Słowa kluczowe
epidemic
disease
performativity of a literary text epidemia
choroba
José Saramago
performatywność tekstu literackiego
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie potencjału powieści José Saramago, zgodnie z ideą „tekstu literackiego w działaniu” oraz jego mocy performatywnej. Wykorzystano do tego trzy perspektywy, zwane w artykule kręgami wtajemniczenia: literaturoznawczo-kulturową, medioznawczo-komunikologiczną oraz socjologiczną. Dla każdej z nich wyodrębniono słowa kluczowe oraz ramowe lub wiodące zagadnienia. Zaproponowana w artykule perspektywa badawcza pokazuje, iż wyjście poza tradycyjne analizy literaturoznawcze czy językoznawcze skoncentrowane na tekście pozwala zaktualizować jego potencjał w różnych działaniach, z adaptacją i edukacją humanistyczno-społeczną na czele.
Bibliografia
Bibliografia podmiotowa:
Zobacz w Google Scholar
Mann Tomasz. 1982. Czarodziejska góra. Józef Kramsztyk (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Mann Tomasz. 1988. Śmierć w Wenecji. Leopold Staff (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Saramago José. 2006. Miasto ślepców. Zofia Stanisławska (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Bibliografia przedmiotowa:
Zobacz w Google Scholar
Ariès Philippe. 2011. Człowiek i śmierć. Ewa Bąkowska (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Austin John Langshaw. 1993. Jak działać słowami. W: tegoż. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Bohdan Chwedeńczuk (przeł.). Warszawa. 548–708.
Zobacz w Google Scholar
Balcerzan Edward. 1982. Kręgi wtajemniczenia. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Baran Bogdan. 2003. Postmodernizm i końce wieku. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Camus Albert. 2020. Dżuma. Joanna Guze (przeł.). Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Čapek Karel. 1956. Biała zaraza. Czesław Sojecki (przeł.). W: tegoż. Dramaty. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Ćwikła Paweł. 2006. „Kilka uwag o związku socjologii z literaturą”. Studia Socjologiczne nr 2. 127–158.
Zobacz w Google Scholar
Domańska Ewa. „Zwrot performatywny we współczesnej humanistyce”. Teksty Drugie nr 5. 48–61.
Zobacz w Google Scholar
Edling Christofer, Rydgren Jens (red.). 2001. Sociological Insights of Great Thinkers. Santa Barbara.
Zobacz w Google Scholar
Ferguson Parkhurst Priscilla C. 1982. Literature and Sociology. W: Interrelations of Literature. Jean-Pierre Barricelli, Joseph Gibaldi (red.). New York. 183–211.
Zobacz w Google Scholar
Ferguson Parkhurst Priscilla, Desan Philippe, Griswold Wendy. 1988. „Mirrors, Frames, and Demons. Reflections on the Sociology of Literature, Critical Inquiry”. The Sociology of Literature t. 14, nr 3. 421–430.
Zobacz w Google Scholar
Głowiński Michał. 2000. Intertekstualność, groteska, parabola. Szkice ogólne i interpretacje. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Golding Wiliam. 2003. Władca much. Wacław Niepokólczycki (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gumuła Wiesław. 2021. Dzienniki stanu pandemii. Czytane z perspektywy socjologii codzienności. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Homer. 1981. Iliada. Kazimiera Jeżewska (przeł). Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Jankélévitch Vladimir. 2005. To, co nieuchronne. Rozmowy o śmierci. Mateusz Kwaterko (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Karpiński Jan. 1978. Literatura jako źródło dla badań socjologicznych. W: Dzieło literackie jako źródło historyczne. Zofia Stefanowska, Janusz Sławiński (red.). Warszawa. 78–97.
Zobacz w Google Scholar
Lebrun François. 1997. Jak dawniej leczono. Lekarze, święci i czarodzieje w XVII i XVIII wieku. Zofia Podgórska-Klawe (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Legendre Pierre. 2016. Fabrykacja człowieka Zachodu. Anastazja Dwulit (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lepenies Wolf. 1997. Trzy kultury. Socjologia między literaturą a nauką. Krystyna Krzemieniowa (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Łęcki Krzysztof. 1999. Literatura piękna. W: Encyklopedia socjologii t. 2. Andrzej Kojder i in. (red.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Malabou Catherine. 2017. Ontologia przypadłości. Piotr Skalski (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Maron Marcin. 2010. Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha Jerzego Hasa. Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Merton Robert. 2002. Teoria socjologiczna i struktura społeczna. Ewa Morawska, Jerzy Wertenstein-Żuławski (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Michalski Maciej. 2003. Dyskurs, apokryf, parabola. Strategie filozofowania w prozie współczesnej. Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Ogonowska Agnieszka. 2012. „»Przepisane« historie życia Chrystusa. Panna Ferbelin Stefana Chwina oraz Ewangelia według Jezusa Chrystusa José Saramago”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura nr 4. 63–72.
Zobacz w Google Scholar
Rozanow Wasilij. 2017. Przez śmierć. Piotr Nowak (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Seligman Martin E.P. Walker Elaine F. Rosehnan David L. 2003. Psychopatologia. Joanna Gilewicz, Aleksander Wojciechowski (przeł.). Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Skarga Piotr. 1912. Kazania sejmowe. Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Sontag Susan. 2016. Choroba jako metafora. Jarosław Anders (przeł.). Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Spencer Herbert. 2011. Jednostka wobec państwa. Adam Bosiacki (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Taubes Jakob. 2013. Apokalipsa i polityka. Eseje mesjańskie. Piotr Nowak (przeł.). Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wright Mills C. 1959. The Sociological Imagination. New York.
Zobacz w Google Scholar
Zierkiewicz Edyta. 2010. Rozmowy o raku piersi – trzy poziomy konstruowania znaczeń choroby. Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Filmografia:
Zobacz w Google Scholar
Dogville. 2003. Lars von Trier (reż.).
Zobacz w Google Scholar
Miasto ślepców. 2008. Fernando Meirelles (reż.).
Zobacz w Google Scholar
Młyn i krzyż. 2010. Lech Majewski (reż.).
Zobacz w Google Scholar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.