Słowa kluczowe
art
experience
visuality
mediatized body ciało
sztuka
doświadczenie
wizualność
ciało zmediatyzowane
Jak cytować
Abstrakt
Problem ciała i cielesności sztuka eksplorowała na różne sposoby. W efekcie ciało podlegało w praktyce artystycznej - jako przedmiot odmiennych narracji, celów, polityk, pole ingerencji, obiekt artystycznej fetyszyzacji, seksualizacji czy deseksualizacji - nieustannym reinterpretacjom. Niniejszy tekst omawia wybrane aspekty obecności i doświadczenia ciała w sztukach wizualnych, odwołując się do realizacji i przedsięwzięć artystycznych o radykalnie odmiennej „naturze”, a co za tym idzie - ontologii dzieła. Zasadnicze pole prowadzonej refleksji wyznacza przejście od reprezentacji ciała (medialne obrazy ciała nieobecnego) do prezentacji, obecności ciała realnego jako tworzywa i medium ekspresji. W tym kontekście przedstawiono nie tylko konsekwencje związane z artystyczną mediatyzacją i performatyzacją ciała i cielesności, ale także napięcia między widzeniem (wizualnością) a doświadczeniem ciała zmediatyzowanego.
Bibliografia
Aries Philippe. 1992. Człowiek i śmierć. Eligia Bąkowska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Art Now. 2012. T. 3. Hans Werner Holzwarth (red.). Köln.
Zobacz w Google Scholar
Bal Mieke. 2012. Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki przewodnik. Marta Bucholc (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Baudrillard Jean. 1998. Precesja symulakrów. Tadeusz Komendant (przeł.). W: Postmodernizm. Antologia przekładów. Ryszard Nycz (red.). Kraków. 175–189.
Zobacz w Google Scholar
Bauman Zygmunt. 1995. Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń.
Zobacz w Google Scholar
Belting Hans. 2007. Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Mariusz Bryl (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Borchardt Marcin. 2017. „Akcjonizm wiedeński – transgresja jako sztuka społecznej negacji”. Er(r)go. Teoria – Literatura – Kultura nr 35. Kanon / Ideologia / Wartość. Katowice. 101–121.
Zobacz w Google Scholar
Brus Günter. 2011. Wybrane teksty teoretyczne. Jan Burzyński (przeł.). W: Akcjonizm wiedeński. Przeciwny biegun społeczeństwa. Stanisław Ruksza (red.). Kraków. 57–58.
Zobacz w Google Scholar
Chrościcki Juliusz. 1974. Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dziamski Grzegorz. 2000. „Sztuka po modernizmie”. Odra nr 10. 61–65.
Zobacz w Google Scholar
Dziamski Grzegorz. 2002. Sztuka u progu XXI wieku. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Dziamski Grzegorz. 2016. Kulturoznawstwo czyli wprowadzenie do kultury ponowoczesnej. Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Eco Umberto. 2007. Sztuka. Piotr Salwa, Mateusz Salwa (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Ferrer Ester. 2004. „Wydarzenie to tylko wydarzenie”. Małgorzata Sady (przeł.). Fort Sztuki nr 1(1). 7.
Zobacz w Google Scholar
Fish Stanley. 2008. Zwykłe okoliczności, język dosłowny, bezpośrednie akty mowy, to, co normalne, potoczne, oczywiste, zrozumiałe samo przez się i inne szczególne przypadki. Maciej Smoczyński (przeł.). W: Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Andrzej Szahaj (red.). Kraków. 29–58.
Zobacz w Google Scholar
Gadamer Hans-Georg. 1993. Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Bogdan Baran (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Guzek Łukasz. 2005. „Przez performance do sztuki”. Didaskalia nr 69. 20–23.
Zobacz w Google Scholar
Jadzińska Monika. Nieznośna zmienność materii. Tworzywa sztuczne w sztuce. http://www.journal.doc.art.pl/pdf17/Art_and_Documentation_17_jadzinska.pdf. (dostęp: 16.03.2021).
Zobacz w Google Scholar
Kalaga Wojciech. 2001. Mgławice dyskursów. Podmiot, tekst, interpretacja. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kluszczyński Ryszard. 2002. Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kluszczyński Ryszard. 2010. Sztuka interaktywna. Od dzieła-instrumentu do interaktywnego spektaklu. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Krakowski Piotr. 1984. O sztuce nowej i najnowszej. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Krauss Rosalind. 2011. Oryginalność awangardy i inne mity modernistyczne. Monika Szuba (przeł.). Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski Roman. 2018. Efekt pasażu. Konfrontacje i negocjacje tożsamości we współczesnych praktykach artystycznych. Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Margolis Joseph. 2004. Czym, w gruncie rzeczy, jest dzieło sztuki? Wykłady z filozofii sztuki. Wojciech Chojna i inni (przeł.). Krystyna Wilkoszewska (red.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Markowski Michał Paweł. 2014. Dzień na Ziemi. Proza podróżna. (e-book). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Nochlin Linda. 1994. The Body in Pieces. The Fragment as a Metaphor of Modernity.London.
Zobacz w Google Scholar
Nycz Ryszard. 2006. „Literatura współczesna wobec doświadczenia”. Teksty Drugie nr 6. 55–69. https://rcin.org.pl/ibl/Content/51749/WA248_68421_P-I-2524_nycz-literatura.pdf. (dostęp: 13.08.2020).
Zobacz w Google Scholar
Oleś Piotr. 2008. Człowiek w świecie, czyli o zależności od doświadczenia i kreowaniu doświadczeń. W: Nowoczesność jako doświadczenie. Dyscypliny, paradygmaty, dyskursy. Anna Zeidler-Janiszewska, Ryszard Nycz (red.). Warszawa. 60–76.
Zobacz w Google Scholar
Piotrowski Piotr. 2003. „Ciało i tożsamość. Sztuka ciała w Europie Środkowej”. Artium
Zobacz w Google Scholar
Quaestiones t. 14. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/11074/ 1/05_ Piot_Piotrowski_Cia%C5%82o_201-256.pdf. (dostęp: 3.08.2020).
Zobacz w Google Scholar
Ricoeur Paul. 2006. Pamięć, historia, zapomnienie. Janusz Margański (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Rosner Katarzyna. 1991. Hermeneutyka jako krytyka kultury. Heidegger – Gadamer – Ricoeur. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Toporow Władimir. 2003. Przestrzeń i rzecz. Bogusław Żyłko (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Welsch Wolfgang. 2005. Estetyka poza estetyką. O nową postać estetyki. Katarzyna Guczalska (przeł.) Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Wilkoszewska Krystyna. 1999. Estetyki nowych mediów. W: Piękno w sieci. Estetyka a nowe media. Krystyna Wilkoszewska (red.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Wysocka Elżbieta. 2013. Wirtualne ciało sztuki. Ochrona i udostępnianie dzieł audiowizualnych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Zawojski Piotr. 2006. Destrukcja versus wspomaganie ciała w cyberprzestrzeni. Przypadek Stelarca. http://www.zawojski.com/2006/04/19/destrukcja-versus-wspomaganie-ciala-w-cyberprzestrzeni-przypadek-stelarca/. (dostęp: 3.08.2020).
Zobacz w Google Scholar
Zeidler-Janiszewska Anna. O tzw. zwrocie ikonicznym we współczesnej humanistyce. Kilka uwag wstępnych. Dyskurs 4. 150–159. http://www.asp.wroc.pl/dyskurs/Dyskurs4/Anna ZeidlerJaniszewska.pdf. (dostęp: 16.07.2020).
Zobacz w Google Scholar