Abstrakt
Rozwój nowych mediów, a zwłaszcza internetu, doprowadził do poważnych jakościowych zmian w kulturze współczesnej, które inspirują twórczą aktywność odbiorców. Znacząca zmiana konwencji komunikacyjnej wymaga wyeksponowania nowej roli odbiorców rozproszonych w przestrzeni i uczestniczących w procesie współtworzenia lokalności oraz poczucia wirtualnej wspólnoty, a także ich twórczego wejścia w rolę prosumenta. Analiza tego procesu wymaga uwzględnienia kontekstu kulturowego, w jakim funkcjonują użytkownicy sieci, skierowania obserwacji kulturoznawcy w stronę serwisów społecznościowych, na których toczą się pełne emocji dyskusje o konkretnych wydarzeniach, wypracowujące ich „wiarygodne” wersje. W artykule omówiono to na przykładzie trwającego procesu mediatyzacji wojny w Ukrainie, gdzie smartfon w rękach ludzi stał się „narzędziem walki”.
Bibliografia
„11. September: Dichtung und Wahrheit”. 2003. „Der Spiegel” 37. 58–74.
Zobacz w Google Scholar
Allan Stuart. 2008. Newsy w sieci. Internet i dziennikarstwo. Agata Sadza (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Appadurai Arjun. 2005. Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Zbigniew Pucek (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2000. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Ewa Klekot (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Burszta Wojciech. 2004. Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Castillón Juan Carlos. 2006. Panowie świata. Dzieje teorii spiskowych. Joanna Partyka (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Giddens Anthony. 2007. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Alina Szulżycka (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Goban‑ Klas Tomasz. 2022. „Smartfon na wojnie. Wojna na Ukrainie: medialne informacje, dezinformacje i dezorientacje”. Zdanie 2(193). 18–22.
Zobacz w Google Scholar
Górecki Daniel. 2022. „To wina ukraińskich żołnierzy‑mutantów. https://geekweek.interia.pl/militaria/news-rosja-to-wina-ukrainskich-zolnierzy-mutantow-maszyn-do-zabij,nId,6180556 (dostęp: 3.08.2022).
Zobacz w Google Scholar
Górska‑ Olesińka Monika. 2009. Słowo w sieci. Elektroniczne dyskursy. Opole.
Zobacz w Google Scholar
Hajduk‑ Nijakowska Janina. 2010. „Indygenizacja treści współczesnych przekazów medialnych”. Studia de Cultura I. Agnieszka Ogonowska, Zbigniew Bauer, Bogusław Skowronek (red.). 112–120.
Zobacz w Google Scholar
Hajduk‑ Nijakowska Janina. 2012. „Folklorystyczny nerw internetu. Wspólnotowa przestrzeń emocji i wyobrażeń”. Kultura Popularna 3(33). 7–18.
Zobacz w Google Scholar
Howard Robert Glenn. 2008. „Electronic Hybridity: The Persistent Processes of the Vernacular Web”. Journal of American Folkloret 121(480). 192–218.
Zobacz w Google Scholar
Jenkins Henry. 2007. Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Małgorzata Bernatowicz, Mirosław Feliciak (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kempny Marian. 2004. Lokalność dziś – co można i co warto badać?. W: Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność. Joanna Kurczewska (red.) Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kozik Ewa. 2021. „|Jak troszczyć się o życie? Antyszczepionkowe narracje spiskowe w czasie pandemii COVID-19”. Studia Etnologiczne i Antropologiczne 1(21). 1–19.
Zobacz w Google Scholar
Majmurek Jakub. 2022, „Ta wojna toczy się też na opowieści. Na tym froncie Ukraina wygrywa”. Krytyka Polityczna, 2 marca.https://krytykapolityczna.pl/swiat/jakub-majmurek-ukraina-wygrywa-wojne-narracyjna/ (dostęp: 4.08.2022).
Zobacz w Google Scholar
Makowski Marcin. 2022. Rosja i Ukraina na froncie TikToka. Wojna widziana ze smartfona. https://wydarzenia.interia.pl/raport-ukraina-rosja/news-rosja-i-ukraina-na-froncie-tiktoka-wojna-widziana-ze-smartfo,nId,5836557 [dostęp: 27.03.2022].
Zobacz w Google Scholar
Ong Walter J. 1992. Oralność i piśmienność: Słowo poddane technologii. Józef Topola (przeł.). Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Panczová Zuzana. 2005. „Konšpiračné teórie na stránkach internetu” Slovenský Národopis 53(2). 152–171.
Zobacz w Google Scholar
Polaczek‑ Bigaj Marta. 2017. „Rola odbiorcy we współczesnym przekazie medialnym”. Państwo i Społeczeństwo 3. 191–202.
Zobacz w Google Scholar
Siuda Piotr. 2012. Kultury prosumpcji. O niemożności powstania globalnych i ponadpaństwowych społeczności fanów. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Sokala Witold.2022. „Bez oznaczeń, dystynkcji i nazwiska. Rosyjskie zielone ludziki na Ukrainie”. Dziennik Gazeta Prawna. https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuły/596967,zielone‑ludziki-donbas-rosja-jrym.html (dostęp: 3.08.2022).
Zobacz w Google Scholar
Sulima Roch. 2003. Znikająca codzienność. W: Życie codzienne Polaków na przełomie XX i XXI wieku. Łomża.
Zobacz w Google Scholar
Szymaniak Marek. 2022. Wojna w Ukrainie. „Prawie każdy obywatel ma smartfon, ale nie wie, jak odróżnić prawdę od kłamstwa” [rozmowa z prof. Janem Krefte]. https://spidersweb.pl/plus/2022/02/ukraina-wojna-dezinformacja-rocja-facebook-fakenews (dostęp: 27.03.2022).
Zobacz w Google Scholar
Thompson John B. 2001. Media i nowoczesność. Społeczna teoria mediów. Izabela Mielnik (przeł.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Toffler Alvin. 1997. Trzecia fala. Ewa Woydyłło (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wellman Barry, Hogan Bernie. 2005. „Internet w życiu codziennym”. Mirosław Filiciak (przeł.). Kultura Popularna 2. 39–46.
Zobacz w Google Scholar
Zwiefka‑ Chwałek Agnieszka. 2009. Dziennikarstwo uczestniczące jako przejaw mediamorfozy. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura