Abstract
Zasadniczym celem artykułu jest próba charakterystyki bohaterów najmłodszej polskiej prozy i filmu fabularnego, którzy zdecydowali się opuścić kraj, by „zakosztować” życia emigracyjnego. Akcentując socjologiczne spojrzenie na literaturę i film, postanowiłem zbadać, do jakiej kategorii migrantów można ich zaklasyfikować, jak również określić przyjmowane przezeń postawy odnośnie miejsc, w których zdecydowali się osiąść. Ważnym kontekstem, zwłaszcza w odniesieniu migracji do Stanów Zjednoczonych, okazał się stosunek protagonistów względem członków tamtejszej Polonii. W eseju zdecydowałem się odpowiedzieć na pytania dotyczące specyfiki doświadczenia migracyjnego przełomu XX i XXI wieku, jak również zastanowić się nad kwestią tożsamości narodowej interesujących mnie bohaterów.References
Baudrillard Jean. 1998. Ameryka, Renata Lis (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
View in Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2000a. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Ewa Klekot (przeł.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
View in Google Scholar
Bauman Zygmunt. 2000b. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
View in Google Scholar
Bielawska Natalia. 2009. American Dream. Niedopowieść. Poznań: Zysk i S-ka.
View in Google Scholar
Błędowska Magdalena. 2003. Uchodźcy, półemigranci, kosmopolici. Doświadczenie emigracyjne w prozie lat dziewięćdziesiątych (M. Gretkowska, J. Rudnicki). W Literatura utracona, poszukiwana, czy odzyskana. Wokół problemów emigracji. Studia i szkice, Zbigniew Andres i Jan Wolski (red.), 369–379. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
View in Google Scholar
Brzozowska Blanka. 2005. Gen X. Pokolenie konsumentów. Kraków: Rabit.
View in Google Scholar
Bunda Martyna. 2006. „Rzeczpospolita Brytyjska”. Polityka (24) : 4–12.
View in Google Scholar
Castells Manuel. 2008. Społeczeństwo sieci, Mirosława Marody i in. (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
View in Google Scholar
Coupland Douglas. 2008. Pokolenie X. Opowieści na czasy przyśpieszającej kultury, Jan Rybicki (przeł.). Warszawa: Prószyński i S-ka.
View in Google Scholar
Czapliński Przemysław. 1997. Ślady przełomu. O prozie polskiej 1978–1996. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
View in Google Scholar
Czapliński Przemysław. 1999. Literatura polska 1976–1998. Przewodnik po prozie i poezji. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
View in Google Scholar
Dąbrowski Mieczysław. 2013. Literatura emigracyjna lat osiemdziesiątych. Perspektywa amerykańska: Głowacki i inni. W Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, Przemysław Czapliński, Renata Makarska i Marta Tomczok (red.). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
View in Google Scholar
Florida Richard. 2002. The Rise of the Creative Class. And How It’s Transforming Work, Leisure and Everyday Life. New York: Basic Books.
View in Google Scholar
Geisler Marta. 2010. Transmigrant i jego kultura w przestrzeni transnarodowej. Próba analizy podstawowych pojęć. W Mozaiki przestrzeni transnarodowych. Teorie – metody – zjawiska, Łukasz Krzyżowski i Sylwia Urbańska (red.). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
View in Google Scholar
Grabowska-Lusińska Izabela i Marek Okólski. 2009. Emigracja ostatnia?. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
View in Google Scholar
Gretkowska Manuela. 2001. Światowidz. Warszawa: W.A.B.
View in Google Scholar
Gosk Hanna. 2002. Bohater swoich czasów. Postać literacka w powojennej prozie polskiej o tematyce współczesnej. Wybrane zagadnienia. Izabelin: Świat Literacki.
View in Google Scholar
Janion Maria. 1996. Zmierzch paradygmatu. W „Czy będziesz wiedział co przeżyłeś”. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
View in Google Scholar
Karski Daniel. 2006. „Oda do szarości”. Film (4) : 50–52.
View in Google Scholar
Karwowska Bożena. 2013. Druga płeć na wygnaniu. Doświadczenie migracyjne w opowieści powojennych pisarek polskich. Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Kopaczewski Grzegorz. 2004. Global Nation. Obrazki z czasów popkultury. Wołowiec: Czarne.
View in Google Scholar
Kubicki Paweł. 2011. Nowi mieszczanie w nowej Polsce. Raport z badań. Warszawa: Instytut Obywatelski.
View in Google Scholar
Loska Krzysztof. 2014. „Czas utracony – nostalgia i trauma w postkolonialnym filmie francuskim”. Kwartalnik Filmowy (86) : 86–96.
View in Google Scholar
Markowski Michał Paweł. 1998. Słownik. W Jean Baudrillard. Ameryka, Renata Lis (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
View in Google Scholar
Mrozik Agnieszka. 2012. Akuszerki transformacji. Kobiety, literatura i władza w Polsce po 1989 roku. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
View in Google Scholar
Nadgrodkiewicz Grzegorz. 2007. „Śląsk, czyli szkic do portretu pokolenia. Trójgłos o «Odzie do radości»”. Kwartalnik Filmowy (57–58).
View in Google Scholar
Nowacki Dariusz. 2003. „Nie ma dokąd uciec”. Gazeta Wyborcza (249) : 19.
View in Google Scholar
Olszewski Michał. 2003. Do Amsterdamu. Kraków: Znak.
View in Google Scholar
Pawluśkiewicz Joanna. 2006. Pani na domkach. Kraków: Korporacja Ha!art.
View in Google Scholar
Rewers Ewa. 2007. Transkulturowość czy glokalność? Dwa dyskursy o kondycji post-nowoczesnej. W Dylematy wielokulturowości. Wojciech Kalaga (red.), 119–139. Kraków: Universitas.
View in Google Scholar
Sakson Barbara. 2005. Najnowsza emigracja Polaków do Stanów Zjednoczonych na przykładzie metropolii chicagowskiej: stagnacja czy zmiany?. W Wędrowcy i migranci. Pomiędzy marginalizacją a integracją, Ewa Nowicka i Barbara Cieślińska (red.), 165–180. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
View in Google Scholar
Sakson Barbara. 2008. Portret współczesnych polskich emigrantek osiedlających się w rejonie metropolii chicagowskiej. W Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa, Krystyna Slany (red.), 305–320. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
View in Google Scholar
Sassen Saskia. 2007. Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Joanna Tegnerowicz (przeł.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
View in Google Scholar
Sowa Agnieszka. 2014. „Z powrotem i tam”. Polityka (20) : 28–30.
View in Google Scholar
Ślusarczyk Magdalena. 2010. Demograficzne i społeczne aspekty migracji Polaków na początku XXI wieku. W Drogi i rozdroża. Migracje Polaków w Unii Europejskiej po 1 maja 2004 roku. Analiza socjologiczno-psychologiczna, Halina Grzymała-Moszczyńska i in. (red.), 15–32. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
View in Google Scholar
Świda-Ziemba Hanna. 1999. Wartości egzystencjalne młodzieży lat dziewięćdziesiątych. Zakład Socjologii Moralności i Aksjologii Ogólnej. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych. Uniwersytet Warszawski.
View in Google Scholar
Świda-Ziemba Hanna. 2005. Młodzi w nowym świecie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
View in Google Scholar
Urry John. 2009. Socjologia mobilności, Janusz Stawiński (przeł.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
View in Google Scholar
Waldinger Roger. 2008. “Between Here and There: Immigrant Cross-Border Activities and Loyalties”. International Migration Review, 42 (1) : 137–148.
View in Google Scholar
Wallerstein Immanuel Maurice. 2008. Nowoczesny system – świat. W Współczesne teorie socjologiczne, Adam Ostolski (przeł.), t. 2, Aleksandra Jasińska-Kania i in. (red.), 747–753. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
View in Google Scholar
Wrabec Paweł. 2008. „Emigracja nie chce wracać”. Polityka (36) : 40–43.
View in Google Scholar