Słowa kluczowe
film therapy
art therapy
creativity
creative activities using film działania kreatywne z wykorzystaniem sztuki filmowej
kreatywność
filmoterapia
arteterapia
twórczość
art therapy
creativity
creative activities using film działania kreatywne z wykorzystaniem sztuki filmowej
kreatywność
filmoterapia
arteterapia
twórczość
Jak cytować
Mytnik-Daniluk, J. (2019). Filmoterapia – kreatywne wykorzystanie sztuki filmowej w praktyce. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 11(4), 47–62. https://doi.org/10.24917/20837275.11.4.4
Abstrakt
Sztuka filmowa ma ogromny potencjał oddziaływania na widza. Dzięki temu, że film jest bardzo mocno zakorzeniony w kulturze, a kontakt z nim nie jest utrudniony, możliwości jego wykorzystania w ramach różnorodnych działań są ogromne. Potencjał ten wykorzystuje filmoterapia, będąca rodzajem arteterapii. Sposób, w jaki sztuka filmowa stosowana jest w pracy z człowiekiem, określa wiele teorii psychologicznych, pedagogicznych, socjologicznych oraz filmoznawczych. Jedną z nich jest teoria twórczości. Kreatywne podejście do odbioru filmu, jego tworzenia oraz wykorzystywania w celu innym niż rozrywkowym stanowi niecodzienny sposób rozumienia istoty sztuki filmowej. Świadczy również o niezwykłych właściwościach tego audiowizualnego rodzaju sztuki, które mogą znaleźć zastosowanie w wielu obszarach działalności społecznej.
Bibliografia
Bellantoni Patti. 2005. If It’s Purple, Someone’s Gonna Die: The Power of Color in Visual Storytelling. Burlington, MA.
Berg-Cross Linda, Jennings Pamela, Baruch Rhoda. 1990. “Cinematherapy: Theory and Application”. Psychotherapy in Private Practice no. 8(1). 135-156.
Bhugra Dinesh. 2003. “Teaching psychiatry through cinema”. Psychiatric Bulletin no. (27). 429-430.
Borecka Irena et al. 2005. Drama i arteterapia w szkole. Wałbrzych.
Brol Michał. 2014. Psychologia i film. In: Psychologiczna praca z filmem. Michał Brol, Agnieszka Skorupa (eds.). Katowice. 13-41.
Carroll Noël. 1990. The Philosophy of Horror: Or, Paradoxes of the Heart. New York.
Carroll Noël. 2004. Filozofia horroru albo Paradoksy uczuć. Mirosław Przylipiak (transl.). Gdańsk.
Chmielnicka-Plaskota Aleksandra, Łoza Bartosz, Szulc Wita. 2014. Definicje arteterapii. In: Arteterapia. Cz. 1. Bartosz Łoza, Aleksandra Chmielnicka-Plaskota (eds.). Warszawa. 12-19.
Darnley-Smith Rachel, Patey Helen M. 2003. Music Therapy. London.
Gabbard Glen, Gabbard Krin. 1999. Psychiatry and the Cinema. Washington, DC.
Gilroy Andrea. 2006. Art Therapy, Research and Evidence-based Practice. London.
Gładyszewska-Cylulko Joanna. 2011. Arteterapia w pracy pedagoga. Kraków.
Haltof Marek J. 1985. “Kinoterapia - przeżyjmy katastrofę”. Kino no. 219(9). 24-26.
Harland Martyna, Szymczyk Bartosz. 2018. Filmoterapia - czyli rozwojowy i terapeutyczny wpływ filmu na emocje. In: Na tropach psychologii w filmie część 2. Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (eds.). Warszawa. 91-109.
Helman Alicja, Ostaszewski Jacek. 2010. Historia myśli filmowej. Podręcznik. Gdańsk.
Hesley John W., Hesley Jan G. 1998. Rent two films and lets talk in the morning. Using popular movies in psychoteraphy. New York.
Karolak Wiesław. 2014. Arteterapie. Język wizualny w terapiach, twórczości i sztuce. Warszawa.
Konieczna Ewelina J. 2003. Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków.
Konieczna Ewelina J. 2005. Baśń w literaturze i filmie. Rola baśni filmowej w edukacji filmowej dzieci w wieku przedszkolnym. Kraków.
Konieczna Ewelina J. (ed.). 2012. Biblioterapia w praktyce. Kraków.
Kozubek Małgorzata. 2016. Filmoterapia. Gdańsk.
Kuśpit Małgorzata. 2015. Film z perspektywy edukacyjnej i terapeutycznej. In: Maski dziesiątej muzy - edukacyjne i literackie refleksje wokół sztuki filmowej. Urszula Lewartowicz (ed.). Kraków. 135-142.
Kwapiszewski Józef, Sygitowicz-Sierosławska Katarzyna. 2008. Wychowanie przez sztukę i arteterapia jako remedium na agresję i przemoc. Teatr w działaniach profilaktyczno-wychowawczych. Słupsk.
Landy Robert J. 1997. “Drama therapy - the state of the art”. The Arts in Psychotherapy no. 24(1). 5-15.
Levy Fran. 1988. Dance/Movement Therapy: A Healing Art. Virginia.
Malchiodi Cathy A. (ed.). 2003. Handbook of Art Therapy. New York-London.
Metera Anna. 2002. Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji. Leszno.
Morin Edgar. 2005. The Cinema, Or, The Imaginary Man. Minneapolis-London.
Mytnik Joanna. 2010. “Muzyka filmowa i kolorystyka filmu jako czynnik filmoterapii”. Arteterapia: terapia sztuką w praktyce no. 10(4). 28-31.
Nęcka Edward. 2005. Psychologia twórczości. Gdańsk.
Niemiec Ryan M., Wedding Danny. 2008. Positive Psychology at the Movies. Using films to build virtues and character strengths. Cambridge, MA.
Ostaszewski Jacek. 1999a. Film i poznanie. Wprowadzenie do kognitywnej teorii filmu. Kraków.
Ostaszewski Jacek. 1999b. Rozumienie opowiadania filmowego. Kraków.
Parczewska Teresa, Zwierzchowska Iwona. 2017. Swoistość postrzegania kreatywności. In: Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Józefa Bałachowicz, Irena Adamek (eds.). Warszawa. 18-40.
Pardeck Jean A. 2014. Using Books in Clinical Social Work Practice: A Guide to Bibliotherapy. New York.
Pawlik Jerzy (ed.). 2012. Psychodrama i techniki niewerbalne. Warszawa.
Pędzich Zuzanna (ed.). 2013. Psychoterapia tańcem i ruchem. Teoria i praktyka. Gdańsk.
Pikała Anna, Sasin Magdalena. 2016. Arteterapia. Scenariusze zajęć. Łódź.
Pisarek Jolanta, Francuz Piotr. 2007. Poznawcze i emocjonalne zaangażowanie widza w film fabularny w zależności od typu bohatera. In: Psychologiczne aspekty komunikacji audiowizualnej. Piotr Francuz (ed.). Lublin. 165-188.
Sharp Conni, Smith Janet, Cole Amykay. 2002. “Cinematherapy: Metaphorically promoting therapeutic change”. Counselling Psychology Quarterly no. 15(3). 269-276.
Sikorski Wiesław. 2016. Psychoterapia sprzyjająca mózgowi. Warszawa.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał, Paczyńska-Jasińska Patrycja (eds.). 2018a. Na tropach psychologii w filmie. Cz. 1: Film w edukacji i profilaktyce. Warszawa.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał, Paczyńska-Jasińska Patrycja (eds.). 2018b. Na tropach psychologii w filmie. Cz. 2: Film w terapii i rozwoju. Warszawa.
Skowronek Bogusław. 2007. Konceptualizacje filmu i jego oglądania w języku młodzieży. Kraków.
Skóra Wojciech. 1996. Aspekty teoretyczne fabuły filmowej. In: Film i kultura współczesna. Janusz Plisiecki (ed.). Lublin. 29-50.
Solomon Gary. 2000. Reel therapy: How movies inspire you to overcome life’s problems. New York.
Stańko-Kaczmarek Maja. 2013. Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej. Warszawa.
Szabelska-Holeksa Marta. 2007. Ekspresyjna aktywność twórcza w obszarze działań edukacyjno-terapeutycznych. In: Oblicza sztuki dziecka - w poszukiwaniu istoty ekspresji. Katarzyna Krasoń, Beata Mazepa-Domagała (eds.). Katowice-Mysłowice. 338-344.
Szczupał Bernadeta. 2006. Filmoterapia jako jedna z metod pracy z dziećmi (na przykładzie wykorzystania filmów animowanych). In: W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Katarzyna Krasoń, Beata Mazepa-Domagała (eds.). Mysłowice-Katowice. 365-378.
Tyburska Agata. 2002. Film w odbiorze nieletnich sprawców czynów karalnych. Szczytno.
Tylikowska Anna. 2016. “Filmoterapia jako narzędzie zmiany psychologicznej: możliwe mechanizmy działania i zastosowania”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica no. IX. 127-141.
Wedding Danny, Boyd Mary Ann, Niemiec Ryan M. 2010. Movies and Mental Illness: Using Films to Understand Psychopathology. Cambridge, MA.
Wedding Danny, Niemiec Ryan M. 2003. “The Clinical Use of Films in Psychotherapy”. Journal of Clinical Psychology no. 59(2). 207-215.
Wiszniakowa-Zelinskiy Natalia. 2014. Diagnoza psychologiczna “Kreatywny potencjał”. Kraków.
Wojtysiak Sylwia. 2018. Film w pracy terapeutycznej na przykładzie psychoterapii integratywnej. In: Na tropach psychologii w filmie. Cz. 2: Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (eds.). Warszawa. 119-137.
Wójtowicz Anna. 1996. Świadomość wychowawczej wartości filmu wśród studentów. In: Film i kultura współczesna. Janusz Plisiecki (ed.). Lublin. 71-80.
Berg-Cross Linda, Jennings Pamela, Baruch Rhoda. 1990. “Cinematherapy: Theory and Application”. Psychotherapy in Private Practice no. 8(1). 135-156.
Bhugra Dinesh. 2003. “Teaching psychiatry through cinema”. Psychiatric Bulletin no. (27). 429-430.
Borecka Irena et al. 2005. Drama i arteterapia w szkole. Wałbrzych.
Brol Michał. 2014. Psychologia i film. In: Psychologiczna praca z filmem. Michał Brol, Agnieszka Skorupa (eds.). Katowice. 13-41.
Carroll Noël. 1990. The Philosophy of Horror: Or, Paradoxes of the Heart. New York.
Carroll Noël. 2004. Filozofia horroru albo Paradoksy uczuć. Mirosław Przylipiak (transl.). Gdańsk.
Chmielnicka-Plaskota Aleksandra, Łoza Bartosz, Szulc Wita. 2014. Definicje arteterapii. In: Arteterapia. Cz. 1. Bartosz Łoza, Aleksandra Chmielnicka-Plaskota (eds.). Warszawa. 12-19.
Darnley-Smith Rachel, Patey Helen M. 2003. Music Therapy. London.
Gabbard Glen, Gabbard Krin. 1999. Psychiatry and the Cinema. Washington, DC.
Gilroy Andrea. 2006. Art Therapy, Research and Evidence-based Practice. London.
Gładyszewska-Cylulko Joanna. 2011. Arteterapia w pracy pedagoga. Kraków.
Haltof Marek J. 1985. “Kinoterapia - przeżyjmy katastrofę”. Kino no. 219(9). 24-26.
Harland Martyna, Szymczyk Bartosz. 2018. Filmoterapia - czyli rozwojowy i terapeutyczny wpływ filmu na emocje. In: Na tropach psychologii w filmie część 2. Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (eds.). Warszawa. 91-109.
Helman Alicja, Ostaszewski Jacek. 2010. Historia myśli filmowej. Podręcznik. Gdańsk.
Hesley John W., Hesley Jan G. 1998. Rent two films and lets talk in the morning. Using popular movies in psychoteraphy. New York.
Karolak Wiesław. 2014. Arteterapie. Język wizualny w terapiach, twórczości i sztuce. Warszawa.
Konieczna Ewelina J. 2003. Arteterapia w teorii i praktyce. Kraków.
Konieczna Ewelina J. 2005. Baśń w literaturze i filmie. Rola baśni filmowej w edukacji filmowej dzieci w wieku przedszkolnym. Kraków.
Konieczna Ewelina J. (ed.). 2012. Biblioterapia w praktyce. Kraków.
Kozubek Małgorzata. 2016. Filmoterapia. Gdańsk.
Kuśpit Małgorzata. 2015. Film z perspektywy edukacyjnej i terapeutycznej. In: Maski dziesiątej muzy - edukacyjne i literackie refleksje wokół sztuki filmowej. Urszula Lewartowicz (ed.). Kraków. 135-142.
Kwapiszewski Józef, Sygitowicz-Sierosławska Katarzyna. 2008. Wychowanie przez sztukę i arteterapia jako remedium na agresję i przemoc. Teatr w działaniach profilaktyczno-wychowawczych. Słupsk.
Landy Robert J. 1997. “Drama therapy - the state of the art”. The Arts in Psychotherapy no. 24(1). 5-15.
Levy Fran. 1988. Dance/Movement Therapy: A Healing Art. Virginia.
Malchiodi Cathy A. (ed.). 2003. Handbook of Art Therapy. New York-London.
Metera Anna. 2002. Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji. Leszno.
Morin Edgar. 2005. The Cinema, Or, The Imaginary Man. Minneapolis-London.
Mytnik Joanna. 2010. “Muzyka filmowa i kolorystyka filmu jako czynnik filmoterapii”. Arteterapia: terapia sztuką w praktyce no. 10(4). 28-31.
Nęcka Edward. 2005. Psychologia twórczości. Gdańsk.
Niemiec Ryan M., Wedding Danny. 2008. Positive Psychology at the Movies. Using films to build virtues and character strengths. Cambridge, MA.
Ostaszewski Jacek. 1999a. Film i poznanie. Wprowadzenie do kognitywnej teorii filmu. Kraków.
Ostaszewski Jacek. 1999b. Rozumienie opowiadania filmowego. Kraków.
Parczewska Teresa, Zwierzchowska Iwona. 2017. Swoistość postrzegania kreatywności. In: Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Józefa Bałachowicz, Irena Adamek (eds.). Warszawa. 18-40.
Pardeck Jean A. 2014. Using Books in Clinical Social Work Practice: A Guide to Bibliotherapy. New York.
Pawlik Jerzy (ed.). 2012. Psychodrama i techniki niewerbalne. Warszawa.
Pędzich Zuzanna (ed.). 2013. Psychoterapia tańcem i ruchem. Teoria i praktyka. Gdańsk.
Pikała Anna, Sasin Magdalena. 2016. Arteterapia. Scenariusze zajęć. Łódź.
Pisarek Jolanta, Francuz Piotr. 2007. Poznawcze i emocjonalne zaangażowanie widza w film fabularny w zależności od typu bohatera. In: Psychologiczne aspekty komunikacji audiowizualnej. Piotr Francuz (ed.). Lublin. 165-188.
Sharp Conni, Smith Janet, Cole Amykay. 2002. “Cinematherapy: Metaphorically promoting therapeutic change”. Counselling Psychology Quarterly no. 15(3). 269-276.
Sikorski Wiesław. 2016. Psychoterapia sprzyjająca mózgowi. Warszawa.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał, Paczyńska-Jasińska Patrycja (eds.). 2018a. Na tropach psychologii w filmie. Cz. 1: Film w edukacji i profilaktyce. Warszawa.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał, Paczyńska-Jasińska Patrycja (eds.). 2018b. Na tropach psychologii w filmie. Cz. 2: Film w terapii i rozwoju. Warszawa.
Skowronek Bogusław. 2007. Konceptualizacje filmu i jego oglądania w języku młodzieży. Kraków.
Skóra Wojciech. 1996. Aspekty teoretyczne fabuły filmowej. In: Film i kultura współczesna. Janusz Plisiecki (ed.). Lublin. 29-50.
Solomon Gary. 2000. Reel therapy: How movies inspire you to overcome life’s problems. New York.
Stańko-Kaczmarek Maja. 2013. Arteterapia i warsztaty edukacji twórczej. Warszawa.
Szabelska-Holeksa Marta. 2007. Ekspresyjna aktywność twórcza w obszarze działań edukacyjno-terapeutycznych. In: Oblicza sztuki dziecka - w poszukiwaniu istoty ekspresji. Katarzyna Krasoń, Beata Mazepa-Domagała (eds.). Katowice-Mysłowice. 338-344.
Szczupał Bernadeta. 2006. Filmoterapia jako jedna z metod pracy z dziećmi (na przykładzie wykorzystania filmów animowanych). In: W kręgu sztuki i ekspresji dziecka. Katarzyna Krasoń, Beata Mazepa-Domagała (eds.). Mysłowice-Katowice. 365-378.
Tyburska Agata. 2002. Film w odbiorze nieletnich sprawców czynów karalnych. Szczytno.
Tylikowska Anna. 2016. “Filmoterapia jako narzędzie zmiany psychologicznej: możliwe mechanizmy działania i zastosowania”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica no. IX. 127-141.
Wedding Danny, Boyd Mary Ann, Niemiec Ryan M. 2010. Movies and Mental Illness: Using Films to Understand Psychopathology. Cambridge, MA.
Wedding Danny, Niemiec Ryan M. 2003. “The Clinical Use of Films in Psychotherapy”. Journal of Clinical Psychology no. 59(2). 207-215.
Wiszniakowa-Zelinskiy Natalia. 2014. Diagnoza psychologiczna “Kreatywny potencjał”. Kraków.
Wojtysiak Sylwia. 2018. Film w pracy terapeutycznej na przykładzie psychoterapii integratywnej. In: Na tropach psychologii w filmie. Cz. 2: Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (eds.). Warszawa. 119-137.
Wójtowicz Anna. 1996. Świadomość wychowawczej wartości filmu wśród studentów. In: Film i kultura współczesna. Janusz Plisiecki (ed.). Lublin. 71-80.
Downloads
Download data is not yet available.