Słowa kluczowe
współczesne pogaństwo
studia nad metalem
kicz
czeska scena muzyki pogańskiej contemporary Paganism
metal studies
kitsch
Czech Pagan music scene
Jak cytować
Abstrakt
W niektórych mediach można spotkać się z zarzutem, że pogańska muzyka folk-metalowa jest „komercyjna”, tworzona przede wszystkim dla zysku. Jesteśmy przekonani, że takie rozróżnienie jest bezwartościowe, niemierzalne, nieweryfikowalne z analitycznego punktu widzenia. Jednak w obrębie danego gatunku muzycznego fani i krytycy muzyczni nadal rozróżniają bardzo odmienne pod względem jakości utwory. Dlatego proponujemy zastąpienie niejasnego terminu „produkcja komercyjna” terminem kicz ezoteryczny („ezo-kicz”), który opiera się na analityczno-estetycznej teorii kiczu Tomáša Kulki. Na przykładach z czechosłowackiej sceny folk-metalowej postaramy się pokazać, że ezo-kicz jest odpowiednim narzędziem do identyfikacji utworów muzycznych, które charakteryzują się nie tyle wartością ekonomiczną, twórczą czy duchową, ile przede wszystkim estetyczną.
Bibliografia
Adorno Thoeodor, Horkheimer Max. 2009. Dialektika osvícenství: Filosofické fragmenty. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Broch Hermann. 2002. Geist and Zeitgeist: The spiritual in an unspiritual age. New York.
Zobacz w Google Scholar
Gaut Berys. 2010. Art as a cluster concept. In: What is Art? Texts in 20th Century Anglo-American Aesthetics. Tomáš Kulka, Denis Ciporanov (eds.). Červený Kostelec. 377–402.
Zobacz w Google Scholar
Călinescu Matei. 1987. Five Faces of Modernity: Modernism, Avant-Garde, Decadence, Kitsch, Postmodernism. Durham.
Zobacz w Google Scholar
Commercial Definition & Meaning | Britannica Dictionary. https://www.britannica.com/dictionary/commercial (access: 01.11.2022).
Zobacz w Google Scholar
Eco Umberto. 2006. Skeptikové a tešitelé. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michel. 2016. Myšlení vnějšku. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Frith Simon. 1996. Performing Rites: On the Value of Popular Music. Cambridge.
Zobacz w Google Scholar
Greenberg Clement. 1986. The Collected Essays and Criticism, vol. I, Perceptions and Judgements 1939–1944. Chicago.
Zobacz w Google Scholar
H. 2012. Recenze: Chernobor – Koloběh Luny. Sigmagott. http://sicmaggot.cz/recenze/chernobor-kolobeh-luny/ (access: 25.02.2022).
Zobacz w Google Scholar
Hanegraaff Wouter. 1996. New Age Religion and Western Culture: Esotericism in the Mirror of Secular Thought. London.
Zobacz w Google Scholar
Heesch Florian. 2010. Metal for Nordic Men: Amon Amarth’s Representations of Vikings. In: The Metal Void: First Gatherings. Niall W. R. Scott, Imke von Helden (eds.). Oxford. 71–81.
Zobacz w Google Scholar
Horák Pavel. 2018. Křesťanské koncepty v myšlení a praxi současných novopohanů. Dissertation thesis. Pardubice.
Zobacz w Google Scholar
Ježura. 2012. Recenze: Odraedir – Pagan Forest. Sigmagott. http://sicmaggot.cz/recenze/odraedir-pagan-forest/ (access: 25.02.2022).
Zobacz w Google Scholar
Kahn-Harris Keith. 2007. Extreme Metal: Music and Culture on the Edge. Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Kivy Peter. 2004. The Profundity of Music, in Lamarque Peter and Stein. In: Aesthetics and the Philosophy of Art: The Analytic Tradition. Haugom Olsen (ed.). Oxford. 463–469.
Zobacz w Google Scholar
Kozák Jan. 2017. Odin: Mýtus, rituál, iniciace. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Kulka Tomáš. 1994. Umění a kýč. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Lyon David. 2002. Ježíš v Disneylandu: Náboženství v postmoderní době. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Mařanová Lucie. 2019. “ELUVEITIE – Zemři a buď znovuzrozen”. Spark no. 311(28). 29–32.
Zobacz w Google Scholar
Sage Vanessa. 2009. “Encountering the Wilderness, Encountering the Mist: Nature, Romanticism, and Contemporary Paganism”. Anthropology of Consciousness no. 20(1). 27–52.
Zobacz w Google Scholar
Moore Allan. 2002. “Authenticity as Authentication”. Popular Music no. 21(2). 209–233.
Zobacz w Google Scholar
Mukařovský Jan. 1936. Estetická funkce, norma a hodnota jako sociální fakty. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Partridge Christopher. 2004. The re-enchantment of the West: Alternative spiritualities, sacralization, popular culture, and occulture. Volume I. London.
Zobacz w Google Scholar
Mynett Mark. 2020. Maximum Sonic Impact: (Authenticity/Commerciality) Fidelity-Dualism in Contemporary Metal Music Production. In: The Bloomsbury Handbook of Music Production. Simon Zagorski-Thomas, Andrew Bourbon (eds.). New York–London–Oxford–New Delhi–Sydney. 293–303.
Zobacz w Google Scholar
Osborne Richard, Laing David. 2021. Music by Numbers: The Use and Abuse of Statistics in the Music Industries. Bristol.
Zobacz w Google Scholar
Pachmanová Martina, Dvořák Joachim. 2000. “Interview o kýči s profesorem estetiky Tomášem Kulkou”. Labyrint Revue no. 7–8. 23–29.
Zobacz w Google Scholar
Odraedir. O kapele. Bandzone. https://bandzone.cz/odraedir?at=info (access: 25.02.2022).
Zobacz w Google Scholar
Odraedir. Encyclopaedia Metallum. https://www.metal-archives.com/bands/Odraedir/3540346916 (access: 25.02.2022).
Zobacz w Google Scholar
Odraedir – Pagan Forest. Encyclopaedia Metallum. https://www.metal-archives.com/albums/Odraedir/Pagan_Forest/341938 (access: 25.02.2022)
Zobacz w Google Scholar
Odraedirofficial. 2011. Odraedir – Pagan Forest (demo 2011). https://www.youtube.com/watch?v=3z25gVj_Scg&ab_channel=Odraedirofficial (access: 25.02.2022).
Zobacz w Google Scholar
Pospíšil Zdeněk. 2019. “Ušný průplach: Chrigel Glanzmann—Eluveitie”. Spark no. 317(28). 38–39.
Zobacz w Google Scholar
Pospíšil Zdeněk. 2018. “AMON AMARTH – Vikingové budoucnosti”. Spark no. 306(27). 28–33.
Zobacz w Google Scholar
Rezek Petr. 1991. Filosofie a politika kýče. Praha.
Zobacz w Google Scholar
Rossolatos George. 2015. “Servicing a Heavy Metal Fandom Posthumously: A Sociosemiotic Account of Collective Identity Formation in Dio’s Memorial”. Social Semiotics no. 25(5). 633–655.
Zobacz w Google Scholar
Savapip. 2017. Jakub DRŽMÍŠEK (ODRAEDIR)—Našim nejaktuálnějším plánem je příprava materiálu na další album. Metalforever & Metal Men. https://www.metalforever.info/article.php?id=32486 (access: 01.11.2022).
Zobacz w Google Scholar
Savapip. 2020. Jakub DRŽMÍŠEK (ODRAEDIR)—Je to sakra příjemný bonus získat trochu uznání od lidí. Metalforever & Metal Men. https://www.metalforever.info/article.php?id=34782 (access: 01.11.2022).
Zobacz w Google Scholar
Scruton Roger. 2000. “Kýč a soudobé dilema”. Labyrinth Revue no. 7–8. 17–119.
Zobacz w Google Scholar
Simpson Scott. 2000. Native Faith: Polish Neo-Paganism at the Brink of the 21st Century. Krakow.
Zobacz w Google Scholar
Simpson Scott. 2012. Strategies for Constructing Religious Practise in Polish “Rodzimowierstwo”. In: Walking the Old Ways: Studies in Contemporary European Paganism. Adam Anczyk, Halina Grzymała-Moszczyńska (eds.). Katowice. 11–37.
Zobacz w Google Scholar
Strmiska Michael F. (ed.). 2005. Modern Paganism in World Cultures: Comparative Perspectives. Santa Barbara.
Zobacz w Google Scholar
Strmiska Michael F. 2012. Paganism-Inspired Folk Music, Folk Music-Inspired Paganism, and New Cultural Fusions in Lithuania and Latvia. In: Brill Handbook of New Religions and Cultural Productions. Carole Cusack, Alex Norma (eds.). Leiden. 349–98.
Zobacz w Google Scholar
Vrzal Miroslav. 2017. “Pagan Terror: The Role of Pagan Ideology in Church Burnings and the 1990s Norwegian Black Metal Subculture”. Pomegranate: The International Journal of Pagan Studies no. 19(2). 173–204.
Zobacz w Google Scholar
Walser Robert. 1993. Running with The Devil: Power, Gender and Madness in Heavy Metal Music. Middletown.
Zobacz w Google Scholar
Weinstein Deena. 2000. Heavy Metal: The Music and Its Culture. New York.
Zobacz w Google Scholar
Weinstein Deena. 2014. Pagan Metal. In: Pop Pagans: Paganism and Popular Music. Donna Weston, Andy Bennet (eds.). London. 58–76.
Zobacz w Google Scholar
Weston Donna, Bennet Andy (eds.). 2014. Pop Pagans: Paganism and Popular Music. London.
Zobacz w Google Scholar
Weston Donna. 2017. Paganism and Popular Music. In: The Bloomsbury Handbook of Religion and Popular Music. Christopher Partridge, Marcus Moberg (eds.). London–New York. 184–198.
Zobacz w Google Scholar
Odraedir, Pagan Forest, Independent 2011.
Zobacz w Google Scholar
Odraedir, Troll’s Cave, Independent 2013.
Zobacz w Google Scholar
Odraedir, Legends of the Dark Times, Independent 2017.
Zobacz w Google Scholar
Odraedir, Treason, Independent 2021.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.