Kompetencje audialne w kulturze cyfrowej 3.0. Wybrane ujęcia, konteksty i metody badawcze

Abstrakt

W artykule skoncentrowano się na kulturowych, rozwojowych i neuropoznawczych uwarunkowaniach kompetencji audialnych w odniesieniu do trzech ujęć: medioznawczego, relacyjno‑funkcjonalnego oraz (neuro)kognitywno‑rozwojowego. Uwzględniono także typy kompetencji audialnych (np. dyskursywne, poza‑dyskursywne, muzyczne), jak również naturalne i sztuczne przestrzenie audialne oraz ich rolę w procesach uczenia się. Osobne miejsce w tych rozważaniach zajęła problematyka przekładu intermedialnego (np. obrazu na dźwięk) w kontekście nie‑neurotypowych strategii odbioru bodźców i przekazów audialnych. Ponadto zwrócono uwagę na różne metody badania tych kompetencji. Celem artykułu jest podkreślenie ich roli w dydaktyce przedmiotów, a także we wdrażaniu projektów adresowanych do osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, osób nie-neurotypowych lub reprezentujących podejście odmienne od dominującego modelu, czyli tzw. kultury słyszenia. Kompetencje audialne nie tylko są fundamentem efektywnego odbioru wielu przekazów cyfrowych, np. audialnych i audiowizualnych, lecz także stanowią bazę do tworzenia nowych produktów medialnych w kulturze cyfrowej 3.0. Stąd też nacisk na rozwijanie wiedzy i badań z nimi związanych wydają się szczególnie ważne we współczesnej kulturze cyfrowej.