Abstract
Celem artykułu jest prezentacja interpretacji fragmentów Zwady, którą można wykorzystać w ramach kształcenia literackiego, z elementami edukacji antydyskryminacyjnej. Projekt przeznaczony jest dla studentek i studentów polonistyki, można też dostosować go do potrzeb uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Trzy, występujące w utworze postaci zinterpretowano jako Innych: Mariczka Szestunówna (płeć), Kuźma Gotycz (choroba psychiczna), Iwanysko Cwyriuk (odmienna postawa wobec zwierząt). Interpretacja zawiera omówienie opinii, emocji i postaw bohaterów wobec Innych. Istotnym elementem interpretacji jest wskazanie źródeł negatywnych postaw bohaterów. Należą do nich: mityczna wizja świata, pogańskie wierzenia demonologiczne, generujące społeczne i płciowe stereotypy, patriarchalny system społeczny oraz literackie wzorce kobiecości z przełomu XIX i XX wieku. W ramach projektu sformułowano uwagi dotyczące metod pracy dydaktycznej oraz wskazano główne pojęcia do przedyskutowania w czasie zajęć.References
Benedyktowicz Z. 2000. Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu. Kraków.
View in Google Scholar
Branka M., Cieślikowska D. (red.). 2010. Edukacja antydyskryminacyjna. Podręcznik trenerski. Kraków.
View in Google Scholar
Budrowska K. 2000. Kobieta i stereotypy. Obraz kobiety w prozie polskiej po roku 1989. Białystok.
View in Google Scholar
Gilmore D.D. 2003. Mizoginia, czyli męska choroba, J. Margański (przeł.). Kraków.
View in Google Scholar
Golańska D. (red.). 2012. Edukacja antydyskryminacyjna. Praktyczny przewodnik dla kadr oświaty. Łódź.
View in Google Scholar
Gutowski W. 1997. Nagie dusze i maski. O młodopolskich mitach miłości. Kraków.
View in Google Scholar
Helbig-Mischewski B. 2000. Święta, czarownica, nierządnica. Sakralizacja i demonizacja kobiet oraz kultur w powieści Tomka Tryzny „Panna Nikt”. Teksty drugie (6) : 77–93.
View in Google Scholar
Jahoda G. 1971. Psychologia przesądu, J. Jedlicki (przeł.), K. Szaniawski (przedmowa). Warszawa.
View in Google Scholar
Kwiatkowski W. 2007. Kobieca cielesność – przedmiotowość niezidentyfikowana? W Oczekiwania kobiet i wobec kobiet. Stereotypy i wzorce kobiecości w kulturze europejskiej i amerykańskiej, B. Płonka-Syroka, J. Radziszewska, A. Szlagowska (red.), 347–357. Warszawa.
View in Google Scholar
Lasoń-Kochańska G. 2012. Gender w literaturze dla dzieci i młodzieży. Wzorce płciowe i kobiecy repertuar topiczny. Słupsk.
View in Google Scholar
Libera Z. 1995. Medycyna ludowa – chłopski rozsądek, czy gminna fantazja? Wrocław.
View in Google Scholar
Madyda A. 2003. Stanisława Vincenza antropologia kultury huculskiej. W W kręgu folkloru, literatury i języka. Prace ofiarowane prof. Janowi Mirosławowi Kasjanowi w 70. rocznicę urodzin, M. Jakitowicz, V. Wróblewska (red.), 65–89. Toruń.
View in Google Scholar
Maziuk A. 2014. My i inne zwierzęta. Polityka (25) : 40–41.
View in Google Scholar
Mizielińska J. 2004. (De)konstrukcje kobiecości. Podmiot feminizmu a problem wykluczenia. Gdańsk.
View in Google Scholar
Pawlęga M., Chustecka M. (współpraca). 2011. Analiza podręczników i podstawy programowej – przedmiot język polski. W Wielka nieobecna – o edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, M. Abramowicz (red.), 116–158, Warszawa: Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej.
View in Google Scholar
(www.tea.org.pl/userfiles/file/Wielka_nieobecna_raport.pdf. Dostęp 12 stycznia 2015).
View in Google Scholar
Serafin E. 1998. Vincenza wtajemniczenie w naturę – w poszukiwaniu człowieka ekologicznego. Literatura Ludowa (1) : 37–53.
View in Google Scholar