Funzioni del tempo presente nella strategia narrativa

Abstract

La scelta del tempo verbale adatto a una determinata situazione dipende dal rapporto tra il momento dell’avvenimento e quello dell’enunciazione. Se coincidono abbiamo a che fare con il tempo presente (Bertinetto). È necessario, però, ricordare che il presente è in grado di riferirsi agli eventi passati come accade spesso nei testi narrativi. Per capire lo scopo di questa scelta si sono analizzati diversi tipi di scrittura comprovanti che il presente nella narrativa può servire a sottolineare la posizione temporale del narratore (Il fu Mattia Pascal); a evidenziare un momento importante dal punto di vista dello svolgimento dell’azione (Se questo è un uomo); a costruire descrizioni (Vita) oppure far entrare il lettore nel vivo del racconto (Gli Italiani in Polonia nei secoli), dando l’impressione che egli sia un testimone diretto degli eventi raccontati.

Funkcje czasu teraźniejszego w strategii narracyjnej

Wybór czasu gramatycznego w danej sytuacji zależy od relacji pomiędzy momentem wydarzenia a momentem wypowiedzi. W przypadku, gdy owe momenty są równoczesne, mamy do czynienia z czasem teraźniejszym (Bertinetto). Należy jednak pamiętać, że czas teraźniejszy ma zdolność opisywania wydarzeń przeszłych, wykorzystywaną często w tekstach narracyjnych. Pragnąć zbadać powody, dla jakich pisarze decydują się na użycie czasu teraźniejszego, poddaliśmy analizie różne typy tekstów, dowodzących, iż czas teraźniejszy, jako element strategii narracyjnej, może służyć do podkreślenia pozycji narratora (Il fu Mattia Pascal); zaakcentowania momentu kluczowego dla przebiegu akcji (Se questo è un uomo); konstruowania opisu (Vita) czy “wciągania” czytelnika w wir akcji (Gli Italiani in Polonia nei secoli), zapewniając mu wrażenie, jakoby sam był uczestnikiem opisywanych wydarzeń.