Świadomość teatralna Antoniego Słonimskiego zapisana w debiucie prozatorskim
PDF

Słowa kluczowe

Antoni Słonimski
powieść Teatr w więzieniu
motyw theatrum mundi
świadomość teatralna
antropologia widowisk
the novel Teatr w więzieniu [Theater in Prison]
theatrum mundi
theatralical awareness
the anthropology of performance

Jak cytować

Warońska, J. (2018). Świadomość teatralna Antoniego Słonimskiego zapisana w debiucie prozatorskim. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia De Cultura, 10(2), 100–115. https://doi.org/10.24917/20837275.10.2.8

Abstrakt

DOI 10.24917/20837275.10.2.8

Na podstawie powieści Teatr w więzieniu (1921) autorka opisała różne sposoby definiowania teatru. To instytucja, wypracowująca własny ceremoniał, więc przedstawienie w więzieniu zdaje się jego parodią, jedno z widowisk, obok zawodów sportowych i występów cyrkowych, ale także sposób zdefiniowania relacji międzyludzkich, gdy postacie pokazane jako wytrawni aktorzy poprzedzają ludzi interakcyjnych Witolda Gombrowicza. Słonimski zastanawia się także nad konsekwencjami zmiany hierarchii sztuk, gdy motyw theatrum mundi zostaje zastąpiony przez kinematograf. Wyświetlane obrazy, nawiązujące do jaskini Platona, zwiększają jednak poczucie alienacji jednostek. Taki świat coraz wyraźniej staje się więzieniem.


Antoni Słonimski’s Theatrical Awareness Recorded in His Prose Début


Based upon the novel Teatr w więzieniu [Theatre in Prison] (1921), the author has described various methods for defining this category. This institution develops its own ceremonial. Therefore, a performance in prison appears to be a parody of it, to be one of the shows - along sports competitions and circus performances - but also a method for defining interpersonal relations, as the characters, depicted as expert actors, precede Witold Gombrowicz’s interactive people. Słonimski also ponders the consequences of the change in the hierarchy of arts, as theatrum mundi is replaced by cinematograph. However, the projected images, referencing Plato’s cave, increase the sense of alienation. It is becoming progressively more evident that such a world transforms into a prison.

https://doi.org/10.24917/20837275.10.2.8
PDF

Bibliografia

Berent W. 1998. Próchno. J. Paszek (oprac.). Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Breiter E. 1921. „Antoni Słonimski. Teatr w więzieniu. Powieść. Warszawa. Towarzystwo Wydawnicze «Ignis», 1922; s. 190 [rec.]”. Skamander z. 14–15. 471–474.
Zobacz w Google Scholar

Brodzka A. 1975. Spór o wartości kultury współczesnej w polskiej prozie narracyjnej. W Literatura polska 1918–1975, t. 1. Literatura polska 1918–1932. Warszawa. 518–637.
Zobacz w Google Scholar

Czapów G., Czapów C. 1969. Psychodrama. Geneza i historia, teoria i praktyka. Próba oceny. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Dębicki Z. 1921. „Teatr w więzieniu”, [rec.]. Kurier Warszawski nr 342.
Zobacz w Google Scholar

Duvignaud J. 1990. „Teatr w społeczeństwie, społeczeństwo w teatrze”. L. Kolankiewicz (przeł.). Dialog nr 9. 102–106.
Zobacz w Google Scholar

Falkiewicz A. 1980. Teatr. Społeczeństwo. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar

Gombrowicz W. 1994. Ślub. W Iwona, księżniczka Burgunda. Ślub. Operetka. Historia. Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Hendrykowski M. 2005. „U źródeł polskiej krytyki filmowej. Antoni Słonimski”. Przestrzenie Teorii, t. 5. 171–185.
Zobacz w Google Scholar

Kądziela P. 1996. Kalendarium życia i twórczości Antoniego Słonimskiego. W Wspomnienia o Antonim Słonimskim. P. Kądziela, A. Międzyrzecki (red.). Warszawa. 335–355.
Zobacz w Google Scholar

Kłosiński K. 1988. Przyczynek do portretu artysty. Teatr w więzieniu. W Skamander 6. Studia o twórczości Antoniego Słonimskiego. I. Opacki, A. Węgrzyniak (red.). Katowice. 118–143.
Zobacz w Google Scholar

Kolankiewicz L. 2005. Wstęp: ku antropologii widowisk. W Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów. A. Chałupnik [i in.] (oprac.). Warszawa. 9–31.
Zobacz w Google Scholar

Kolankiewicz L. 2007. „Antropologia widowisk: subdyscyplina czy nowa perspektywa antropologii kulturowej”. Kultura Współczesna nr 1. 132–143.
Zobacz w Google Scholar

Lilienfeld-Krzewski K. (K.L-k). 1922. „Antoni Słonimski: Teatr w więzieniu („Ignis” 1922) [red.]”. Droga nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Mokranowska Z. 2003. Prozy poetów kręgu „Skamandra” wobec tradycji elitarnych i popularnych form kultury. Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Pietrych P. 1997. Młodzieńcza twórczość Antoniego Słonimskiego. Teksty i konteksty. Kielce.
Zobacz w Google Scholar

Piwiński L. 1922. „[rec. A. Słonimski, Teatr w więzieniu]”. Przegląd Warszawski nr 4.
Zobacz w Google Scholar

Platon 2003. Państwo. W. Witwicki (przeł.). Kęty.
Zobacz w Google Scholar

Płoszewski L. 1964. Uwagi o tekstach tomu I. W S. Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 1. Daniel, Królowa Polskiej Korony, Legenda I, Warszawianka. L. Płoszewski i in. (red.). Kraków. 317–327.
Zobacz w Google Scholar

Raszewski Z. 1991. Teatr w świecie widowisk. Dziewięćdziesiąt jeden listów o naturze teatru. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Schechner R. 2003a. „Co to jest performans?”. T. Kubikowski (przeł.). Dialog nr 3. 127–149.
Zobacz w Google Scholar

Schechner R. 2003b. „Performatywność”. T. Kubikowski (przeł.). Dialog nr 6. 135–156.
Zobacz w Google Scholar

Słonimski A. 1920. Parada. Poezje. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Słonimski A. 1922. „Kinematograf”. Kurier Polski nr 330.
Zobacz w Google Scholar

Słonimski A. 1922. Teatr w więzieniu. Powieść. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Słonimski A. 1971. Jedna strona medalu. Niektóre felietony, artykuły, recenzje, utwory poważne i niepoważne publikowane w latach 1918–1968. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Szekspir W. 1993. Juliusz Cezar. S. Barańczak (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Szekspir W. 1895. Hamlet. W Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach, t. 4. L. Ulrich (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Szweykowski Z. 1922. „Antoni Słonimski. Teatr w więzieniu. Powieść. Warszawa. Towarzystwo Wydawnicze «Ignis». 1922. 8, s. 190 [rec.]”. Książka nr 2.
Zobacz w Google Scholar

Tocqueville de A. 1976. O demokracji w Ameryce. M. Król (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Wyspiański S. 1964. Daniel. W Dzieła zebrane, t. 1. Daniel, Królowa Polskiej Korony, Legenda I, Warszawianka. L. Płoszowski i in. (red.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.