Słowa kluczowe
performatywność dzieciństwa
sztuka per formatywna
teatr kierowany do dzieci
autopojetyczna pętla feedbacku performer‑child
performativity of childhood
performative art
theatre for children
autopoietic feedback loop
Jak cytować
Abstrakt
Publikacja stanowi wprowadzenie i uzasadnienie kategorii dziecka‑performera – dziecka, które poprzez ustawicznie powtarzane zachowania (możliwe do manifestowania w danej kulturze) kreuje siebie oraz swoje relacje z otoczeniem. Ta kategoria implikuje też rozszerzenie zakresu pojmowania dziecka jako odbiorcy i uczestnika sztuki performatywnej. Poprzez analizę publikacji w dziedzinie teorii i historii performansu oraz teorii i historii wychowania, poprzez badania terenowe autor ugruntowuje tezę, że dziecko‑performer stanowi modelowe ogniwo autopojetycznej pętli feedbacku.
Bibliografia
Ariès Philippe. 2022. Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w czasach ancien régime’u. Maryna Ochab (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Butler Judith. 2007. Akty performatywne a konstrukcja płci kulturowej. Szkic z zakresu fenomenologii i teorii feminizmu. Marek Łata (przeł.). W: Lektury inności. Antologia. Mieczysław Dąbrowski, Robert Pruszczyński (red.). Warszawa. 25–35.
Zobacz w Google Scholar
Debesse Maurice. 1996. Etapy wychowania. Irena Wojnar (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dewey John. 2005. Szkoła a społeczeństwo. Róża Czaplińska‑Muternilchowa (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Fischer‑Lichte Erika. 2008. Estetyka performatywności. Mateusz Borowski, Małgorzata Sugiera (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Hejnicka‑Bezwińska Teresa. 2003. Pedagogika pozytywistyczna. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 196–219.
Zobacz w Google Scholar
Huizinga Johan. 2005. Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury. Maria Kurecka, Witold Wirpsza (przeł.). W: Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów. Leszek Kolankiewicz (red.). Warszawa. 143–162.
Zobacz w Google Scholar
Kucha Ryszard. 2003. Pedagogika Marii Montessori. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 324–334.
Zobacz w Google Scholar
Kubikowski Tomasz. 2008. Performatyka: wiedza czy wybryk?. W: Siedem wykładów: teksty wykładów gościnnych w roku akademickim 2007/2008. Halina Waszkiel (red.). Białystok. 41–50.
Zobacz w Google Scholar
Miłobędzka Krystyna. 1990. Teatr Jana Dormana. Kto jest kim w sztuce dla dziecka. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Nowak Marian. 2003. Pedagogika personalistyczna. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 232–247.
Zobacz w Google Scholar
Pavis Patrice. 2002. Słownik terminów teatralnych. Sławomir Świontek (przeł.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Schechner Richard. 2006. Performatyka. Wstęp. Tomasz Kubikowski (przeł.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Sztobryn Sławomir. 2003. Pedagogika Nowego Wychowania. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 278–292.
Zobacz w Google Scholar
Śliwerski Bogusław. 2003. Pedagogika Janusza Korczaka. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 335–347.
Zobacz w Google Scholar
Tarnowski Janusz. 2003. Pedagogika egzystencjalna. W: Pedagogika 1. Podręcznik akademicki. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski (red.). Warszawa. 248–260.
Zobacz w Google Scholar
Jak zostałam wiedźmą. s.a. Teatr Arlekin. https://teatrarlekin.pl/repertuar/spektakle/39-poziom-2/544-jak-zostalam-wiedzma-2 [dostęp: 20.04.2023].
Zobacz w Google Scholar
Perform [hasło]. s.a. Cambridge Dicyionary. https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/perform [dostęp: 7.03.2023].
Zobacz w Google Scholar
Barrie James Matthew. 2022. Piotruś Pan i Wendy. Bartosz Kurowski (reż.). Teatr Baj, premiera: Warszawa, 8 października.
Zobacz w Google Scholar
Mikołajewski Jarosław. 2020. Wędrówka Nabu. Przemysław Jaszczak (reż.). Teatr Lalek Arlekin im. Henryka Ryla w Łodzi, premiera: Łódź, 3 października.
Zobacz w Google Scholar
Abramović Marina. 2010. The Artist Is Present. The Museum of Modern Art, prezentacja: Nowy Jork, 14 marca – 31 maja.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura