Słowa kluczowe
dziedzictwo
sztuka współczesna
poetyka
identity
heritage
contemporary art
poetics
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł wprowadza w problematykę tożsamości osobowej podkreślając szczególnie rolę poszukiwania początku i punktu odniesienia. Analizy prac artystek działających na przełomie XX i XXI wieku (Louise Bourgeois, Kary Walker, Eleanor Antin, Marty Deskur i Joan Jonas) ukazują, jak sztuka przedstawia powracanie do własnego dziedzictwa biologicznego i kulturowego („archiwów”) oraz wyraża napięcie między reinterpretacją i reprojektowaniem w odniesieniu do tożsamości konstruowanej w oparciu o takie powracanie. Ostatecznie poetyckość reinterpretacji okazuje się podpowiedzią metafizycznego punktu odniesienia.Bibliografia
Filozofia:
Zobacz w Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2007. Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, Jacek Łaszcz (przeł.). Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Zobacz w Google Scholar
Foucault Michel. 2002. Porządek dyskursu, Maciej Kozłowski (przeł.). Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer Hans-Georg. 1992. Koniec sztuki?. W Dziedzictwo Europy, Andrzej Przyłębski (przeł.), 41–54. Warszawa: Aletheia.
Zobacz w Google Scholar
Giddens Anthony. 2010. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Anna Szulżycka (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Gołębiewska Maria. 1996. Koncepcja różni Derridy a mitologika nauk humanistycznych. W Różnica i różnorodność. O kulturze ponowoczesnej – szkice krytyczne, Aldona Jawłowska (red.), 19–23. Poznań: Fundacja Humaniora.
Zobacz w Google Scholar
Kołakowski Leszek. 1996. O tożsamości zbiorowej, Stefan Amsterdamski (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski (red.), 45–55. Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar
Lyotard Jean-François. 1997. Filozofia i malarstwo w epoce eksperymentu, Michał Paweł Markowski (przeł.). W Postmodernizm. Antologia przekładów, Ryszrad Nycz (red.), 62–80. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
Zobacz w Google Scholar
Marion Jean-Luc. 2007. Będąc danym. Esej z fenomenologii donacji, Wojciech Starzyński (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
Zobacz w Google Scholar
Marquard Odo. 2007. Całościowe dzieło sztuki i system tożsamości. Nawiązanie do Heglowskiej krytyki Schellinga. W Aesthetica i anaesthetica. Rozważania filozoficzne, Krystyna Krzemieniowa (przeł.), 185–206. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Zobacz w Google Scholar
Olechnicki Krzysztof i Paweł Załęcki. 1997. Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur Paul. 1996. Pamięć – zapomnienie – historia, Jacek Migasiński (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski, (red.), 22–43. Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur Paul. 2005. O sobie samym jako innym, Bogdan Chełstowski (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zobacz w Google Scholar
Skarga Barbara. 1997. Tożsamość i różnica. Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar
Taylor Charles. 1996. Źródła współczesnej tożsamości, Andrzej Pawelec (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski (red.), 9–14. Kraków: Znak.
Zobacz w Google Scholar
Sztuka:
Zobacz w Google Scholar
Bourgeois Louise. 1998. Destruction of the Father/Reconstruction of the Father: Writings and Interviews, 1923–1997, Marie-Louise Bernadac and Hans-Ulrich Obrist (ed.). London: MIT Press in association with Violette Editions.
Zobacz w Google Scholar
Brogowski Leszek. 1995. „Louise Bourgeois. Kłopoty z ojcem i zmagania z rzeźbą”. Magazyn Sztuki (5) : 226 i nast.
Zobacz w Google Scholar
“Eleanor Antin, Artist Talk + Screening”. Electronic Arts Intermix (EAI), May, 2009. Dostęp 4 stycznia 2013. http://www.eai.org/pressreleases/05_09_antin_pr.html.
Zobacz w Google Scholar
Fusaro Joe. (2009). Myths, metaphors and more. Interview with Eleanor Antin. Part 2. 15 Jan. Dostęp 7 stycznia 2013. http://blog.art21.org/2009/01/14/myths-metaphors-andmore-interview-with-eleanor-antin-part-1/; http://blog.art21.org/2009/01/15/interview-with-eleanor-antin-part-2/.
Zobacz w Google Scholar
Grajewska Anna. 2008. „Marta Deskur. Autorytet, rodzina, religia”. Exit 1 (73) : 4676–4687.
Zobacz w Google Scholar
Jagodzińska Katarzyna. 2008 „Towarzyskie Jeruzalem Marty Deskur”. Arteon 1 (93) : 34.
Zobacz w Google Scholar
“Kara Walker. The Melodrama of «Gone with the Wind»”, ART21. Dostęp 22 kwietnia 2008. http://www.pbs.org/art21/artists/walker/clip2.html.
Zobacz w Google Scholar
Louise Bourgeois: Geometria pożądania = geometry of desire. 2003. Jolanta Pieńkoś (red.). Warszawa: Zachęta Państwowa Galeria Sztuki.
Zobacz w Google Scholar
„Marta Deskur” (2009). Dostęp 22 grudnia 2009. http://www.krakow.pl/kultura/krakow_miasto_artystow/?id=022.html.
Zobacz w Google Scholar
Jonas Joanna. 1972. “Organic Honey’s Visual Telepathy”. Electronic Arts Intermix. Dostęp 2 kwietnia 2013. http://www.eai.org/title.htm?id=2475. [tam: o roli podświadomość przy nakładaniu kolejnych warstw-kostiumów-masek-stereotypów-ról na siebie w sztuce Joan Jonas, także o charakterystycznym przenoszeniu uniwersalnych narracji we współczesną codzienność, np. w The Shape, the Scent, the Feel of Things (kształt, zapach, odczucie rzeczy)].
Zobacz w Google Scholar
Solewski Rafał. 2007. Synteza i wypowiedź. Poezja i filozofia w sztukach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Zobacz w Google Scholar
Walker Hamza. (2004). „Joan Jonas. Lines in the Sand and the Shape, the Scent, the Feel of Things”, The Renaissance Society at the University of Chicago May 02 – June 14. Dostęp 8 lipca 2013. http://www.renaissancesociety.org/site/Exhibitions/Essay.Joan-Jonas-Lines-in-the-Sand-and-The-Shape-the-Scent-the-Feel-of-Things.13.html.
Zobacz w Google Scholar
Witkowska Ewa. 2003. „Kara Walker: Historie wydobyte z cienia”. Artmix (4). Dostęp 22 kwietnia 2008. http://www.free.art.pl/artmix/archiw_4/1002ew.html.
Zobacz w Google Scholar