Abstrakt
Niepodważalnym rysem muzyki bluesowej jest jej religijność oraz wyznaniowość powiązana z osobistym tonem wypowiedzi lirycznej. Postawa konfesyjna jest wpisana w osobiste doświadczenie podmiotu performatywnego, czego wyrazem zarówno warstwa tekstowa, jak również skorelowane z nią rozwiązania muzyczne. Wyrastający z tradycji negro spirits blues operuje odpowiednią estetyką muzyczną: obniżone stopnie skali bluesowej korespondują ze skargami-zaśpiewami, wyrażającymi ból ludzkiej egzystencji. Zarysowane tu przestrzenie wypowiedzi: muzycznej, egzystencjalnej, emocjonalnej, osobistej spotykają się w modlitwie rozumianej jako forma wypowiedzi liryczno-muzycznej. Podjęta w artykule analiza dwóch piosenek: Modlitwy Tadeusza Nalepy i zespołu Breakout oraz Modlitwy III Dżemu, wpisuje utwory w rozważania gatunkowe, sytuację komunikacyjną wynikającą z przyjętej konwencji oraz strukturę wyrażającą się poprzez trzy elementy: inwokację, petycję i „owoc” (fructus).
Bibliografia
Ayxelà Carlos. 2020. „Muzyka, która pochodzi od Boga: śpiew i muzyka w liturgii”. Bronisław Jakubowski (przeł.). https://opusdei.org/pl-pl/article/muzyka-ktora-pochodzi-od-boga-spiew-i-muzyka-w-lit/ [dostęp: 14.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Baranowski Tomasz. 2004. „Kontemplacja, interpretacja, stylizacja. Refleksje o przemianach gatunku mszy w dziejach muzyki europejskiej”. Rocznik Teologii Katolickiej III. 95–104.
Zobacz w Google Scholar
Ekiert Janusz. 2006. „Blues”. W: Encyklopedia. Bliżej muzyki. Janusz Ekiert (red.). Warszawa. 54–55.
Zobacz w Google Scholar
Filipowicz Patryk. 2013. „Prawdziwość, autentyczność, bycie sobą – rozważania wokół problemu tożsamości na przykładzie twórczości artystów bluesowych”. Anthropos 20–21. 154–164.
Zobacz w Google Scholar
Grześkiewicz Ewelina. 2016. Modlitwa indywidualna w analizie genologicznej. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dżem. Oficjalna strona zespołu. https://www.dzem.com.pl/historia.html [dostęp 14.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Loebl Bogdan. 2003. Blues. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Makuchowska Marzena. 1998. Modlitwa jako gatunek języka religijnego. Opole.
Zobacz w Google Scholar
Matusiak Błażej. 2023. „Biblia w muzyce”. https://www.liturgia.pl/biblia-w-muzyce/ [dostęp 13.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Merecki Jarosław. 2006. „Jazz i duchowość”. Ethos 73–74. 292–302.
Zobacz w Google Scholar
Muzyka. Encyklopedia PWN. 2007. Sławomir Żurawski (red.). Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar
Ożóg Zenon. 2007. Modlitwa w poezji współczesnej. Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Skaradziński Jan, Wojciechowski Konrad. 2017. Piosenka musi posiadać tekst. I muzykę. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Skwarczyńska Stefania. 1954. Wstęp do nauki o literaturze. T. 1. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Słownik terminów literackich. 1989. Janusz Sławiński (red.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Spyra Piotr. 2016. „Religijne inspiracje w twórczości muzyków jazzowych”. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska XIV (2). 119–193.
Zobacz w Google Scholar
Waloszek Joachim. 1997. Teologia muzyki. Współczesna myśl teologiczna o muzyce. Opole.
Zobacz w Google Scholar
Węcławski Tomasz. 1995. Wspólny świat religii, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Wilk Wiesław. 1963. „Z tajników lirycznego dialogu z Bogiem”. Zeszyty Naukowe KUL VI (1). 47–60.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak Magda. 1998. Czy można mówić o stylu człowieczej rozmowy z Bogiem?. W: Człowiek – dzieło – sacrum. Stanisław Gajda, Helmut Sobeczko (red.). Opole. 309–319.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak Magda. 1999. Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku. W: W zwierciadle języka i kultury. Jan Adamowski, Stanisława Niebrzegowska (red.). Lublin. 129–138.
Zobacz w Google Scholar
Wojtowicz Marek. 2003. „Gdzie się podział Holy Blues”. Twój Blues 14. 50.
Zobacz w Google Scholar
Dżem. 1989. Najemnik. Atomica.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura