Planowane numery w 2026 roku:
-Cyfrowa kolonizacja a opór epistemiczny: Edukacja medialna 4.0, kompetencje cyfrowe i kulturowe w erze hegemonii danych (nabór tekstów do 1.12.2025)
W XXI wieku jesteśmy świadkami nowej, niemilitarnej formy kolonizacji – realizowanej nie przez armię, lecz przez kod, dane i algorytmy. Władza cyfrowa stała się globalna, niewidzialna, a jednocześnie głęboko zakorzeniona w infrastrukturze codziennego życia. Dane są dziś eksploatowane jak surowce, a algorytmy pełnią funkcję niewidzialnych „urzędników imperium”, którzy wpływają na widzialność, decyzje i możliwości jednostek oraz instytucji.
W odpowiedzi na te zjawiska ogłaszamy nabór tekstów do numeru poświęconego cyfrowej kolonizacji, epistemicznemu oporowi oraz edukacji medialnej 4.0. Interesuje nas interdyscyplinarna refleksja nad relacjami między technologią, wiedzą a władzą, a także propozycje edukacyjne, krytyczne i aktywistyczne, które oferują alternatywne spojrzenia na cyfrową rzeczywistość.
Proponowane obszary tematyczne:
- Cyfrowa kolonizacja jako nowa forma hegemonii
– dane jako zasób kolonialny; platformowy kapitalizm; cyfrowa eksploatacja społeczeństw Globalnego Południa i grup marginalizowanych. - Infrastruktura danych a globalna asymetria władzy
– suwerenność cyfrowa, kontrola nad infrastrukturą technologiczną, zależność od platform i serwerów należących do korporacji z Globalnej Północy. - Mechanizmy algorytmicznej hegemonii
– jak algorytmy kształtują epistemologie, narracje społeczne i sposoby poznawania świata? - Edukacja medialna 4.0 jako narzędzie oporu epistemicznego
– edukacja nie tylko o tym, jak działa technologia, ale dlaczego, dla kogo i czyim kosztem. - Kompetencje cyfrowe, kompetencje kulturowe i suwerenność informacyjna
– jak kształcić użytkowników, którzy nie tylko potrafią korzystać z technologii, ale także rozumieją ich strukturalne skutki? - Dezinformacja, manipulacja algorytmiczna i edukacyjne odpowiedzi
– jak przeciwdziałać polaryzacji, manipulacji treściami oraz automatyzacji zgody? - Inkluzywność cyfrowa i wykluczenia informacyjne
– bariery technologiczne, językowe i kulturowe w dostępie do edukacji medialnej i technologii. - Postkolonialna krytyka technologii
– dekonstrukcja mitów o neutralności technologicznej; analiza narzędzi cyfrowych jako nośników władzy kulturowej i politycznej. - Algorytmiczna dominacja a wyzwania dla demokracji i współczesnej kultury
– w jaki sposób systemy oparte na danych wzmacniają nierówności społeczne i kulturowe? - Modele oporu: od data commons po lokalne chmury
– alternatywne modele zarządzania danymi i technologią jako forma cyfrowej suwerenności.
Zapraszamy do przesyłania oryginalnych artykułów naukowych dotyczących zakreślonej powyżej problematyki, szczególnie tekstów empirycznych i teoretycznych prezentujących wyniki badań własnych. Gotowe artykuły przygotowane zgodnie z wymaganiami edytorskimi czasopisma prosimy przesyłać w formie edytowalnych plików (doc, docx) na adres: studiadecultura@gmail.com do 1.12.2025 roku.
Serdecznie zapraszamy!
Redakcja czasopisma „AUPC. Studia de Cultura”
- Cyborg, postczłowiek, techno-ciało: figury hybrydyczne w kulturze, mediach, sztuce i literaturze (nabór tekstów do 10.02.2026)
Współczesna kultura coraz śmielej rozbraja granice między tym, co ludzkie, a tym, co technologiczne. Figura cyborga – hybrydy ciała i maszyny – stała się nie tylko motywem literackim i filmowym, lecz także epistemologicznym narzędziem do myślenia o świecie po rewolucji biotechnologicznej, informacyjnej i sensorycznej. Wraz z nią pojawia się postać postczłowieka – bytu przekraczającego klasyczne antropologiczne ramy podmiotu, kwestionującego binarne podziały natura/kultura, organizm/technologia, człowiek/maszyna.
Numer ten poświęcony będzie kulturoznawczej refleksji nad cyborgizacją ciała, estetykami posthumanizmu, technologiczną redefinicją ucieleśnienia i sztuką hybrydyczną, która coraz częściej przekracza granice gatunkowe, materialne i konceptualne.
Proponowane obszary tematyczne:
- Ciało zmodernizowane, ciało przekroczone
– cyborg jako figura krytyczna; przemiany cielesności w kontekście technologii augmentacyjnych, bioinżynierii i neurointerfejsów. - Antropomorfizacja technologii i technomorficzna wyobraźnia kultury
– kultura, w której maszyny zaczynają „mówić”, „odczuwać” i „reagować”; AI jako figura kulturowa i mit technologiczny. - Postczłowiek w świetle transhumanizmu i jego krytyki
– postludzka kondycja jako projekt utopijny, dystopijny lub dekonstrukcyjny; spory o granice człowieczeństwa. - Cyborg w sztuce i literaturze: od Donny Haraway po sztukę biointerfejsów
– jak postać cyborga i motyw fuzji z technologią przeobraża narracje literackie, praktyki artystyczne i formy wyrazu? - Ucieleśnione media i somatechnologie
– mediacje dotykowe, sensoryczne, neuroestetyczne; technologia jako przedłużenie ciała i zmysłów; media performatywne. - Nowe sztuki hybrydyczne
– bioart, robot art, sztuka generatywna, sztuka interfejsu; jakie formy estetyki i polityki oferują technologie 4.0? - Maszyny afektywne i intymność z technologią
– emocje, relacje, przywiązanie i empatia wobec sztucznych bytów; erotyzacja maszyn, algorytmy pragnienia. - Posthumanizm krytyczny a kultura codzienna
– jak posthumanistyczne imaginaria wnikają w popularną kulturę, gry, reklamy, modę i narracje mediów cyfrowych? - Technologie i granice tożsamości
– cielesność trans, queerowanie cyborga, technologia jako narzędzie negocjowania tożsamości płciowych, rasowych, gatunkowych. - Techno-utopie i bio-dystopie
– fantazje o nieśmiertelności, cyfrowej transcendencji, ale też groźby totalnej kontroli, zaniku intymności, utraty cielesności.
Zapraszamy do przesyłania oryginalnych artykułów naukowych dotyczących zakreślonej powyżej problematyki, szczególnie tekstów empirycznych i teoretycznych prezentujących wyniki badań własnych. Gotowe artykuły przygotowane zgodnie z wymaganiami edytorskimi czasopisma prosimy przesyłać w formie edytowalnych plików (doc, docx) na adres: studiadecultura@gmail.com do 10.02.2026 roku.