Abstrakt
Każdego roku wzrasta odsetek osób cierpiących na zaburzenia psychiczne (Janas-Kozik 2016: 61). Zjawisko to obserwowane jest w różnych grupach wiekowych, w tym wśród dzieci i młodzieży (Kowalczuk, Krajewska-Kułak, Cybulski 2016: 52). Z jednej strony ważne jest szerzenie rzetelnej wiedzy na temat zaburzeń psychicznych, z drugiej zaś przeciwdziałanie stereotypowemu postrzeganiu chorych psychicznie, które może prowadzić do stygmatyzacji czy wykluczenia społecznego. Jednym ze źródeł wiedzy na temat zaburzeń zdrowia psychicznego działającym opiniotwórczo jest film (np. Barriga, Shapiro, Fernandez 2010; Byrne 2009). Prezentowane analizy miały na celu zbadanie odbioru filmowych wizerunków zaburzeń zdrowia psychicznego przez młodzież w wieku 11-15 lat. Wnioski płynące z badań mogą być pomocne w tworzeniu inicjatyw edukacyjnych i profilaktycznych skierowanych do młodzieży szkolnej, stanowią też podłoże empiryczne do działań kulturoterapeutycznych z zastosowaniem filmu.
Bibliografia
Bilewicz Michał. 2006. „Kiedy kontakt osłabia uprzedzenia? Kategoryzacje społeczne i temporalne jako warunki skuteczności kontaktu międzygrupowego”. Psychologia społeczna nr 2(2). 164-175.
Byrne Peter. 2009. „Why psychiatrists should watch films (or what has cinema ever done for psychiatry?)”. Advances in Psychiatric Treatment nr 4. 286-296.
Czerwińska-Jasiewicz Maria. 2008. Psychologia rozwoju młodzieży w kontekście biegu ludzkiego życia. Warszawa.
Fijałkowska Anna. 2018. Aktualna ocena poziomu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w wieku 3-19 lat w Polsce. Warszawa.
Gromulska Lucyna. 2010. „Zdrowie psychiczne w świetle dokumentów Światowej Organizacji Zdrowia”. Przegląd Epidemiologiczny nr 64. 127-132.
Hagerty Bonnie M.K., Patusky Kathleen. 1995. „Developing a measure of sense of belonging”. Nursing research nr 44(1). 9-13.
Harland Martyna, Szymczyk Bartosz. 2018. Filmoterapia - czyli rozwojowy i terapeutyczny wpływ filmu na emocje. W: Na tropach psychologii w filmie. T. 2: Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (red.). Warszawa. 91-110.
Harvest Rich. 2017. Dzieci w świecie mediów. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/63-proc-polskich-dzieci-regularnie-oglada-telewizje-infografika. (dostęp: 30.09.2019).
Konieczna Ewelina J. (ed.). 2012. Biblioterapia w praktyce. Kraków.
Kozubek Małgorzata. 2016. Filmoterapia. Gdańsk.
Kuśpit Małgorzata. 2015. Film z perspektywy edukacyjnej i terapeutycznej. In: Maski dziesiątej muzy - edukacyjne i literackie refleksje wokół sztuki filmowej. Urszula Lewartowicz (ed.). Kraków. 135-142.
Kwapiszewski Józef, Sygitowicz-Sierosławska Katarzyna. 2008. Wychowanie przez sztukę i arteterapia jako remedium na agresję i przemoc. Teatr w działaniach profilaktyczno-wychowawczych. Słupsk.
Landy Robert J. 1997. “Drama therapy - the state of the art”. The Arts in Psychotherapy no. 24(1). 5-15.
Levy Fran. 1988. Dance/Movement Therapy: A Healing Art. Virginia.
Malchiodi Cathy A. (ed.). 2003. Handbook of Art Therapy. New York-London.
Metera Anna. 2002. Muzykoterapia. Muzyka w medycynie i edukacji. Leszno.
Barriga Claudia A., Shapiro Michael A., Fernandez Marissa L. 2010. „Science Information in Fictional Movies: Effects of Context and Gender”. Science Communication nr 32. 3-24.
Bilewicz Michał. 2006. „Kiedy kontakt osłabia uprzedzenia? Kategoryzacje społeczne i temporalne jako warunki skuteczności kontaktu międzygrupowego”. Psychologia społeczna nr 2(2). 164-175.
Byrne Peter. 2009. „Why psychiatrists should watch films (or what has cinema ever done for psychiatry?)”. Advances in Psychiatric Treatment nr 4. 286-296.
Czerwińska-Jasiewicz Maria. 2008. Psychologia rozwoju młodzieży w kontekście biegu ludzkiego życia. Warszawa.
Fijałkowska Anna. 2018. Aktualna ocena poziomu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w wieku 3-19 lat w Polsce. Warszawa.
Gromulska Lucyna. 2010. „Zdrowie psychiczne w świetle dokumentów Światowej Organizacji Zdrowia”. Przegląd Epidemiologiczny nr 64. 127-132.
Hagerty Bonnie M.K., Patusky Kathleen. 1995. „Developing a measure of sense of belonging”. Nursing research nr 44(1). 9-13.
Harland Martyna, Szymczyk Bartosz. 2018. Filmoterapia - czyli rozwojowy i terapeutyczny wpływ filmu na emocje. W: Na tropach psychologii w filmie. T. 2: Film w terapii i rozwoju. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Patrycja Paczyńska-Jasińska (red.). Warszawa. 91-110.
Harvest Rich. 2017. Dzieci w świecie mediów.
https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/63-proc-polskich-dzieci-regularnie-oglada-telewizje-infografika. (dostęp: 30.09.2019).
Janas-Kozik Małgorzata. 2016. „Sytuacja psychiatrii dzieci i młodzieży w Polsce w 2016 roku. Aktualne występowanie i obraz zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego”. Psychiatria nr 1. 61-63.
Kember David i in. 2000. „Development of a Questionnaire to Measure the Level of Reflective Thinking”. Assessment & Evaluation in Higher Education nr 25(4). 381-395.
Kowalczuk Krystyna, Krajewska-Kułak Elżbieta, Cybulski Mateusz. 2016. Wybrane choroby cywilizacyjne XXI wieku. T. 2. Białystok.
Lilienfeld Scott O., Lynn Steven J., Ruscio John. 2011. 50 wielkich mitów psychologii popularnej. Dariusz Sagan (przeł.). Warszawa.
Makowski Mariusz. 2017. „Filmoterapia i fototerapia - filmy i zdjęcia jako narzędzia w procesie terapeutycznym. Możliwości i limitacje terapeutycznych oddziaływań dzieła filmowego”. Studia de Cultura nr 9(2). 95-96.
Mroczek Bożena, Wróblewska Izabela, Kędzierska Anna, Kurpas Donata. 2014. Postawy dorosłych Polaków wobec osób chorych psychicznie. „Family Medicine & Primary Care Review” nr 16(3). 263-265.
Ostaszewski Krzysztof. 2017. Monitorowanie zachowań ryzykownych, zachowań nałogowych i problemów zdrowia psychicznego 15-letniej młodzieży. Warszawa.
Panasiuk Bernard, Skwarka Janusz. 2013. „Zintegrowany model kulturoterapii młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym”. Zamojskie Studia i Materiały - Seria Pedagogika nr 15. 23-29.
Pużyński Stanisław. 2007. „Choroba psychiczna - problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych”. Psychiatria Polska nr 41(3). 299-308.
Sajkowska Monika. 2017. Dzieci się liczą. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce. Warszawa.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał. 2016. Film jako narzędzie edukacji - perspektywa psychologiczna. Forum Pedagogów. W: Pedagogika kultury popularnej - teorie, metody i obszary badań. Witold Jakubowski (red.). Kraków. 173-193.
Skorupa Agnieszka, Brol Michał. 2018. Film w działaniach profilaktycznych. W: Film w edukacji i profilaktyce. Na tropach psychologii w filmie. Cz. 1. Agnieszka Skorupa, Michał Brol, Paulina Paczyńska-Jasińska (red.). Warszawa. 183-203.
Sojka Agnieszka. 2013. Kulturoterapia w procesie aktywizacji twórczej i społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi (na przykładzie warsztatów biblioterapeutycznych i muzykoterapeutycznych z wykorzystaniem metodyki animacji społeczno-kulturowej). W: Jesteśmy. Aktywizacja twórcza i społeczna osób z zaburzeniami psychicznymi.
Dariusz Piotr Klimczak, Agnieszka Sojka (red.). Kraków. 27-36.
Thompson John Brookshire. 2001. Media i nowoczesność. Społeczna teoria mediów. Wrocław.
Wilczyńska Agnieszka. 2013. Uwarunkowania radzenia sobie młodzieży w sytuacjach zagrożenia wykluczeniem społecznym. Katowice.
Wolska-Długosz Małgorzata. 2007. „Dziecko w świecie mediów”. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy nr 2. 89-96.
Wysocka Ewa. 2011. Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ). Podręcznik testu - wersja dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Kraków.