Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie współczesnych wyzwań kulturoznawstwa medialnego, które staje się istotnym sektorem nauk stosowanych nakierowanych na wytwarzanie wiedzy społecznie użytecznej. Wiedza ta z kolei jest wykorzystywana do rozwiązywania konkretnych problemów użytkowników i generacji medialnych (np. pokolenia Z, młodych dorosłych), związanych z wykorzystywaniem nowych mediów, w tym mediów społecznościowych, do celów interakcji, komunikacji, edukacji. Badania w obrębie tak rozumianego kulturoznawstwa medialnego są powiązane z podejściem zorientowanym na użytkowników (user‑text oriented approach). Przyjęcie takiej optyki badania zjawisk jest wynikiem zmiany paradygmatycznej w ramach samych mediów, tzn. przejściem od mediów masowych do mediów sieciowych, oraz efektem tzw. zwrotu performatywnego, który przyczynił się do większego namysłu nad „stosowalnością wiedzy” oraz samą performatywnością w odniesieniu do sfery symbolicznej i w rozumieniu Judith Butler. Problematyka ta została zobrazowana na wybranych przykładach.
Bibliografia
Arnstein Sherry R. 2012. Drabina partycypacji. W: Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Przemysław Sadura, Joanna Erbel (red.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Baker Chris. 2005. Studia kulturowe. Teoria i praktyka. Agata Sadza (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Bakke Monika. 2012. Bio‑transfiguracje: sztuka i estetyka posthumanizmu. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Baldwin Elaine i in. 2004. Wstęp do kulturoznawstwa. Maciej Kaczyński, Jerzy Łoziński, Tomasz Rosiński (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Bard Alexander, Söderqvist Jan. 2006. Netokracja. Nowa elita władzy i życie po kapitalizmie. Piotr Cypryański (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Berleant Arnold. 2007. Prze‑myśleć estetykę. Niepokorne eseje o estetyce i sztuce. Maria Korusiewicz, Tomasz Markiewka (przeł.). Krystyna Wilkoszewska (red.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Bishop Claire. 2018. Sztuczne piekła. Sztuka partycypacyjna i polityka widowni. Jacek Staniszewski (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Błaszczak Elżbieta. 2020. Grywalizacja jako forma innowacyjnego nauczania. W: Wybrane aspekty zastosowania nowoczesnych technologii. Jarosław Becker, Aleksandra Radomska‑Zalas, Anna Fajdek‑Bieda (red.). Gorzów Wlk. 125–135.
Zobacz w Google Scholar
Bourriaud Nicolas. 2012. Estetyka relacyjna. Łukasz Białkowski (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Brundrett Mark, Silcock Peter. 2002. Achieving Competence, Success and Excellence in Teaching. London–New York.
Zobacz w Google Scholar
Bruner Jerome. 2010. Kultura edukacji. Tamara Brzostowska‑Teraszkiewicz (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Butler Judith. 2008. Uwikłani w płeć: feminizm i polityka tożsamości. Karolina Krauska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dimock Michael. 2019. Defining generations: where Millennials end and Generation Z begins. https://www.pewresearch.org/fact‑tank/2019/01/17/where‑millennials‑end‑and‑generation‑z‑begins/ [dostęp: 15.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Dobek‑Ostrowska Bogumiła. 1999. Podstawy komunikacji społecznej. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Doliński Dariusz. 2001. Psychologia reklamy. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Dora Marta. 2013. „Lepiej nie mówić. O edukacji seksualnej w Polsce”. Przegląd Pedagogiczny 2. 101–107.
Zobacz w Google Scholar
Dziuban Agata. 2015. Trudne tematy. O pracy seksualnej jako obszarze badań naukowych. https://socjologia.uj.edu.pl/nauka/badania_pracownikow/-/journal_content/56_INSTANCE_Wfvm7ORFmXfs/15033991/110022629 [dostęp: 7.07.2023].
Zobacz w Google Scholar
Francuz Piotr. 2013. Imagia: w kierunku neurokognitywnej teorii obrazu. Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Fox Dorota, Wąchocka Ewa (red.). 2006. Teatr – Media – Kultura. Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Gajewski Krzysztof. 2020. Tryumf amatora. O społecznościowych praktykach tekstualnych w świecie mediów elektronicznych. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gwóźdź Andrzej. 2007. „Medioznawstwo – dyskurs czy paradygmat badań kulturowych”. Kultura Współczesna 1. 80–92.
Zobacz w Google Scholar
Gwóźdź Andrzej (red.). 2010. Od przemysłu kultury do kreatywnej gospodarki. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Hejwosz‑Gromkowska Daria. 2017. Oszukiwanie w przestrzeni akademickiej: o sukcesie przedsiębiorstw sprzedających prace dyplomowe i porażce świata akademickiego. W: Sukces jako zjawisko edukacyjne. T. 1. Monika Humeniuk, Iwona Paszenda, Wiktor Żłobicki (red.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Hine Christine. 2000. Virtual Ethnography. London – Thousand Oaks – New Delhi.
Zobacz w Google Scholar
Keen Andrew. 2007. Kult amatora: jak internet niszczy kulturę. Małgorzata Bernatowicz, Katarzyna Topolska‑Ghariani (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klichowski Michał. 2014. Narodziny cyborgizacji: nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Kmita Jerzy. 2007. Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Kozinets Robert V. 2012. Netnografia. Badania etnograficzne online. Maja Brzozowska‑Brywczyńska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kreft Jan. 2019. Władza algorytmów: u źródeł potęgi Google i Facebooka. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Lisowska‑Magdziarz Małgorzata. 2016. Edukacja medialna, kompetencje kulturalne, fandom: zbiorowość fanów jako środowisko edukacji kulturalnej. W: Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Ewa Ciszewska, Konrad Klejsa (red.). Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Maddocks Sophie. 2020. „»A deepfake porn plot intended to silence me«: exploring continuities between pornographic and »political« deep fakes”. Porn Studies 7. 1–9. DOI: 10.1080/23268743.2020.1757499.
Zobacz w Google Scholar
Maffesoli Michael. 2008. Czas plemion: schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Marta Bucholz (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Markowski Michał Paweł, Nycz Ryszard (red.). 2012. Kulturowa teoria literatury: główne pojęcia i problemy. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Michl Werner 2011. Pedagogika przeżyć. Dariusz Kozieł (przeł.), Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Milotay Nora. 2020. Next generation or lost generation? Children, young people and the pandemic. European Parliamentary Research Service. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2020/659404/EPRS_BRI(2020)659404_EN.pdf [dostęp: 15.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Nobis Adam. 2018. „Kulturoznawcze rozdroże”. Relacje międzykulturowe 1(3). 95–102.
Zobacz w Google Scholar
Ogonowska Agnieszka. 2004. Przemoc ikoniczna: zarys wykładu. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Ogonowska Agnieszka. 2010. Twórcze metafory medialne. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Ogonowska Agnieszka. 2021. Cyberpsychologia. Media – Użytkownicy – Zastosowania, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Ogonowska Agnieszka, Walecka‑Rynduch Agnieszka. 2022. „Kompetencje cyfrowe młodych dorosłych: modele ramowe a rzeczywiste profile kompetencji. Analiza przyczynkowa”. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia 20. 624–640. DOI: 10.24917/20811861.20.39.
Zobacz w Google Scholar
Parker Kim, Graf Nikki, Igielnik Ruth. 2021. Generation Z looks a lot like Millennials on key social and political issues. https://www.pewresearch.org/social‑trends/2019/01/17/generation‑z‑looks‑a‑lot‑like‑millennials‑on‑key‑social‑and‑political‑issues/ [dostęp: 7.07.2023].
Zobacz w Google Scholar
Rogalska Karolina. 2022. Bez wstydu. Sekspraca w Polsce. Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Sadura Przemysław, Erbel Joanna. 2012. Partycypacja jest trendy!. W: Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Saryusz‑Wolska Magdalena. 2012. Uhistorycznienie nauk o kulturze – niemieckie modele kulturoznawstwa. Przegląd Kulturoznawczy 3. 302–315.
Zobacz w Google Scholar
Szpunar Magdalena. 2009. Komunikacja CMC i jej wpływ na procesy komunikacyjne. W: Teorie komunikacji i mediów. Marek Graszewicz, Jerzy Jastrzębski (red.). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Strittmatter Kai. 2020. Chiny 5.0. Jak powstaje cyfrowa dyktatura. Agnieszka Gadzała (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Tapscott Don. 2010. Cyfrowa dorosłość: jak pokolenie sieci zmienia nasz świat. Piotr Cypryański (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Tapscott Don, Wiliams Anthony D. 2007. Wikinomia: o globalnej współpracy, która zmienia wszystko. Piotr Cypryański (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Tyson Alec, Kennedy Brian, Funk Cary. 2021. Gen Z, Millennials stand out for climate change activism, social media engagement with issue. https://www.pewresearch.org/science/2021/05/26/gen‑z‑millennials‑stand‑out‑for‑climate‑change‑activism‑social‑media‑engagement‑with‑issue/ [dostęp: 15.02.2023].
Zobacz w Google Scholar
Westerlund Mika. 2019. „The emergence of deepfake technology: a review”. Technology Innovation Management Review 9(11). 40–53. DOI: http://doi.org/10.22215/timreview/1282.
Zobacz w Google Scholar
Żmijewski Artur. 2007a. Polityczne gramatyki obrazów. W: J. Ranciere, Estetyka jako polityka. J. Kutyła, P. Mościcki (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Żmijewski Artur. 2007b. „Stosowane sztuki społeczne”. Krytyka Polityczna 11/12. 14–24.
Zobacz w Google Scholar
Dylemat społeczny. 2020. Jeff Orlowski‑Yang (reż.). USA .
Zobacz w Google Scholar
Prawda według Wikipedii. 2008. Jsbrand van Veelen (reż.). Holandia.
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis | Studia de Cultura