Kultury i narracje audialne w ujęciu neurokognitywno‑rozwojowym i relacyjno-funkcjonalnym. W stronę użytkownika

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie wybranych ujęć w badaniu kultur i narracji audialnych. Mogą one przyczynić się do projektowania i wdrażania bardziej efektywnych projektów edukacyjnych oraz badań naukowych służących pogłębianiu kompetencji audialnych w odniesieniu do specyficznych grup użytkowników i odbiorców mediów. Wspomniane kompetencje audialne są postrzegane jako typ kompetencji kulturowych i medialnych, a zarazem kompetencji poznawczych. Ich rozwój i doskonalenie uwarunkowane są czynnikami rozwojowymi, środowiskowymi i kulturowymi, a rzeczywisty poziom wpływa na strategie korzystania z zastanych przekazów audialnych, a zarazem na tworzenie nowych przekazów przy wykorzystaniu technologii oraz funkcjonalności nowomedialnych środowisk cyfrowych. W artykule skontrastowano dwa podejścia do badania tytułowych kultur i narracji: podejście skoncentrowane na przekazach i mediach (media centered approach) w relacji do podejścia skoncentrowanego na ich użytkownikach (user‑media centered approach). Każde z proponowanych ujęć: neurokognitywno‑ rozwojowe i relacyjno funkcjonalne wyznacza z kolei specyficzną perspektywę badania użytkowników i współtwórców kultur oraz narracji medialnych, a ich zastosowanie we wspomnianych badaniach i projektach przyczynia się do lepszego rozumienia mechanizmów odbioru, interpretacji oraz wytwarzania narracji audialnych we współczesnych przestrzeniach kulturowych.