news-moda-jest-ich-religia,nId,1577659. (dostęp: 8.04.2020).
Hendrykowski Marek. 2013. „Semiotyka mody”. Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Krytyka nr 4. 227-240.
Hołownia Szymon. 2013. „Krawatem w kałacha”. RMF 24 - Stacja 7.Pl https://www.rmf24.pl/news-szymon-holownia-krawatem-w-kalacha, nId,1016425. (dostęp: 8.04.2020).
Karapinar Onur. 2015. „Dossier. L’art de la SAPE, des ambianceurs congolais à la conquête du monde”. Bonne Gueule. Des Vetements et des Hommes, 28.09.2015. https://www.bonnegueule.fr/histoire-sape-sapologie-congo-paris/. (dostęp: 16.04.2020).
Kostrzewa Monika. 2017. „Kreacja w ubiorze jako element twórczej ekspresji i kreacji artefaktycznej w kontekście zachodzących zmian w estetyce wyglądu kobiety. Na podstawie autorskich doświadczeń i dokonań artystyczno-dydaktycznych”. Scripta Neophilologica Posnaniensia t. 17. 479-493.
Księżyk Rafał. 2018. „O dandysach, hipsterach i mutantach”. Dwutygdnik com. Strona kultury. https://www.dwutygodnik.com/artykul/7989-prezydent-niewidzialnego-panstwa.html. (dostęp: 2.05.2020).
Kula Marcin. 2002. Nośniki pamięci historycznej. Warszawa.
Lubińska Aleksandra. 2014. Historia ruchu SAPE w kontekście dandyzmu europejskiego. https://www.academia.edu/8352388/Historia_ruchu_SAPE_w_kontek%C5%9Bcie_dandyzmu_europejskiego. 1-50. (dostęp: 8.04.2020).
Łotman Jurij. 1992. Kultura i wzryw. Moskwa.
Makouezi Elvis Guérite. 2013. Dictionnaire de la SAPE. Paris.
Mediavilla Hector (reż.). The Sapeurs, http://vimeo.com/97851543. (dostęp: 21.04.2020).
Okokana Bruno. 2017. „Livre. La Sape au Congo-Brazzaville, élément du patrimoine culturel immatériel”. Agence d’Information d’Afrique centrale. http://adiac-congo.com/content/livre-la-sape-au-congo-brazzaville-element-du-patrimoine-culturel-immateriel-69951. (dostęp: 9.04.2020).
Qicherat Jules. 1875. Historie du costume en France. Paris.
Roach-Higgins Mary, Eicher Joanne. 1992. „Dress and Identity”. Clothing and Textiles Research Journal nr 10. 7-18.
Simmel Georg. 2006. Most i drzwi. Wybór esejów. Małgorzata Łukasiewicz (przeł.). Warszawa.
Tagmani Daniele. 2009. Gentelmen of Bacongo. London.
Veblen Theorstain. 2008. Teoria klasy próżniaczej. Janina i Krzysztof Zagórscy (przeł.). Warszawa.
Velikonja Mitja. 2017. „»Yugo-vintage?« - ubiór jako narzędzie pielęgnowania i kreowania pamięci”. Łódzkie Studia Etnograficzne t. 56. 83-103.
Downloads
Download data is not yet available.