Lazzi goldoniani in veste polacca. Analisi di alcune traduzioni polacche della commedia "Il servitore di due padroni"
PDF

Słowa kluczowe

Goldoni
traduzione teatrale
lazzi
commedia

Jak cytować

Kwaśniewska-Urban, P. (2017). Lazzi goldoniani in veste polacca. Analisi di alcune traduzioni polacche della commedia "Il servitore di due padroni". Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 9(1), 237–251. https://doi.org/10.24917/20837275.9.1.21

Abstrakt

Lo scopo dell’articolo è quello di presentare le traduzioni polacche di tre lazzi goldoniani presenti nella commedia Il servitore di due padroni. Si tratta di una delle pièces più significative e note del drammaturgo veneziano e ciò giustifica il fatto che molti autori si siano cimentati nella traduzione del testo. Nell’analisi vengono esaminati esempi provenienti da cinque versioni polacche della commedia, di cui quattro inedite (Trzciński 1921, Boyé 1927, Piszczek e Skibiński 1980, Wasilewska 2015), e di una traduzione pubblicata dalla casa editrice Państwowy Instytut Wydawniczy, ossia quella di Jachimecka (1955). La prima parte dell’articolo è dedicata a vagliare alcuni lazzi goldonani, mentre la seconda è un’analisi delle versioni in lingua polacca della commedia di Goldoni.

Lazzi Goldoniego w polskiej odsłonie. Analiza wybranych polskich tłumaczeń komedii "Sługa dwóch panów"

Artykuł prezentuje analizę propozycji tłumaczeń trzech lazzi (gagów) obecnych w komedii Carla Goldoniego „Sługa dwóch panów” („Il servitore di due padroni”). Omawiana sztuka jest uważana za jedną z najważniejszych komedii weneckiego twórcy i doczekała się kilku przekładów na język polski, z których pięć zostało wykorzystanych w artykule. Cztery z wybranych przekładów to tłumaczenia przygotowane na potrzeby sceny (Trzciński 1921, Boyé 1927, Piszczek i Skibiński 1980, Wasilewska 2015), jeden (Jachimecka 1955) został wydany nakładem Zakładu Ossolińskich. Pierwsza część artykułu to szczegółowa analiza wykorzystanych przez Goldoniego w sztuce lazzi, druga zaś to analiza wyborów tłumaczy, którzy zdecydowali się na transfer owych lazzi do języka i kultury polskiej.

https://doi.org/10.24917/20837275.9.1.21
PDF

Bibliografia

Alberti C. 1990. La scena veneziana nell’età di Goldoni, Roma.
Zobacz w Google Scholar

Alonge R. 2004. Goldoni. Dalla commedia dell’arte al dramma borghese, Milano.
Zobacz w Google Scholar

Anglani B. 1995. “Dal “Momolo cortesan” all’ “Uomo di mondo””. Il castello di Elsinore 23: 4–16.
Zobacz w Google Scholar

Appendice. 2011, [in:] Il servitore di due padroni, C. Goldoni, a c. di V. Gallo, Venezia: 385–402.
Zobacz w Google Scholar

Bassnett-McGuire S. 1980. Translation studies, London.
Zobacz w Google Scholar

Bassnett S. 2011. Reflections on Translation, Bristol.
Zobacz w Google Scholar

Baratto M. 1985. La letteratura teatrale del Settecento in Italia, [in:] La letteratura teatrale del Settecento in Italia. Studi e letture su Carlo Goldoni, a c. di M. Baratto. Vicenza: 11–33.
Zobacz w Google Scholar

Brahmer M. 1960. “Goldoni in Polonia”, [in:] Studi goldoniani Vol II, a c. di V. Branca & N. Mangini, Firenze: 239–247.
Zobacz w Google Scholar

Brzozowski J. 2011. Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Capozza N. 2006. Tutti i lazzi della commedia dell’arte: un catologo ragionato del patrimonio dei comici, Roma.
Zobacz w Google Scholar

Dygul J. 2012. Metateatralność w dramaturgii Carla Goldoniego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Enciclopedia dello spettacolo VI, 1959. a c. di F. Angelini, Roma: 1307–1308.
Zobacz w Google Scholar

Goldoni C. 1936. Il servitore di due padroni, [in:] Commedie di Carlo Goldoni II, a c. di G. Ortolani, Milano: 3–88.
Zobacz w Google Scholar

Ferrone S. 2014. La Commedia dell’Arte, Torino.
Zobacz w Google Scholar

Ferrone S. 2011. Introduzione, [in:] Il servitore di due padroni, C. Goldoni, a c. di V. Gallo, Venezia: 9–99.
Zobacz w Google Scholar

Fido F. 1977. Guida a Goldoni, Torino.
Zobacz w Google Scholar

Gallo V. 2011. Nota al testo, [in:] Il servitore di due padroni, C. Goldoni, a c. di V. Gallo, Venezia: 47–99.
Zobacz w Google Scholar

Hervey S., Higgins I. 1992. Thinking Translation: A Course in Translation Method: French to English, London.
Zobacz w Google Scholar

Lipiński J. 1984. Lazzi alla polacca e lazzi all’italiana nella Polonia del primo Settecento, [in:] Vita teatrale in Italia e Polonia fra Seicento e Settecento, a c. di M. Bristiger & J. Kowalczyk, Warszawa: 21–42.
Zobacz w Google Scholar

Łukaszewicz J. 1997. Carlo Goldoni w polskim Oświeceniu, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Marchini-Capasso O. 1907. Goldoni e la Commedia dell’Arte, Bergamo.
Zobacz w Google Scholar

Maurer A. 1982. Seine Komödien und ihre Verbreitung im deutchen Sprachraum del 18. Jahrhunderts, Bonn.
Zobacz w Google Scholar

Molinari C. 1985. Goldoni e la commedia dell’arte, [in:] La commedia dell’arte, Milano: 183–190.
Zobacz w Google Scholar

Momigliano A. 1922. Truffaldino e Smeraldina nel “Servitore di due padroni”, [in:] Primi studi goldoniani, Firenze: 27–53.
Zobacz w Google Scholar

Petraccone E. 1927. La commedia dell’arte. Storia. Tecnica. Scenari, Napoli.
Zobacz w Google Scholar

Perrucci A. 1927. Dell’arte rappresentativa premeditata ed all’improvviso, [in:] La commedia dell’arte. Storia, tecnica, scenari a c.di E. Petraccone, Napoli: 69–202.
Zobacz w Google Scholar

Surma-Gawłowska M. 2015. Komedia dell’arte, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Tessari R. 1981. Commedia dell’Arte la Maschera e l’Ombra, Milano.
Zobacz w Google Scholar

Tessari R. 2013. La Commedia dell’Arte, Bari.
Zobacz w Google Scholar

Totzeva S. 1999. Realising Theatrical Potential: the Dramatic Text in Performance and Translation, [in:] The Practices of Literary Translation. Creativity and Constraint, a c. di J. Boase-Beier & M. Holman, Manchester: 81–90.
Zobacz w Google Scholar

Tra Goldoni e Strehler: Arlecchino e la commedia dell’arte, 2007. a c. di P. Bosisio, Roma.
Zobacz w Google Scholar

Ubersfeld A. 2002. Czytanie teatru, trad. J. Żurowska, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Ziomek J. 1980. Projekt wykonawcy w dziele literackim a problemy genologiczne, [in:] Powinowactwa literatury. Studia i szkice, Warszawa: 102–133.
Zobacz w Google Scholar

Zorzi L. 1982. Persistenza dei modi dell’Arte nel testo goldoniano, [in:] L’interpretazione goldoniana, critica e messainscena, a c. di N. Borsellino, Roma: 53–67. http://www.garzantilinguistica.it/ricerca/?q=lazzo%201 data della consultazione del sito: 27/04/16.
Zobacz w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.