Preserving oneself in history. On three literary testimonies of the Poles, the soldiers of the Austro-Hungarian army (Karol Omyła, Bogumił Nowotny, Wiktor Willmann)
PDF (Język Polski)

Keywords

soldiers’ private record prose from the period of the First World War
Poles in the Austro-Hungarian army
infantry
navy
aviation żołnierska proza dokumentu osobistego z czasów pierwszej wojny światowej
Polacy w armii Austro-Węgier
piechota
marynarka wojenna
lotnictwo

How to Cite

Rozmus, J. (2020). Preserving oneself in history. On three literary testimonies of the Poles, the soldiers of the Austro-Hungarian army (Karol Omyła, Bogumił Nowotny, Wiktor Willmann). Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia De Cultura, 12(3), 55–65. https://doi.org/10.24917/20837275.12.3.5

Abstract

The paper is dedicated to the analysis of three volumes of soldiers’ memoire prose: Krótki życiorys pewnego żołnierza z wojny europejskiej Zapiski domowe by Karol Omyła, Kraków 2019, Wspomnienia by Bogumił Nowotny, Gdańsk 2006, and Wspomnienia wojenne lotnika. Ze wspomnień polskiego lotnika w armii austro-węgierskiej na podniebnych frontach I wojny światowej by Wiktor Willmann, Warszawa - Kraków 2014. These works make it possible to learn about three types of military service, according to the weapon used: infantry, navy and aviation. An asset of Krótki życiorys… is also the language, which represents a dialect typical of Żywiec region with some elements of soldiers’ jargon, which was used in c. and k. regiments, with a majority of Polish soldiers. While reading, the author used the research methodology developed by Paweł Rodak, which includes performativity of a diary, whose features are shared by all the other volumes, except for Wspomnienia… by Willmann. Also, examples of soldiers’ personal document prose were read as literary testimony (following Maria Delaperrière). Hence, considerations into subjectivity, historical truth and the levels of ‘literariness’ of the story about Polish participation in the Great War, parallel to the politically designed legion perspective.
https://doi.org/10.24917/20837275.12.3.5
PDF (Język Polski)

References

Arthur Max. 2013. Świadkowie. Zapomniane głosy. Pierwsza wojna światowa. Olga Knopińska (przeł.). Warszawa.
Bator Juliusz. 2008. Wojna galicyjska. Działania armii austro-węgierskiej na froncie północnym (galicyjskim) w latach 1914-1915. Kraków.
Chwalba Andrzej. 2014. Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918. Kraków.
Chwalba Andrzej. 2019. Wstęp. W: Karol Omyła. Krótki życiorys pewnego żołnierza z wojny europejskiej. Zapiski domowe. Kraków. 10.
Delaperrière Maria. 2006. Pod znakiem antynomii. Studia i szkice o polskiej literaturze XX wieku. Kraków.
Górski Karol. 2019. Nota redakcyjna. W: Karol Omyła. Krótki życiorys pewnego żołnierza z wojny europejskiej. Zapiski domowe. Kraków. 271-277.
Handke Ryszard. 2002. Walka, wojna, wojskowość. Słownictwo Pism Stefana Żeromskiego t. 6. Kraków.
Kułacz Sławomir. 2018. Germanizmy w gwarze polskich żołnierzy armii austro-węgierskiej. Rzeszów.
Mann Tomasz. 1956. Czarodziejska góra t. 1. Józef Kramsztyk (przeł.). Warszawa.
Nowotny Bogumił. 2006. Wspomnienia. Gdańsk.
Olszewska Maria Jolanta. 2004. Człowiek w świecie Wielkiej Wojny. Literatura polska z lat 1914-1919 wobec I wojny światowej. Wybrane zagadnienia. Warszawa.
Olsen Bjørnar. 2013. W obronie rzeczy. Archeologia i ontologia przedmiotów. Bożena Shallcross (przeł.). Warszawa.
Omyła Karol. 2019. Krótki życiorys pewnego żołnierza z wojny europejskiej. Zapiski domowe. Kraków.
Rodak Paweł. 2011. Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński). Warszawa.
Rozmus Jacek. 2013. Żołnierskie narracje o wonie światowej 1914-1918. Strzelcy, legioniści, Polacy w armii austro-węgierskiej. Kraków.
Rozmus Jacek. 2015. Antropologia uzbrojenia i oporządzenia w Pamiętniku żołnierskim sierżanta I-szej Brygady Józefa Piłsudskiego Adolfa Kotarby. W: Na granicy epok. O literackich dyskursach w stulecie wybuchu I wojny światowej. Dorota Kielak, Marta Markowska, Joanna Niewiarowska (red.). Warszawa. 101-115.
Solek Wincenty. 1988. Pamiętnik legionisty. Wiesław Budzyński (oprac.). Warszawa.
White Hayden. 2000. Tekst historyczny jako artefakt literacki. Michał Wilczyński (przeł.). W: Poetyka pisarstwa historycznego. Ewa Domańska, Michał Wilczyński (red.). Kraków. 78-109.
Willmann Wiktor. 2014. Wspomnienia wojenne lotnika. Ze wspomnień polskiego lotnika w armii austro-węgierskiej na podniebnych frontach I wojny światowej. Warszawa - Kraków.
Zegadłowicz Emil. 1938. Motory. Powieść. T. 1. Kraków - Warszawa - Lwów.

Downloads

Download data is not yet available.