Słowa kluczowe
obesity
feature film
documentary film
social involvement otyłość
film fabularny
film dokumentalny
społeczne zaangażowanie
feature film
documentary film
social involvement otyłość
film fabularny
film dokumentalny
społeczne zaangażowanie
Jak cytować
Dąbrowska, D. (2020). Filmowe przedstawienia otyłości – od krytyki do emancypacji. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 12(4), 70–82. https://doi.org/10.24917/20837275.12.4.6
Abstrakt
Artykuł skoncentrowany jest na sposobach kształtowania społecznej świadomości dotyczącej problematyki otyłości przez media filmowe. Autorka podejmuje próbę refleksji nad zróżnicowanymi możliwościami oddziaływania w obrębie dwóch konwencji narracyjnych - fabularnej i dokumentalnej. Cel tekstu stanowi pokazanie zróżnicowanych sposobów ukazywania otyłości w filmie. Zawarta w szkicu panorama kładzie nacisk na następujące perspektywy: otyłość jako wyraz braku umiejętności zatroszczenia się o własne zdrowie, otyłość jako narzędzie społecznej stygmatyzacji, otyłość jako czynnik determinujący doświadczenie społeczne. Przedmiotem przeprowadzonej analizy są trzy filmy: Super Size Me Morgana Spurlocka, Grubasy Daniela Sancheza Arévalo i Raj: nadzieja Ulricha Seidla.
Bibliografia
Abriszewska Paulina. 2018. Ciało w literaturze, literackie, literatury: trzy studia o romantyzmie. Toruń.
Arcimowicz Krzysztof. 2003. Obraz mężczyzny w polskich mediach: prawda, fałsz, stereotyp. Gdańsk.
Bauman Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń.
Budnik Alicja. 2017. Otyłość na przestrzeni dziejów. W: Budowa fizyczna człowieka na ziemiach polskich wczoraj i dziś. Michał Kopczyński, Anna Siniarska (red.). Warszawa. 61-87.
Bzymek Agnieszka, Karczmarzyk Małgorzata. 2014. „Ciało na widelcu: dekonstrukcja mitu kobiecego ciała oparta o wybrane przykłady ze sztuki feministycznej i kultury popularnej”. Studia i Badania Naukowe - Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku nr 1. 47-55.
Dąbrowska Dorota. 2016. „O związkach kiczu i perswazji”. Załącznik Kulturoznawczy nr 3. 86-97.
Drwięga Marek. 2002. Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej. Kraków.
Drzał-Sierocka Aleksandra. 2013. „Food documentary jako oręż żywieniowych aktywistów. O metodach prezentacji światopoglądu w filmach »Super Size Me« oraz »Food inc.«”. Kultura Popularna nr 1(35). 98-107.
Dybel Paweł. 2006. Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie. Kraków.
Gwóźdź Andrzej, Nieracka-Ćwikiel Agnieszka (red.). 2006. Media, ciało, pamięć. O współczesnych tożsamościach kulturowych. Warszawa.
Hyży Ewa. 2003. Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków.
Januszewska Paulina. 2020. Świat byłby lepszym miejscem bez tylu pięknych ciał - wywiad z Kayą Szulczewską. https://krytykapolityczna.pl/nauka/psychologia/swiat-bylby-lepszym-miejscem-bez-tylu-pieknych-cial/. (dostęp: 1.09.2020).
Kochan-Wójcik Marta, Lewandowska Bianka, Salamon-Krakowska Katarzyna (red.). 2018. Świadome ciało. Cielesność w psychoterapii, terapii traumy i rozwoju osobistym. Kraków.
Korek Emilia. 2014. „Problematyka otyłości w ujęciu historycznym”. Forum Zaburzeń Metabolicznych t. 5, nr 4. 148-157.
Kopania Jerzy. Etyczny wymiar cielesności. Kraków 2002.
Lubelski Tadeusz. 2005. Współczesny polski film dokumentalny. https://culture.pl/pl/artykul/wspolczesny-polski-film-dokumentalny. (dostęp: 20.12.2019).
Lubelski Tadeusz. 2009. Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty. Chorzów.
Łeńska-Bąk Katarzyna, Sztandara Magdalena (red.). 2008. Doświadczane, opisywane, symboliczne. Ciało w dyskursach kulturowych. Opole.
Maj Agnieszka. 2013. Polskie wzory cielesności. Przemiany stosunku do ciała w kulturze ponowoczesnej. Warszawa.
Makara-Studzińska Marta, Zaborska Anna. 2009. „Otyłość a obraz własnego ciała”. Psychiatria Polska t. 43, nr 1, s. 109-114.
Melosik Zbyszko. 2010. Tożsamość. ciało i władza w kulturze instant. Kraków.
Merleau-Ponty Maurice. 2001. Fenomenologia percepcji. Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński (przeł.). Warszawa.
Mizielińska Joanna. 2006. Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer. Kraków.
Nackiewicz Jolanta, Baran Zbigniew. 2018. „Otyłość jako globalna »epidemia« w XXI wieku”. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania z siedzibą w Wałbrzychu t. 46, nr 2. 77-90.
Obremski Krzysztof. 2015. Ciało, płeć, kultura. Toruń.
Popiołek Katarzyna. 2018. Wstęp. W: Na tropach psychologii w filmie - cz. 1: Film w edukacji i profilaktyce. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (red.). Warszawa. 10-14.
Przylipiak Mirosław. 2004. Poetyka kina dokumentalnego. Gdańsk - Słupsk.
Pułka Leszek. 2004. Kultura mediów i jej spektakle na tle przemian komunikacji społecznej i literatury popularnej. Wrocław.
Rachwał Tadeusz, Więckowska Katarzyna (red.). 2012. (Nad)użycia ciała w kulturze. Toruń.
Rudnicki Seweryn. 2013. Ciało i tożsamość w internecie. Teoria, dyskurs, codzienność. Warszawa.
Sarna Aleksandra. 2013. „Wizerunek medialny osób otyłych”. Media a Text t. 4. 167-178.
Sartre Jean-Paul. 2007. Byt i nicość. Jan Kiełbasa (przeł.). Kraków.
Schier Katarzyna. 2009. Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa.
Supa Wanda, Zdanowicz Iwona (red.). 2016. W kręgu problemów antropologii literatury. Ciało i rzecz w literaturze. Białystok.
Szpakowska Małgorzata (red.). 2008. Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa.
Tużnik Marta. 2016. „Problem abiekcji w kulturze”. Kultura i Wartości nr 19. 117-138.
Vigarello Georges. 2012. Historia otyłości: od średniowieczna do XX wieku. Anna Leyk (przeł.). Warszawa.
Filmografia
Grubasy. 2009. Daniel Sánchez Arévalo (reż.).
Raj: nadzieja. 2013. Ulrich Seidel (reż.).
Super Size Me. 2004. Morgan Spurlock (reż.).
Arcimowicz Krzysztof. 2003. Obraz mężczyzny w polskich mediach: prawda, fałsz, stereotyp. Gdańsk.
Bauman Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń.
Budnik Alicja. 2017. Otyłość na przestrzeni dziejów. W: Budowa fizyczna człowieka na ziemiach polskich wczoraj i dziś. Michał Kopczyński, Anna Siniarska (red.). Warszawa. 61-87.
Bzymek Agnieszka, Karczmarzyk Małgorzata. 2014. „Ciało na widelcu: dekonstrukcja mitu kobiecego ciała oparta o wybrane przykłady ze sztuki feministycznej i kultury popularnej”. Studia i Badania Naukowe - Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku nr 1. 47-55.
Dąbrowska Dorota. 2016. „O związkach kiczu i perswazji”. Załącznik Kulturoznawczy nr 3. 86-97.
Drwięga Marek. 2002. Ciało człowieka. Studium z antropologii filozoficznej. Kraków.
Drzał-Sierocka Aleksandra. 2013. „Food documentary jako oręż żywieniowych aktywistów. O metodach prezentacji światopoglądu w filmach »Super Size Me« oraz »Food inc.«”. Kultura Popularna nr 1(35). 98-107.
Dybel Paweł. 2006. Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie. Kraków.
Gwóźdź Andrzej, Nieracka-Ćwikiel Agnieszka (red.). 2006. Media, ciało, pamięć. O współczesnych tożsamościach kulturowych. Warszawa.
Hyży Ewa. 2003. Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku. Kraków.
Januszewska Paulina. 2020. Świat byłby lepszym miejscem bez tylu pięknych ciał - wywiad z Kayą Szulczewską. https://krytykapolityczna.pl/nauka/psychologia/swiat-bylby-lepszym-miejscem-bez-tylu-pieknych-cial/. (dostęp: 1.09.2020).
Kochan-Wójcik Marta, Lewandowska Bianka, Salamon-Krakowska Katarzyna (red.). 2018. Świadome ciało. Cielesność w psychoterapii, terapii traumy i rozwoju osobistym. Kraków.
Korek Emilia. 2014. „Problematyka otyłości w ujęciu historycznym”. Forum Zaburzeń Metabolicznych t. 5, nr 4. 148-157.
Kopania Jerzy. Etyczny wymiar cielesności. Kraków 2002.
Lubelski Tadeusz. 2005. Współczesny polski film dokumentalny. https://culture.pl/pl/artykul/wspolczesny-polski-film-dokumentalny. (dostęp: 20.12.2019).
Lubelski Tadeusz. 2009. Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty. Chorzów.
Łeńska-Bąk Katarzyna, Sztandara Magdalena (red.). 2008. Doświadczane, opisywane, symboliczne. Ciało w dyskursach kulturowych. Opole.
Maj Agnieszka. 2013. Polskie wzory cielesności. Przemiany stosunku do ciała w kulturze ponowoczesnej. Warszawa.
Makara-Studzińska Marta, Zaborska Anna. 2009. „Otyłość a obraz własnego ciała”. Psychiatria Polska t. 43, nr 1, s. 109-114.
Melosik Zbyszko. 2010. Tożsamość. ciało i władza w kulturze instant. Kraków.
Merleau-Ponty Maurice. 2001. Fenomenologia percepcji. Małgorzata Kowalska, Jacek Migasiński (przeł.). Warszawa.
Mizielińska Joanna. 2006. Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer. Kraków.
Nackiewicz Jolanta, Baran Zbigniew. 2018. „Otyłość jako globalna »epidemia« w XXI wieku”. Prace Naukowe Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania z siedzibą w Wałbrzychu t. 46, nr 2. 77-90.
Obremski Krzysztof. 2015. Ciało, płeć, kultura. Toruń.
Popiołek Katarzyna. 2018. Wstęp. W: Na tropach psychologii w filmie - cz. 1: Film w edukacji i profilaktyce. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (red.). Warszawa. 10-14.
Przylipiak Mirosław. 2004. Poetyka kina dokumentalnego. Gdańsk - Słupsk.
Pułka Leszek. 2004. Kultura mediów i jej spektakle na tle przemian komunikacji społecznej i literatury popularnej. Wrocław.
Rachwał Tadeusz, Więckowska Katarzyna (red.). 2012. (Nad)użycia ciała w kulturze. Toruń.
Rudnicki Seweryn. 2013. Ciało i tożsamość w internecie. Teoria, dyskurs, codzienność. Warszawa.
Sarna Aleksandra. 2013. „Wizerunek medialny osób otyłych”. Media a Text t. 4. 167-178.
Sartre Jean-Paul. 2007. Byt i nicość. Jan Kiełbasa (przeł.). Kraków.
Schier Katarzyna. 2009. Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Warszawa.
Supa Wanda, Zdanowicz Iwona (red.). 2016. W kręgu problemów antropologii literatury. Ciało i rzecz w literaturze. Białystok.
Szpakowska Małgorzata (red.). 2008. Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów. Warszawa.
Tużnik Marta. 2016. „Problem abiekcji w kulturze”. Kultura i Wartości nr 19. 117-138.
Vigarello Georges. 2012. Historia otyłości: od średniowieczna do XX wieku. Anna Leyk (przeł.). Warszawa.
Filmografia
Grubasy. 2009. Daniel Sánchez Arévalo (reż.).
Raj: nadzieja. 2013. Ulrich Seidel (reż.).
Super Size Me. 2004. Morgan Spurlock (reż.).
Downloads
Download data is not yet available.