Od Redaktora

Abstract

Niniejszy numer „Studia de Cultura” poświęcony jest wybranym zagadnieniom, zjawiskom, fenomenom kultury metalowej. Autorzy artykułów zgromadzonych w tomie koncentrują się na wieloaspektowych problemach, tekstach, praktykach kulturowych, ale także na charakterystyce i analizie twórczości konkretnych artystów sceny metalowej, zebrane prace wpisują się zatem w obszar subdyscypliny nauk humanistycznych i społecznych znanej w krajach anglosaskich jako Metal Music Studies.
Historię powstania Metal Studies przybliża Czytelnikowi Anna Baka, dokonując również przeglądu stanu dotychczasowych badań tej tematyki. Zagadnienie cech osobowości w kontekście preferencji muzyki metalowej opisuje z kolei Joanna Pluta. Konrad Sierzputowski podejmuje problematykę somatoestetyki fikcyjnych zespołów death- i blackmetalowych, poddając analizie komiks Krzysztofa Owedyka Będziesz się smażyć w piekle oraz japońską animację w reżyserii Hiroshiego Nagahamy pt. Detroit Metal City.
Kolejne teksty koncentrują się wokół analizy działalności artystycznej wybranych zespołów muzycznych. Wiktor Werner opisuje fenomen kultury masowej, jakim jest twórczość rosyjskiej grupy heavymetalowej Aria (Ария) w kontekście badań nad współczesną kulturą i społeczeństwem rosyjskim. Andrzeja Juszczyka interesuje relacja pomiędzy płytą Times of Grace Neurosis oraz albumem Grace Tribes of Neurot (1999). Badacz koncentruje się na analizie brzmienia oraz swoistej „lustrzaności” kompozycji wspomnianych zespołów. Anna Svetlova porusza w swym tekście problematykę podmiotu mówiącego w twórczości fińskiego zespołu Nightwish w zestawieniu z romantycznymi koncepcjami poezji, miłości, natury oraz mitem poety „wyklętego”. Suicie Zmierzch Bogów (1991) szwedzkiej grupy Bathory poświęcony został z kolei artykuł Bartosza Małczyńskiego. Autor omawia historyczny kontekst ukazania się albumu Twilight Of The Gods oraz dokonuje interpretacji tekstowej zawartości tego wydawnictwa. Jakub Kosek analizuje wybrane aspekty autobiografii heavymetalowego protoplasty Tony’ego Iommiego, rozpatrując narrację autobiograficzną pt. Iron man. Moja podróż przez niebo i piekło z Black Sabbath, m.in. w kontekście kategorii pamięci. Problematykę rozwoju polskiego black metalu w XXI wieku podejmuje w swym artykule Filip Polakowski, analizując, czy uzasadnione jest twierdzenie o stopniowym wchodzeniu black metalu do muzycznego mainstreamu. Cechy charakterystyczne japońskiego metalu omawia z kolei Agnieszka Kiejziewicz, akcentując rolę zjawisk kulturowych towarzyszących przemianom muzyki metalowej, takich jak subkultury zoku czy estetyka visual kei. Krzysztof Socha charakteryzuje motywy biblijne pojawiające się w tekstach zespołów metalowych, m.in. Kata, Behemotha czy grupy Frontside. Andrzej Mądro analizuje djent jako podgatunek metalu progresywnego, przedstawia aktualny stan badań zjawiska, jego genezę, głównych przedstawicieli, a także podejmuje próbę umiejscowienia poetyki i estetyki djentu w perspektywie przemian w sztuce.
Tom zamykają dwa opracowania podejmujące wybrane zagadnienia muzycznego dziennikarstwa prasowego. Tomasz Florczyk analizuje język dziennikarstwa redaktorów zajmujących się odmianami muzyki metalowej w miesięczniku „Rock’N’Roll” ukazującego się w latach 1990-1991. Z kolei tekst Artura Trudzika dotyczy m.in. roli szeroko rozumianej muzyki hardrockowej i metalowej w strukturze pisma muzycznego „Tylko Rock”.
Prezentowane w numerze artykuły koncentrują się więc, zarówno wokół biografii i twórczości poszczególnych twórców muzyki metalowej (prekursorów i kontynuatorów), jak i odbiorców, fanów i reprezentantów metalowej subkultury.
Autorzy tekstów niejednokrotnie dotykają problematyki genologicznej w obrębie metal music, dokonują historycznych, teoretycznych oraz krytycznych analiz konkretnych zjawisk metalowej kultury, badają też medialne reprezentacje i opisują wybrane kategorie w odniesieniu do dziennikarstwa i mediów muzycznych.
Zgromadzone artykuły charakteryzuje inter- i multidyscyplinarność, zatem węzłowe i konstytutywne w zakresie Metal Studies cechy wskazywane przez anglosaskich inicjatorów badań kultury metalu, m.in. Roberta Walsera, Karla Spracklena czy Nialla Scotta.
Autorzy zebranych w tomie tekstów to nie tylko reprezentujący różne pokolenia i dyscypliny naukowe badacze, psychologowie, socjologowie, literaturoznawcy, medioznawcy, kulturoznawcy, muzykolodzy czy antropolodzy, to także aktywni i zaangażowani pasjonaci oraz miłośnicy muzyki metalowej. Mam nadzieję, iż oferowany numer „Studia de Cultura” pozwoli Czytelnikowi zauważyć bogactwo, mnogość i wartość złożonych zjawisk metalowej kultury. Życzę satysfakcjonującej lektury.