Słowa kluczowe
nauczyciel
umiejętności psychologiczne
tożsamość młodzieży
zmiany społeczno-kulturowe
psychological education
teacher
psychological skills
youth identity
sociocultural changes
Jak cytować
Abstrakt
The role and meaning of psychological education of teachers in the context of socio-cultural changes in Poland
The article presents an analysis of the socio-cultural changes in Poland after 1989 in the context of changes of the identity of young people and new educational forms resulting from it. For several years there are observable changes taking place in educational systems in Poland, which causes a discussion and polemic on the issue of introducing changes. There are voices of satisfaction, but there are also a lot of critical ones, which encourage to seek further for educational solutions. There are also many negative phenomena which can be observed at schools, such as the increasing level of aggression of students, hyperactivity problems, and also addiction problems of many kinds. When analyzing the socio-cultural changes connected with the educational changes, one can clearly see in students a lower level of independent and creative thinking and an attitude towards the ad hoc, often mercantile goals. The teachers, on the other hand, often find themselves in new situations which confront them with new challenges, which requires them to use a special approach to a student and an appropriate range of interpersonal and communicative skills. That is why teachers are offered to study psychological education which can be conducted in a form of specialized training, workshop or even interpersonal training.
Bibliografia
Chymuk M. (1998), Przestępczość i patologie społeczne wśród młodzieży, [w:] Agresja i przemoc we współczesnym świecie, red. J. Kuźma, Z. Szarota, t. 1, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Doroszewicz K., Zwoliński M. (1980), O możliwościach wykorzystania niektórych właściwości treningu interpersonalnego w kształceniu psychologicznym nauczycieli, Psychologia wychowawcza, 1.
Zobacz w Google Scholar
Eicher J. (1995), Sztuka komunikowania się, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Fatyga B. (1998), Ekspertyza. Zapobieganie i Przeciwdziałanie Przemocy Rówieśniczej w szkołach i środowiskach lokalnych. Rozwiązania modelowe, Portal Psychologiczny.
Zobacz w Google Scholar
Fromm E., (1994), Niech się stanie człowiek, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gasiul H. (1996), Refleksje nad mechanizmami i formami oddziaływań wiedzy psychologicznej na umysłowość oraz zachowanie człowieka, [w:] Dziecko-Społeczeństwo-Edukacja: Dylematy Psychologiczne, red. W. Pilecka, J. Kossewska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Goleman D. (1997), Inteligencja emocjonalna, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Gruszczyńska B., (1998), Przestępczość w Polsce w okresie transformacji w świetle danych statystycznych, [w:] Bezpieczny obywatel, bezpieczne państwo, red. J. Widacki, J. Czapska, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Grzegołowska-Klarkowska H. (1991), Samoobrona przez samooszukiwanie się, [w:] Złudzenia, które pozwalają żyć, red. M. Kofta, T. Szustrowa, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Grzegorzewska K. (2007), Stres w zawodzie nauczyciela, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Janicki M., Władyka W. (2003), Raport, Strachy na lachy, „Polityka”, 12(2404), 1–16.
Zobacz w Google Scholar
Jedliński K. (1993), Sztuka słuchania, [w:] Rezonans i dialog, ABC psychologicznej pomocy, red. J. Santorski, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jedliński K. (2000), Trening interpersonalny, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Johnson D.W. (1992), Podaj dłoń, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kępiński A. (2002), Poznanie chorego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Król-Fijewska, M. (1993), Trening asertywności, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kuźma J. (1997), Dziecko w systemie współczesnej edukacji – nadzieje i zagrożenia, [w:] Funkcje psychologii w dobie przemian społeczno-kulturowych w Polsce, red. W. Pilecka, M. Kliś, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kwaśnica R. (2004), Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu, [w:] Pedagogika 2. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski,Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kwieciński Z. (1991), Konteksty pytań o zmiany w kształceniu nauczycieli, [w:] Edukacja nauczycielska wobec zmiany społecznej, red. H. Kwiatkowska, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kwieciński Z. (2013), Przyszłość kształcenia w Polsce, „Academia”, 1(33).
Zobacz w Google Scholar
Łaguna M. (1996), Program kształcenia nauczycieli z zastosowaniem metod aktywizujących: założenia, realizacja oraz doświadczenia i opinie studentów, [w:] Dziecko – Społeczeństwo – Edukacja: dylematy psychologiczne, red. W. Pilecka, J. Kossewska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Mazurkiewicz M. (1996), Wrażliwość kliniczna jako główny cel psychologicznej edukacji nauczyciela, [w:] Dziecko – Społeczeństwo – Edukacja: dylematy psychologiczne, red. W. Pilecka, J. Kossewska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Mead M. (1979), Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Meller M., Flankowska J. (1998), Pokolenie Frugo, „Polityka”, 14(2135).
Zobacz w Google Scholar
Meller M. (2003), Kres bezstresu, „Polityka”, 12(2404).
Zobacz w Google Scholar
Merton R.K. (1982), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Mirski A. (1996), Empatia jako proces komunikacyjny, [w:] Dziecko – Społeczeństwo – Edukacja: dylematy psychologiczne, red. W. Pilecka, J. Kossewska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Neidhardt E.J., Weinstein M.S., Conry R.F. (1996), Jak opanować stres, Skuteczne metody dla każdego, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Nęcki Z. (1992), Komunikowanie interpersonalne, Wrocław–Warszawa–Kraków
Zobacz w Google Scholar
Oleszkowicz A., Bąk O. (1997), Bunt młodzieży – reakcja na kryzys społeczny czy konieczność rozwojowa, red. W. Pilecka, W. Czajkowski, „Prace Psychologiczne, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny”, 180.
Zobacz w Google Scholar
Passowicz P., Słowik P. (2013), Psychospołeczny i środowiskowy kontekst zmian edukacyjnych w Polsce. Szanse i zagrożenia, [w:] Zagrożenia Środowiskowe, red. A. Borzęcki, Lublin, 470–481.
Zobacz w Google Scholar
Pilecka W. (1997), Pedagogika a psychologia – implikacje dla kształcenia nauczycieli, [w:] Funkcje psychologii w dobie przemian społeczno-kulturowych w Polsce, red. W. Pilecka, M. Kliś, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Quick J.C., Quick J.D. (1984), Organizational stress and preventive management, New York.
Zobacz w Google Scholar
Rees S., Graham R. (1995), Bądź sobą. Trening asertywności, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Siek S. (1990), Treningi relaksacyjne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Słowik P. (1996), Wykorzystanie metod i technik psychoterapeutycznych dla rozwoju i samorozwoju człowieka, [w:] Dziecko – Społeczeństwo – Edukacja: dylematy psychologiczne, red. W. Pilecka, J. Kossewska, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Słowik P., Passowicz P., Wysocka-Pleczyk M. (1997), Nowe systemy edukacyjne w Polsce – nadzieje czy obawy, [w:] Funkcje psychologii w dobie przemian społeczno-kulturowych w Polsce, red. W. Pilecka, M. Kliś, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Słowik P., Passowicz P. (1998), Psychospołeczne uwarunkowania wzrostu przestępczości wśród młodzieży w Polsce, [w:] Agresja i przemoc we współczesnym świecie, red. J. Kuźma, Z. Szarota, t. 1, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Słowik P., Passowicz P. (2004), Przestępczość wśród młodzieży w Polsce – determinanty psychospołeczne, [w:] Przemoc i marginalizacja. Patologie społecznego dyskursu, red. P. Piotrowski, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Słowik P., Passowicz P. (2006), Juvenile Delinquency in Poland: Psycho-Social Conditions, [w:] Understanding Problems of Social Pathology, red. P. Piotrowski, Amsterdam–New York.
Zobacz w Google Scholar
Wallen R.W. (1964), Psychologia kliniczna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Witkowski L. (1989), Rozwój i tożsamość w cyklu życia, Toruń.
Zobacz w Google Scholar
Zaborowski Z. (1997), Trening interpersonalny, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar