Abstract
Artykuł wprowadza w problematykę tożsamości osobowej podkreślając szczególnie rolę poszukiwania początku i punktu odniesienia. Analizy prac artystek działających na przełomie XX i XXI wieku (Louise Bourgeois, Kary Walker, Eleanor Antin, Marty Deskur i Joan Jonas) ukazują, jak sztuka przedstawia powracanie do własnego dziedzictwa biologicznego i kulturowego („archiwów”) oraz wyraża napięcie między reinterpretacją i reprojektowaniem w odniesieniu do tożsamości konstruowanej w oparciu o takie powracanie. Ostatecznie poetyckość reinterpretacji okazuje się podpowiedzią metafizycznego punktu odniesienia.References
Filozofia:
View in Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2007. Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, Jacek Łaszcz (przeł.). Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
View in Google Scholar
Foucault Michel. 2002. Porządek dyskursu, Maciej Kozłowski (przeł.). Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
View in Google Scholar
Gadamer Hans-Georg. 1992. Koniec sztuki?. W Dziedzictwo Europy, Andrzej Przyłębski (przeł.), 41–54. Warszawa: Aletheia.
View in Google Scholar
Giddens Anthony. 2010. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Anna Szulżycka (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Gołębiewska Maria. 1996. Koncepcja różni Derridy a mitologika nauk humanistycznych. W Różnica i różnorodność. O kulturze ponowoczesnej – szkice krytyczne, Aldona Jawłowska (red.), 19–23. Poznań: Fundacja Humaniora.
View in Google Scholar
Kołakowski Leszek. 1996. O tożsamości zbiorowej, Stefan Amsterdamski (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski (red.), 45–55. Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Lyotard Jean-François. 1997. Filozofia i malarstwo w epoce eksperymentu, Michał Paweł Markowski (przeł.). W Postmodernizm. Antologia przekładów, Ryszrad Nycz (red.), 62–80. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
View in Google Scholar
Marion Jean-Luc. 2007. Będąc danym. Esej z fenomenologii donacji, Wojciech Starzyński (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
View in Google Scholar
Marquard Odo. 2007. Całościowe dzieło sztuki i system tożsamości. Nawiązanie do Heglowskiej krytyki Schellinga. W Aesthetica i anaesthetica. Rozważania filozoficzne, Krystyna Krzemieniowa (przeł.), 185–206. Warszawa: Oficyna Naukowa.
View in Google Scholar
Olechnicki Krzysztof i Paweł Załęcki. 1997. Słownik socjologiczny. Toruń: Graffiti BC.
View in Google Scholar
Ricoeur Paul. 1996. Pamięć – zapomnienie – historia, Jacek Migasiński (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski, (red.), 22–43. Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Ricoeur Paul. 2005. O sobie samym jako innym, Bogdan Chełstowski (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Skarga Barbara. 1997. Tożsamość i różnica. Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Taylor Charles. 1996. Źródła współczesnej tożsamości, Andrzej Pawelec (przeł.). W Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, Krzysztof Michalski (red.), 9–14. Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Sztuka:
View in Google Scholar
Bourgeois Louise. 1998. Destruction of the Father/Reconstruction of the Father: Writings and Interviews, 1923–1997, Marie-Louise Bernadac and Hans-Ulrich Obrist (ed.). London: MIT Press in association with Violette Editions.
View in Google Scholar
Brogowski Leszek. 1995. „Louise Bourgeois. Kłopoty z ojcem i zmagania z rzeźbą”. Magazyn Sztuki (5) : 226 i nast.
View in Google Scholar
“Eleanor Antin, Artist Talk + Screening”. Electronic Arts Intermix (EAI), May, 2009. Dostęp 4 stycznia 2013. http://www.eai.org/pressreleases/05_09_antin_pr.html.
View in Google Scholar
Fusaro Joe. (2009). Myths, metaphors and more. Interview with Eleanor Antin. Part 2. 15 Jan. Dostęp 7 stycznia 2013. http://blog.art21.org/2009/01/14/myths-metaphors-andmore-interview-with-eleanor-antin-part-1/; http://blog.art21.org/2009/01/15/interview-with-eleanor-antin-part-2/.
View in Google Scholar
Grajewska Anna. 2008. „Marta Deskur. Autorytet, rodzina, religia”. Exit 1 (73) : 4676–4687.
View in Google Scholar
Jagodzińska Katarzyna. 2008 „Towarzyskie Jeruzalem Marty Deskur”. Arteon 1 (93) : 34.
View in Google Scholar
“Kara Walker. The Melodrama of «Gone with the Wind»”, ART21. Dostęp 22 kwietnia 2008. http://www.pbs.org/art21/artists/walker/clip2.html.
View in Google Scholar
Louise Bourgeois: Geometria pożądania = geometry of desire. 2003. Jolanta Pieńkoś (red.). Warszawa: Zachęta Państwowa Galeria Sztuki.
View in Google Scholar
„Marta Deskur” (2009). Dostęp 22 grudnia 2009. http://www.krakow.pl/kultura/krakow_miasto_artystow/?id=022.html.
View in Google Scholar
Jonas Joanna. 1972. “Organic Honey’s Visual Telepathy”. Electronic Arts Intermix. Dostęp 2 kwietnia 2013. http://www.eai.org/title.htm?id=2475. [tam: o roli podświadomość przy nakładaniu kolejnych warstw-kostiumów-masek-stereotypów-ról na siebie w sztuce Joan Jonas, także o charakterystycznym przenoszeniu uniwersalnych narracji we współczesną codzienność, np. w The Shape, the Scent, the Feel of Things (kształt, zapach, odczucie rzeczy)].
View in Google Scholar
Solewski Rafał. 2007. Synteza i wypowiedź. Poezja i filozofia w sztukach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
View in Google Scholar
Walker Hamza. (2004). „Joan Jonas. Lines in the Sand and the Shape, the Scent, the Feel of Things”, The Renaissance Society at the University of Chicago May 02 – June 14. Dostęp 8 lipca 2013. http://www.renaissancesociety.org/site/Exhibitions/Essay.Joan-Jonas-Lines-in-the-Sand-and-The-Shape-the-Scent-the-Feel-of-Things.13.html.
View in Google Scholar
Witkowska Ewa. 2003. „Kara Walker: Historie wydobyte z cienia”. Artmix (4). Dostęp 22 kwietnia 2008. http://www.free.art.pl/artmix/archiw_4/1002ew.html.
View in Google Scholar