Wstęp

Abstrakt

Stwarzając tekst, stwarzam siebie. Daję świadectwo doświadczania siebie i swojej egzystencji w zmieniającym się świecie. A.D. 2014. Mam zarazem świadomość, że ten akt stworzenia jest zarazem gestem reprezentacji mojego świata, świata moich wartości i obszaru niezgody, jakim pogardzam. Dopuszczam także myśl, że - jako autor - mogę narazić się na krytykę, nietrafioną interpretację lub całkowity brak zainteresowania. Kiedy interpretuję tekst, niemal automatycznie umieszczam go w sieci znaczeń zastanych w systemie kultury. Postać jego twórcy jest dla mnie źródłem odniesienia, podobnie jak czas i kontekst tworzenia. Mogę skoncentrować się też na samym przekazie. Proces konstruowania i rekonstruowania sensu jest nieustannym powrotem do źródeł i praźródeł, których zakres i głębokość wyznacza poziom kompetencji kulturowych interpretatora. Lektura jest więc zarazem odczytaniem, jak i interpretacją; ale także nakładaniem własnych doświadczeń na rzeczywistość zadaną przez tekst i zawarte w nim doświadczenie indywidualne i pokoleniowe. W tym geście otwarcia na wybrane konteksty interpretacyjne zawiera się jednocześnie zapowiedź wykluczenia i odrzucenia innych alternatywnych odczytań. Być może ciekawszych, być może pełniejszych, ale zawsze w jakiś tam sposób zaprzepaszczonych w danym momencie konkretnego wyboru metody. Świat przedstawiony odsyła zarazem do świata realnego, do indywidualnego, podmiotowego doświadczenia autora, do nieograniczonych horyzontów kultury. Intertekstualność - Intermedialność - (re)Prezentacja. Wszystkie te pojęcia w jakiś sposób odsyłają nas do problematyki pamięci i tożsamości. Oba te terminy silnie zakotwiczone w nomenklaturze psychologicznej (jako pamięć autobiograficzna i tożsamość indywidualna) zarazem proliferują w przestrzeń refleksji kulturowej (tożsamość kulturowa, tożsamość zbiorowa, pamięć kulturowa, pamięć komunikatywna), odsłaniając nam przestrzeń gry i walki między różnymi projektami tożsamościowymi oraz wizjami przeszłości. Produkcja literacka, filmowa i artystyczna stanowi pole obiektywizacji, a często materializacji lub wirtualizacji tych doświadczeń, które stają się punktem odniesienia dla kolejnych produkcji kulturowych lub zapadają w obszar odbiorczego niebytu. Artykuły zgromadzone w tej książce odnoszą się do tej problematyki. Słowa klucze wpisane w pola refleksji podejmowanej przez autorów znajdują się na kolejnej stronie. Dla większej przejrzystości prezentowanych tu wywodów pogrupowano je w obszary tematyczne:

TOŻSAMOŚĆ - (NIE)PAMIĘĆ - (AUTO)KREACJA
GRY TOŻSAMOŚCI - PRAKTYKI (KONTR)KULTUROWE
PRZESTRZENIE TEKSTU - MEDIA POZNANIA
DOŚWIADCZENIA GENERACYJNE - FORMY PAMIĘTANIA I MEDIA PAMIĘCI

Można je oczywiście czytać, interpretować i (re)konstruować wielokrotnie, w innej kolejności i to niezależnie od narzuconej tu dyscypliny lekturowej. Do czego w imieniu Autorów i własnym zachęcam

Re: Reprezentacja - Rekonstrukcja - Reinterpretacja
…tożsamość, ślad, pamięć, archiwum, wspomnienia, komunikacja, nostalgia,
ekran, palimpsest, recykling, narracja, biografia, historia, miejsce, fikcja, konfabulacja,
poznanie, maska, trauma, gra, identyfikacja, konfrontacja, mozaika, portret…
…tożsamość, identyfikacja, portret, biografia, miejsce
ślad, pamięć, archiwum, wspomnienia, nostalgia
maska, gra, konfrontacja,
narracja, biografia, historia,
fikcja, konfabulacja,
recykling, ekran, palimpsest, mozaika
poznanie, komunikacja…
…tożsamość, gra, konfabulacja, maska, konfrontacja,
identyfikacja, poznanie, palimpsest, nostalgia, trauma,
recykling, narracja, komunikacja, ekran,
wspomnienia, historia, fikcja, mozaika, ślad, miejsce,
portret, biografia,
pamięć, archiwum…
…tożsamość, identyfikacja,
pamięć, palimpsest, ślad, miejsce,
historia, fikcja,
poznanie, komunikacja,
gra, maska,
trauma, konfrontacja, konfabulacja,
biografia, portret, ekran, recykling,
nostalgia, wspomnienia,
archiwum, narracja…